Jak ułatwić osobie z fobią społeczną przetrwanie świątecznego czasu?
Anna Zwolińska
23 lutego 2015, 11:12·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 23 lutego 2015, 11:12
Czas świąteczny to spotkania z rodziną, przyjaciółmi i kolegami z pracy. Nie wszyscy jednak cieszą się na myśl o licznych wydarzeniach towarzyskich – cierpiący na fobię społeczną przeżywają w tym czasie nasilenie objawów.
Reklama.
Zaburzenia lękowe – choroba XXI wieku
Od 7 do 9 proc. społeczeństwa cierpi na fobię różnego typu, wśród nich znajduje się fobia społeczna, czyli lęk lub niepokój wywołany wydarzeniami towarzyskimi (poznaj inne rodzaje fobii: http://portal.abczdrowie.pl/nietypowe-rodzaje-fobii). Zdaniem dr Kaliny Michalskiej z National Institute of Mental Health, fobia społeczna to zaburzenie charakteryzujące się lękiem spowodowanym sytuacją, w której osoba jest wystawiona na możliwą ocenę innych osób. „Osoba chora przecenia prawdopodobieństwo odrzucenia i często boi się, że zachowa się w sposób upokarzający lub żenujący” – dodaje specjalista. Oczywiście każdy z nas doświadcza zawstydzenia czy zdenerwowania w pewnych sytuacjach, jednak u osób z fobią społeczną lęk jest tak silny, że wpływa negatywnie na pracę, życie towarzyskie i związki.
Objawy i przyczyny fobii społecznej
Fobia społeczna, inaczej nazywana nerwicą społeczną, to zaburzenie, którego pierwsze symptomy pojawiają się z reguły w okresie dojrzewania (dowiedz się, jak przebiega terapia fobii: http://portal.abczdrowie.pl/terapia-fobii). Główne objawy to niepokój odczuwany w obecności innych osób, niemożność nawiązania rozmowy z innymi, lęk przed byciem ocenianym przez innych, nasilenie stanów lękowych na kilka dni lub tygodni przed planowym wydarzeniem towarzyskim.
Wśród objawów fizycznych wymienia się przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni, zawroty głowy, problemy z oddychaniem, pocenie się, mdłości oraz drżenie ciała. Cierpiący na nerwicę społeczną unikają sytuacji, które mogą wywołać lęk, np. spotkania z przyjaciółmi, wyjścia na zakupy czy odbierania telefonu. Nasilenie zaburzenia jest zróżnicowane – niektórzy mogą bać się tylko konkretnych kontaktów z innymi, np. mówienia lub jedzenia w miejscach publicznych, podczas gdy inni odczuwają lęk przed wszystkimi sytuacjami towarzyskimi, nawet przebywaniem w gronie bliskich.
Fobię społeczną diagnozuje się zazwyczaj, jeśli objawy pojawiają się przez 6 miesięcy lub dłużej, ale według Anxiety and Depression Association of America około 36 proc. osób cierpiących na nerwicę społeczną dopiero po 10 latach szuka pomocy u specjalisty. Dokładne przyczyny zaburzenia nie są jasne, ale niektóre badania sugerują, że odpowiedzialne mogą być czynniki genetyczne, psychologiczne czy neurobiologiczne.
Zaburzenia lękowe często lekceważy się jako chorobę psychiczną – osoby borykające się z nerwicą społeczną postrzega się jako nieśmiałe czy introwertyczne, ale badania pokazują, że może ona prowadzić do poważnych następstw, takich jak depresja czy samobójstwo.
Jak radzić sobie z fobią społeczną w święta?
Cierpiący na fobię społeczną doświadczają problemów w sytuacjach społecznych o każdej porze roku, ale okres świąt Bożego Narodzenia może być szczególnie ciężki, bo właśnie wtedy oczekuje się od nas, aby być wśród rodziny, znajomych i brać udział w imprezach skupiających duże grupy osób.
Istnieją jednak strategie, które pozwalają lepiej radzić sobie z wyzwaniami okresu świątecznego. Przewidywanie sytuacji, które mogą wywołać stany lękowe i planowanie radzenia sobie z wyprzedzeniem może zmniejszyć uczucie strachu. Przykładowo, możemy zaprosić na imprezę firmową przyjaciela w ramach wsparcia. Zaufana osoba może pełnić rolę bufora w szczególnie trudnych sytuacjach. Ważna jest również rozmowa na temat lęków z bliskimi – tłumienie uczuć i próba poradzenia sobie samemu może pogorszyć sytuację, dlatego warto zwierzyć się zaufanej osobie i zakomunikować jej, że potrzebujemy pomocy.
Co więcej, skupienie się na obszarach zewnętrznych wydarzenia towarzyskiego, zamiast na swoich osobistych odczuciach może okazać się pomocne, np. jeśli impreza odbywa się w domu znajomego, można zaoferować swoją pomoc w przygotowaniach. Skupienie uwagi na konkretnym zajęciu może ułatwić spędzanie czasu z innymi osobie z fobią społeczną, a każdy chętnie przyjmie dodatkową parę rąk do pracy. Ważne jest, aby nie unikać sytuacji towarzyskich, nawet jeśli wywołują lęk, ponieważ może to prowadzić do nasilenia nerwicy.