Deklaracja Wiary lekarzy katolickich – na poważnie

Pierwszy punkt: „Wierzę w jednego Boga, Pana wszechświata, który stworzył mężczyznę i niewiastę na obraz swój” – czyste wyznanie wiary; jest oczywiste że lekarze-katolicy, a tym bardziej lekarze katoliccy, nie są wyznawcami politeizmu, że wierzą w piękną biblijną opowieść o stworzeniu Adama i Ewy jako narrację o początku życia ludzkiego itp. Całkowicie nieszkodliwe, jeśli chodzi o wypełnianie powinno0ści zawodowych.

Punkt dwa: „Uznaję, że ciało ludzkie i życie, będące darem Boga, jest święte i nietykalne (…)” – nieszkodliwe jeśli chodzi o afirmację „świętości” życia i ciała, ale już pojawia się problem z „nietykalnością ciała”. Co ma robić chirurg, a choćby i dentysta, gdy przyjmie, że ciało jest „nietykalne”? Nie robię sobie żartów – słów należy używać rozważnie a nie metaforycznie, bo takie metafory każdy może sobie potem odczytać jak chce i Deklaracja traci jakiekolwiek znaczenie praktyczne.

W dalszym ciągu punktu 2 stwierdza się, że „moment poczęcia i zejścia człowieka z tego świata zależy wyłącznie od decyzji Boga” – przy czym słowo „wyłącznie” jest podkreślone. Ale przecież bez decyzji dwojga osób (albo przynajmniej jednej z nich, jak w dramatycznym przypadku gwałtu) do poczęcia dojść nie może. Można rzecz jasna wierzyć w to, że to decyzja Boga determinuje, czy w wyniku aktu seksualnego dojdzie do poczęcia, a wiec decyzja ludzka jest warunkiem koniecznym, choć (przy przyjęciu teorii boskiej determinacji) niewystarczającym. W tym przypadku słowo ‘wyłącznie” jest niewłaściwe, bo na mocy tej teorii mamy do czynienia z interakcją wolnej woli (ludzkiej) i woli Bożej. Można z kolei uznać, że Boża determinacja jest decydująca dla ludzkiego zachowania prowadzącego do aktu seksualnego – że to Stwórca tak pokierował dwojgiem ludzi, że doszło do stosunku – ale w takim razie, wyrażone pod koniec tego punktu ostre potępienie poczęcia ‘in vitro” jako „odrzucające samego Stwórcę” jest nielogiczne, gdyż na podstawie dokładnie tej samej logiki, która każe widzieć wolę Stwórcy w akcie seksualnym, można twierdzić również, że to wola Stwórcy pokierowała parą ludzi, decydujących się na procedurę in vitro.

Punkt trzeci dotyczy w całości seksu i płciowości. Poza nieszkodliwym w zasadzie uznaniem płciowości jako zdeterminowanej biologicznie, mamy do czynienia z dość zaskakującym uznaniem pod sam koniec tego punktu, że „tylko wybrani przez Boga i związani z Nim świętym sakramentem małżeństwa mają prawo używać tych organów [chodzi o narządy płciowe – [przyp. WS], które stanowią sacrum w ciele ludzkim”. Pomijając już moralne odrzucenie seksu poza-małżeńskiego (odrzucenie, do którego każdy ma przecież prawo, o ile nie doprowadzi np. lekarzy do odmowy leczenia par niemałżeńskich), zaskakuje uznanie narządów rodnych za „sacrum”, co może dowodzić pewnej obsesji seksem, zwłaszcza że i tak już wcześniej powiedziano (w punkcie drugim), że całe ludzkie ciało jest ‘święte’, wiec po co podkreślać jeszcze specjalną świętość organów rozrodczych?

Punkt czwarty mówi, że podstawą godności i wolności lekarza katolika jest jego sumienie „oświecone Duchem Świętym i nauką Kościoła”. Nieszkodliwe. Pod koniec tego punktu mowa jednak o prawie do sprzeciwu wobec działań niezgodnych z sumieniem. Połączenie tych dwóch stwierdzeń oznacza prawo do sprzeciwu wobec działań niezgodnych m.in., z nauką Kościoła. Niepokojące, bo co będzie, jeśli nauka Kościoła okaże się niezgodna z wiedzą medyczną albo imperatywami terapii? Ale idźmy dalej.

Punkt piąty uznaje pierwszeństwo prawa Bożego nad prawem ludzkim. Ale prawo Boże musi być przez kogoś autorytatywnie oznajmiane: chodzi więc w istocie o pierwszeństwo prawa wyrażanego przez Kościół instytucjonalny nad państwowym. Niepokojące, zwłaszcza w państwie demokratycznym, gdzie normom demokratycznie ustanowionym należy się szacunek ze strony wszystkich obywateli, a nie tylko tych, którzy się z nimi zgadzają. Ten sam punkt afirmuje potrzebę ‘przeciwstawiania się narzuconym antyhumanitarnym ideologiom współczesnej cywilizacji”. Ale czy wszystko we współczesnej cywilizacji jest „antyhumanitarne”? Z tekstu wynika, że chodzi tylko o te ideologie współczesne, które są antyhumanitarne. Kto decyduje o tym, co jest „antyhumanitarne”: czy na przykład odmowa przepisywania antykoncepcji (zalecana w punkcie 2) jest humanitarna czy raczej antyhumanitarna, np., jeśli może prowadzić do niechcianej przez kobietę ciąży albo dop ryzyka zarażenia chorobą? I skoro chodzi o przeciwstawianie się tylko ideologiom „narzucanym”, to kto właściwie „narzuca” jakąkolwiek ideologię w społeczeństwie liberalno-demokratycznym? Nie ma przecież obowiązku przyjmowania jakiejkolwiek ideologii, a bez takiego obowiązku czy można mówić o narzucaniu. A skoro ideologia jest „współczesna” i „antyhumanitarna” ale nie „narzucana”, tylko po prostu przez kogoś, korzystającego z wolności słowa, propagowana – to lekarze katoliccy już nie muszą się jej „przeciwstawić”? Na szczęście to nie mój problem, bo lekarzem katolickim nie jestem.

W ostatnim punkcie sygnatariusze Deklaracji domagają się „szacunku dla swoich poglądów i wolności w wykonywaniu czynności zawodowych zgodnie ze swoim sumieniem”. Szacunku dla wiary – bardzo proszę, ale dla ‘poglądów’ wyrażonych w Deklaracji – będzie trudno, z powodów wymienionych powyżej. A dla wolności w wykonywaniu czynności zawodowych - jak najbardziej, o ile nie będzie to w sprzeczności z prawem polskim, unijnym tudzież międzynarodowym.