Zadbaj o tarczycę - kiedy należy się nad nią "pochylić"?
Anna Zwolińska
02 stycznia 2015, 11:00·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 02 stycznia 2015, 11:00
Problemy z tarczycą ma około 22 proc. Polaków, z czego większość stanowią kobiety. Ten niewielki gruczoł położony u podstawy szyi może znacznie uprzykrzyć życie, wpływając na nasze samopoczucie i zdrowie.
Reklama.
Mały gruczoł – potężne działanie
Tarczyca poprzez produkowane hormony – tyroksynę, trijodotyroninę i kalcyroninę wpływa na prawie wszystkie procesy metaboliczne w organizmie. Te kluczowe hormony wpływają na rozwój mózgu, dojrzewanie, pracę serca, jajników, nastrój czy procesy mentalne.
Najczęściej występujące przypadłości to niedoczynność i nadczynność tarczycy oraz wole obojętne, guzki czy rak tarczycy. Pomimo że objawy choroby mogą być nieprzyjemne czy kłopotliwe, z większością schorzeń tarczycy można sprawnie sobie radzić – oczywiście pod warunkiem poprawnej diagnozy i leczenia.
Co powoduje problemy z tarczycą?
Wszystkie rodzaje nadczynności tarczycy spowodowane są nadmierną produkcją hormonów i dotyczą około 2 proc. Polaków. Przypadłość może objawiać się na kilka sposobów:
1. Choroba Gravesa-Basedowa, charakteryzująca się wzmożonym wydzielaniem hormonów tarczycy.
2. Wole guzkowe toksyczne, czyli guzki pojawiające się na tarczycy wydzielające hormony, zakłócając tym samym chemiczną równowagę organizmu.
3. Problemy z przysadką mózgową lub guzy nowotworowe tarczycy. Rzadko się to zdarza, ale nadczynność tarczycy może również rozwinąć się na skutek tych przypadłości.
Niedoczynność tarczycy (http://portal.abczdrowie.pl/niedoczynnosc-tarczycy), wynika z niedoboru hormonów tego gruczołu. Ryzyko wystąpienia zaburzenia wzrasta z wiekiem i pięciokrotnie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. W związku z tym, że do wytwarzania energii w organizmie potrzebne są hormony tarczycy, spadek ich poziomu może spowodować osłabienie. Przyczyny niedoczynności to m.in.:
1. Zapalenie tarczycy Hashimoto. Ta choroba autoimmunologiczna sprawia, że organizm sam atakuje tkankę tarczycy, która w końcu umiera i przestaje wytwarzać hormony.
2. Usunięcie gruczołu tarczycy.
3. Działanie nadmiernych ilości jodków. Leki na przeziębienie czy zatoki, leki nasercowe i niektóre barwniki stosowane w prześwietleniach rentgenowskie mogą dostarczyć jodki w zbyt dużych ilościach. Istnieje większe ryzyko niedoczynności tarczycy, jeżeli występowały z nią problemy w przeszłości.
4. Lit – ten pierwiastek również odpowiedzialny jest za niedoczynność tarczycy.
Typowe objawy, których nie należy lekceważyć
Najczęstsze objawy nadczynności, która powoduje przyspieszenie metabolizmu, to chudnięcie, nerwowość, niepokój i osłabienie siły mięśni. Poza tym może wystąpić wzmożona potliwość, podwyższone ciśnienie krwi, przyspieszenie akcji serca, palpitacje, częstsze wizyty w toalecie, czasami biegunka, kłopoty ze snem i wytrzeszcz oczu. U kobiet mogą również wystąpić osłabione lub krótsze miesiączki.
Niedoczynność tarczycy, która z kolei spowalnia metabolizm, powoduje zmęczenie, uczucie zimna, tycie pomimo racjonalnej diety i aktywności fizycznej. Co więcej, wystąpić mogą problemy z pamięcią, stany depresyjne, suchość skóry, wypadanie włosów czy zaburzenia miesiączkowania.
Jeżeli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, udaj się na badania do endokrynologa. Diagnostyka problemów z tarczycą przeważnie rozpoczyna się od badań krwi, które mają określić poziom TSH. Jest to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, wpływający na funkcjonowanie tarczycy. Stężenie TSH powinno wynosić 0,3-3,5 mj/l – niższy poziom oznacza nadczynność, wyższy – niedoczynność tarczycy. Następnie badany jest poziom poszczególnych hormonów tarczycy, aby dokładnie zdiagnozować zaburzenie. W celu badania chorób tarczycy zlecone mogą być też badania USG, biopsji lub rentgen.
Natychmiast zgłoś się po pomoc lekarską, jeżeli:
1. Masz gorączkę i przyspieszony puls – może to oznaczać nagłą i niebezpieczną komplikację nadczynności tarczycy.
2. Odczuwasz zimno, ospałość, apatyczność – może to oznaczać pierwsze objawy śpiączki tarczycowej – komplikacji występującej przy niedoczynności gruczołu prowadzącej do utraty przytomności i potencjalnej śmierci.