Wiadomość o śmierci Roberta Leszczyńskiego, którą wczoraj podały wszystkie media, była szokiem. W kolejnych doniesieniach medialnych pojawiła się informacja, że dziennikarz najprawdopodobniej padł ofiarą nierozpoznanej cukrzycy.
Na świecie taka diagnoza pada co pięć sekund. Co 10. pacjent umiera w wyniku powikłań. W Polsce choruje 3 mln osób. 700 tys. osób nie wie, że są chorzy. O cukrzycy lekarze mówią: epidemia. I jeszcze: cichy zabójca.
Cukrzyca to pierwsza niezakaźna choroba, którą Światowa Organizacja Zdrowia uznała za epidemię XXI wieku. Tym bardziej niebezpieczną, że cukrzyca bardzo długo może nie dawać żadnych objawów. A niezdiagnozowana, a więc: nieleczona, cukrzyca ma katastrofalne skutki. Często – śmiertelne. Jak ją rozpoznać?
Co ma cukrzyca do zawału
Cukrzyca powoduje spustoszenia w organizmie. – Najbardziej niebezpieczne powikłania cukrzycy to te przewlekłe, które w zasadzie zaczynają już powstawać w tzw. stanie przedcukrzycowym. Ich efektem są: zaburzenia wzroku ze ślepotą włącznie, pogorszenie czynności nerek z koniecznością dializowania chorego, różnego rodzaju owrzodzenia stóp, które często kończą się amputacjami – mówi wojewódzki konsultant w dziedzinie diabetologii dla woj. lubelskiego prof. dr hab. Grzegorz Dzida.
Nieleczona cukrzyca powoduje znaczne przyspieszenie miażdżycy naczyń, czego efektem są zawały serca i udary mózgu (więcej informacji o cukrzycy można znaleźć na stronie: https://portal.abczdrowie.pl/powiklania-cukrzycy).
Jak się badać
Rozpoznania cukrzycy może dokonać lekarz tylko na podstawie oznaczenia poziomu glukozy we krwi pobranej z żył. To podstawa rozpoznania cukrzycy, które jest rozpoznaniem na całe życie. Cukrzycę może stwierdzić lekarz pierwszego kontaktu, który tak naprawdę powinien jej u swojego pacjenta aktywnie poszukiwać. Prof. Grzegorz Dzida uważa, że zwłaszcza u pewnych grup osób trzeba być szczególnie zajadłym w poszukiwaniach.
Konsultant zaznacza, że zdarzają się także sytuacje, kiedy choroba rozwija się bardzo gwałtownie: pacjent chudnie mimo dużego apetytu, oddaje bardzo dużo moczu, wysychają mu śluzówki w jamie ustnej, więc ma duże pragnienie. – To są objawy typowe dla cukrzycy, świadczące o tym, że choroba jest zaawansowana – mówi prof. Grzegorz Dzida.
Cukrzycę typu 1, wynikającą z tego, że organizm nie produkuje własnej insuliny, klasycznie uważano za cukrzycę młodzieńczą, dziś jednak wiadomo, że może ona rozwinąć się w każdym wieku (dowiedz się, czym jest cukrzyca typu 1: https://portal.abczdrowie.pl/cukrzyca-typu-1).
Niepokojące objawy
Ciągłe zmęczenie. Zaburzenia widzenia. Dojmując chęć ucięcia sobie drzemki, zwłaszcza po posiłku. Wypadanie włosów i trudno gojące się infekcje. Wszystko to objawy, które przypisujemy przepracowaniu, nadmiernemu stresowi, na który jesteśmy narażeni, nie zaprzątając sobie głowy cukrzycą. A wystarczy proste badanie, by stwierdzić, czy są powody do niepokoju. – Najważniejsze badanie to oznaczenie cukru we krwi, żeby wykluczyć cukrzycę, którą nazywamy cichym zabójcą. Jeżeli wykluczymy cukrzycę, stężenie cukru jest mniejsze niż 100, możemy szukać innych powodów – mówi prof. Dzida.
Objawy sugerujące cukrzycę
Podwyższony poziom glukozy we krwi Wahania nastrojów Uczucie stałego zmęczenia Senność Zmiana wagi ciała Zaburzenia wzroku Częste, przewlekłe infekcje Zmiany ropne na skórze Trudno gojące się rany Nadciśnienie tętnicze
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Profilaktyka jest podstawą. – Dawno wykazano, że zdrowy styl życia, czyli unikanie nadwagi i otyłości, utrzymanie aktywności fizycznej, przestrzeganie diety adekwatnej do wysiłku fizycznego to najlepsza profilaktyka – wyjaśnia prof. Grzegorz Dzida.
Lekarze zalecają badanie stężenia cukru we krwi raz w roku, zwłaszcza osobom powyżej 45. roku życia. Wyniki poniżej 100mg% na czczo oznaczają, że wszystko jest w porządku. Od 100 do 125 to sygnał, że trzeba wykonać dalsze badania. Wynik od 126 mg% na czczo albo od 200 mg% niezależnie od posiłków oznacza cukrzycę.
Prof. dr hab. Grzegorz Dzida, lubelski konsultant ds. diabetologii
Cukrzyca typu 2, jeśli rozwija się przewlekle, to rzadko daje objawy, w związku z tym należy aktywnie poszukiwać cukrzycy u osób, które: ukończyły 40 rok życia, u osób, w których rodzinie występowała cukrzyca, u tych, które mają nadciśnienie, są otyłe lub mają nadwagę, tych, które mają podwyższony poziom cholesterolu.
Jeśli taki człowiek zgłasza się do lekarza z innych przyczyn, trzeba u niego aktywnie poszukiwać cukrzycy. Kiedy już dochodzi do rozwinięcia się bardziej zaawansowanego stadium, wysokie stężenie cukru we krwi powoduje pewne dolegliwości: poczucie senności – zwłaszcza po posiłku, zmęczenia, zaburzenia wzroku, nawracające infekcje ropne skóry, suchość w jamie ustnej, wzmożone pragnienie.