Dużo ostatnio miejsca na półkach księgarskich zajmuje postać Jarosława Iwaszkiewicza. I nic dziwnego, bowiem ten pisarz, poeta, społecznik i opiekun wielu wschodzących gwiazd pióra Inspiruje do dziś zarówno reżyserów filmowych i teatralnych, uderza pięknem formułowanych myśli, zgrabną budową zdań. Jego osoba zaś, przyznajmy, że o wielu obliczach, uosabia to, co najbardziej tragiczne w losach polskiej inteligencji XX wieku- koniecznością dokonywania określonych wyborów , często trudnych i pozornie zaprzeczających dotychczasowym własnym postawom. Ten drugi tom biografii Jarosława Iwaszkiewicza obejmuje okres szczególnie ciekawy. Rozpoczyna go wybuch II wojny światowej.
REKLAMA
Ogrodnik. Ten zawód widniał w okupacyjnej kenkarcie i tak naprawdę stanowił on jedyne źródło utrzymania wszystkich mieszkańców Stawiska. Dom Iwaszkiewiczów stał się bowiem przystanią dla każdego, kto borykał się z okupacyjną rzeczywistością, był poszukiwany, czy po prostu nie miał dachu nad głową. Jednocześnie było to miejsce, w którym można było odetchnąć od wojennego koszmaru, miejscem, gdzie można było prowadzić intelektualne rozmowy, uczestniczyć w prywatnych koncertach muzyki i nadyszeć, nasycić się polskością. Być może dla nas, siedzących w fotelach, to niewiele, ale w tamtych dniach pobyt w Stawisku jawić się musiał niczym ucieczka do innego świata. Jednocześnie ten ogrodnik, obok opieki nad okupacyjnymi rozbitkami, uczestniczył w życiu społecznym organizując i dystrybuując pomoc dla pisarzy, którzy w tych latach po prostu biedowali. To właśnie Iwaszkiewicz sfinansował pogrzeb Tetmajera, przygarnął wojenną sierotę czy opiekował się Krzysztofem Kamilem Baczyńskim. Jednocześnie okres ten był okresem, w którym powstały najpiękniejsze opowiadania Pisarza, choćby niezapomniana Matka Joanna od Aniołów. W końcu to czas próby, czas bohaterstwa uhonorowany po latach medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Lata powojenne to lata budowania i organizowania życia literackiego, tworzenia podwalin kultury opartego w dużej mierze na przedwojennych wzorcach, okres Podróży, działał bowiem Iwaszkiewicz w Związku Literatów Polskich, ale również okres, w którym zasiadał na ławach poselskich. Jednocześnie to czas pracy twórczej, w latach tych powstała książka potrzebna, ale niestety spóźniona. Sława i chwała, wyszydzana przez krytykę, nie zdobyła jeszcze należnego sobie miejsca w literaturze, choćby równego miejscu, jakie zajęły mniejsze formy literackie, powstałe w czasie fascynacji Jerzym Błeszyńskim. Lata te, to również czas, kiedy Pisarz dokonywał wyborów, które nie do końca nam się spodobają. Atak na Miłosza, w który zaangażował się Iwaszkiewicz, można oczywiście wytłumaczyć odczuciem zdrady pozostawionych w kraju przyjaciół, nie mniej jednak wprawa w zażenowanie i pozostawia nieokreślony niesmak.
Kimże jednak jesteśmy my, którzy nie musieliśmy dokonywać takich właśnie wyborów? Z czasem bohaterstwo tanieje, zwłaszcza wśród tych, którzy nie doświadczyli żadnego zagrożenia. Jakkolwiek byśmy jednak oceniali, po lekturze obiektywnie napisanej biografii, pisarza jako człowieka, pozostaje nam pisarz, znany z utworów.
A tego zawsze cenić będziemy.
Nie przegap żadnej ważnej wiadomości i obserwuj nas w Google News!