Komisja ds. Statusu Kobiet ONZ za eliminacją wszelkich form przemocy wobec kobiet

To duży sukces wszystkich państw, środowisk i organizacji pozarządowych, które od dawna dążyły do jego przyjęcia. Znaczenie tego wydarzenia zwiększa fakt, że w ubiegłym roku, składająca się z przedstawicieli 45 państw Komisja nie zdołała wypracować dokumentu końcowego. Silny opór kilku delegacji budziły bowiem zapisy dotyczące praw reprodukcyjnych i seksualnych kobiet.

W tym roku w trakcie dwutygodniowych negocjacji, przyjęcie dokumentu starały się blokować m.in. Watykan, Malta i Rosja oraz część państw arabskich w tym Libia i Iran. Wskazywały one na uwarunkowania kulturowe i religijne, jako główne przeciwwskazania dla zapisów dotyczących praw kobiet. Trzeba odnotować, że Polska, Węgry i Malta po raz kolejny na forum międzynarodowym zdystansowały się od określenia praw reprodukcyjnych, co blokowało jednoznaczne i zarazem progresywne stanowisko Unii Europejskiej w tej sprawie. W efekcie tego Unia nie miała wspólnego stanowiska w tak kluczowych sprawach, a poszczególne państwa prezentowały swe indywidualne stanowiska. W związku z tym, mam zamiar interweniować u Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. Polska przyjmuje bowiem bardzo konserwatywne stanowisko w kwestiach praw kobiet, w tym dotyczących praw reprodukcyjnych, co stawia nasze państwo w niekorzystnym świetle na arenie międzynarodowej i jest sprzeczne z systemem prawnym ONZ traktującym prawa kobiet jako kwestię fundamentalną. W trakcie nowojorskich negocjacji presja polityczna okazała się na szczęście silniejsza, szczególnie w kontekście drastycznych przypadków przemocy wobec kobiet, nagłośnionych w ostatnich miesiącach przez media, do których doszło w Indiach i Pakistanie. Pozwoliło to na przyjęcie końcowej deklaracji 45 państw członkowskich.

Deklaracja wskazuje także związek pomiędzy przemocą wobec kobiet a potencjalną możliwością zakażania wirusem HIV i zachorowalnością na AIDS. W kwestiach tych uwzględniono tak istotne rozwiązania antykoncepcyjne, jak potrzeba zwiększenia dostępności do damskich prezerwatyw, gwarantujących kobietom większą ochronę zdrowia i umożliwiających uniknięcia niechcianej ciąży i wspomnianego zarażenia HIV. Zgodnie z dokumentem państwa członkowskie powinny zapewnić swoim mieszkańcom pełny dostęp do damskich środków antykoncepcyjnych, w tym prezerwatyw dla kobiet. Państwa strony zobowiązują się także wprowadzić do systemów nauczania edukację seksualną, która ma być skutecznym narzędziem w walce ze stereotypami dotyczącymi płci i ról jakie pełnią one w społeczeństwie.

W kwestiach ochrony praw dziewcząt, państwa członkowskie zadeklarowały potrzebę zagwarantowania możliwości zdobywania wykształcenia dziewczętom zamężnym i ciężarnym. Konkluzje wskazują także na konieczność objęcia sankcjami karnymi sprawców przestępstw z katalogu aktów przemocy, których dopuszczają się osoby publiczne np. nauczyciele czy duchowni i przywódcy religijni. Zmiany prawne proponowane przez państwa członkowskie dotyczą też wprowadzania do narodowych kodeksów przepisów zwalczających stereotypy płciowe. Zamysłem Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ jest przeciwdziałanie tym tradycyjnym, często wynikającym z uwarunkowań religijnych, zasadom zgodnie z którymi dziewczęta i kobiety są w silnie podporządkowane przedstawicielom płci męskiej.

Mam nadzieję, że w związku z przyjęciem na forum ONZ deklaracji dot. eliminacji i zapobiegania wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, rząd RP przyspieszy prace nad ratyfikacją europejskiej Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet, a kobiety w Polsce skorzystają na implementacji zasad wprowadzonych do międzynarodowego systemu prawnego przez oba dokumenty.