Dlaczego coś, co nie istnieje, działa? Placebo na kaszel u dziecka skuteczniejsze niż... brak leczenia
Anna Zwolińska
02 stycznia 2015, 10:55·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 02 stycznia 2015, 10:55
Grupa naukowców ze State College of Medicine odkryli, że placebo jest bardziej efektywne niż brak leczenia w przypadku ostrego kaszlu dziecka. Wyniki badań udowadniają również, że syrop z agawy jest równie efektywny jak podanie placebo.
Reklama.
Kaszel dziecka – co robić?
Kaszel to najczęstszy powód, dla którego rodzice zabierają dziecko do lekarza. Pomimo że dostępne są leki bez recepty na kaszel i przeziębienie dla małych dzieci, istnieje mało dowodów na ich skuteczność. W związku z tym oraz pewnymi kwestiami bezpieczeństwa specjaliści nie zalecają stosowania leków bez recepty u dzieci poniżej 2 roku życia.
W 2008 roku w USA większość producentów tego typu lekarstw zamieściło ostrzeżenie na etykiecie, aby nie stosować ich u dzieci poniżej 4 lat. Jednak w związku z brakiem efektywnego leku na kaszel dla małych dzieci, lekarze często znajdują się pod presją rodziców, aby wypisać dziecku antybiotyki, które – jak wiadomo – nie mają żadnego wpływu na wirusy powodujące przeziębienie i kaszel. Co więcej, podawanie antybiotyku bez wyraźnej potrzeby może mieć negatywne konsekwencje.
Pediatrzy zazwyczaj mówią rodzicom, aby dziecku nie podawać nic lub co najwyżej – ibuprofen czy paracetamol. Wiadomo że chore dzieci są nieszczęśliwe i nie mogą spać, a rodzice czują się sfrustrowani, ponieważ nie mogą nic zrobić, aby im pomóc.
Badania, poparte analizami innych naukowców, udowodniły, że miód jest bardziej efektywny niż placebo w leczeniu kaszlu u dzieci. Jednak miód powiązano z ryzykiem botulizmu (przeczytaj o botulizmie: http://portal.abczdrowie.pl/botulizm) dziecięcego u niemowląt poniżej 1 roku życia, dlatego nie zaleca się jego podawanie dzieciom w tym wieku. W nowych badaniach naukowcy skupili się na syropie z agawy jako leku dla małych dzieci, który ma wiele wspólnych właściwości z miodem, ale nie udowodniono w jego przypadku ryzyka botulizmu dziecięcego.
Zarówno syrop z agawy, jak i placebo, zmniejszyły objawy kaszlu
Naukowcy przeprowadzili badania na 119 dzieciach w wieku 2–47 miesięcy, które wykazywały objawy ostrego kaszlu, także w nocy i chorowały przez około tydzień. Kaszel miał być niespowodowany żadną konkretną chorobą czy przypadłością i był powiązany z infekcją wirusową – bardzo częstą wśród dzieci, ponieważ ich układ odpornościowy dopiero się rozwija. Dopuszczalne były także objawy, takie jak temperatura, katar czy zatkany nos, ale nie wykluczano przypadków, gdzie objawy sugerowały poważniejsze choroby, takie jak astma czy zapalenie płuc.
Dzieciom podawano syrop z agawy o smaku winogronowym, wodę o smaku winogronowym (placebo) lub nie stosowano żadnej formy leczenia. Szczegóły związane z częstotliwością kaszlu, jego nasilenie oraz jakość snu dziecka zostały podane przez rodziców.
Badania wykazały, że zarówno syrop z agawy, jak i winogronowe placebo, zmniejszyły symptomy w porównaniu z brakiem leczenia i nie wystąpiły znaczące różnice pomiędzy tymi dwoma formami. Jednak w małej, ale istotnej podgrupie około 30 dzieci poniżej 1 roku życia syrop z agawy okazał się bardziej efektywny niż placebo. Naukowcy odnotowali też rzadkie skutki niepożądane zarówno w grupie stosującej syrop, jak i placebo.
Okazuje się, że placebo jest lepsze niż brak leczenia – jest to szczególnie istotne dla dzieci poniżej 1 roku życia, które nie mają innych opcji. Przypuszczalnie w tym przypadku podanie placebo czy syropu z agawy może pomóc rodzicom i ich pociechom złagodzić irytujący kaszel.
Naukowcy podkreślają, że badania polegają na dostarczanych przez rodziców danych, przez co w wynikach jest pewien element subiektywności. Jednak nie może to być ograniczeniem, ponieważ zarówno lekarze, jak i rodzice, często podejmują decyzje na podstawie subiektywnej oceny nasilenia objawów.
Wyniki udowadniają niezwykły wpływ, jaki może mieć placebo w niektórych przypadkach. Istnieje mnóstwo dowodów na to, jak objawy wielu chorób ulegają znacznej poprawie, pomimo że pacjentowi podano tabletkę cukrową czy też zastrzyk ze słoną wodą.