Do Polski dotarło już blisko 300 tys. uchodźców z Ukrainy. Zwykli mieszkańcy w każdym rejonie Polski mobilizują wszystkie siły, aby udzielić uchodźcom pomocy. A ta niezbędna jest w wielu wymiarach. Chodzi o tymczasowe mieszkania, żywność, środki czystości, czy transport z granicy do tymczasowych domów.

Wiele osób potrzebuje też pomocy medycznej. Na początek tej doraźnej, np. po wyziębieniu i wycieńczeniu podczas wielogodzinnej ucieczki. Za chwilę, także możliwości wizyty u lekarza, bo wśród uchodźców są też osoby przewlekle chore, które uciekając w pośpiechu przed atakami, nie zdołały zabrać zapasów leków.

O ile jeszcze w ubiegły czwartek polskie szpitale i przychodnie oferowały ewentualną pomoc, ale nie wiedziały, na jakich zasadach mogą przyjmować uchodźców z Ukrainy, to w weekend otrzymały jasne zapewnienie, że NFZ to leczenie sfinansuje.

Minister zdrowia Adam Niedzielski zapewnił, że wszyscy obywatele i mieszkańcy Ukrainy, którzy w obawie o zdrowie i życie przybędą do nas, mogą liczyć na dostęp do opieki medycznej.

Za taką deklaracją pojawiły się też konkretne decyzje, jak zwolnienie uchodźców z Ukrainy z obowiązku odbycia kwarantanny i okazania negatywnego wyniku testu w kierunku SARS-CoV-2. Ułatwia to przekraczanie granicy i szukanie schronienia w Polsce. Osoby te mogą też bezpłatnie przyjmować szczepienia przeciw COVID-19 w ramach Narodowego Programu Szczepień.

Uchodźca z Ukrainy przyjęty jak polski pacjent

Ponadto każdy obywatel Ukrainy, który przybył do Polski uciekając przed agresją militarną Rosji i zgłosi się do lekarza rodzinnego, specjalisty czy do szpitala, otrzyma tam adekwatną pomoc medyczną.

Warunkiem jest posiadanie zaświadczenia wystawionego przez Straż Graniczną RP lub odcisk stempla Straży Granicznej RP w dokumencie podróży, potwierdzające legalny pobyt na terytorium RP, po przekroczeniu granicy od 24 lutego 2022 r. w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy.

Narodowy Fundusz Zdrowia poinformował w sobotę, że zasady udzielania świadczeń medycznych dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z agresją militarną Rosji oraz ich rozliczenie będą identyczne, jak w przypadku polskich pacjentów. To Fundusz pokryje koszty leczenia w placówkach, które mają podpisany kontrakt z NFZ.

Specjalne rozwiązanie prawne, które umożliwi rozliczenie takich świadczeń, dopiero ma zostać przygotowane przez rząd, jednak zasady finansowania obowiązują już od 24 lutego br.

Refundowane leki

Nie tylko wizyta u lekarza odbędzie się bezpłatnie. W nagłych przypadkach, pomoc zostanie udzielona też na SOR-ach i Izbach przyjęć. Ponadto uchodźcy z Ukrainy mogą liczyć na refundację leków, jaka przysługuje polskim pacjentom.

Pacjenci o statusie uchodźcy mają bowiem uprawnienia do refundowanych leków, środków spożywczych i wyrobów medycznych.

Na receptach dla nich - według porad z grupy Medycy dla Ukrainy - powinny znaleźć się dane pacjenta, a w przypadku braku numeru PESEL - seria i numer paszportu albo innego dokumentu stwierdzającego tożsamość. Niezbędny jest też specjalny identyfikator dla pacjentów o statusie uchodźcy; inny dla osób dorosłych, dla dzieci oraz dla kobiet w ciąży.

Gdzie Ukraińcy mogą otrzymać bezpłatną pomoc medyczną?

Do przyjęcia i udzielenia pomocy medycznej uchodźcom wojennym z Ukrainy przygotowały się w pierwszej kolejności szpitale w tych województwach, które graniczą z Ukrainą.

Wielu medyków z tych placówek pomaga też zabezpieczać pierwszą pomoc, która potrzebna jest w zorganizowanych przy polsko-ukraińskiej granicy punktach recepcyjnych dla uchodźców. Osoby uciekające z Ukrainy mogą tam odpocząć, zjeść posiłek, skorzystać właśnie z pomocy medycznej i psychologicznej, złożyć wniosek o pomoc międzynarodową, wypełnić dokumenty uprawniające do pobytu lub uzyskać skierowanie do jednego z ośrodków dla osób uciekających z Ukrainy i uzyskać informację o możliwym transporcie do innych miast w Polsce.

Nie tylko placówki publiczne oferują pomoc medyczną. Wiele prywatnych przychodni i gabinetów oraz lekarzy proponuje bezpłatne wizyty i konsultacje. Wiele z tych ofert dotyczy opieki pediatrycznej dla dzieci oraz opieki ginekologicznej dla kobiet w ciąży.

Duże sieci medyczne jak np. Centrum Medyczne Damiana czy Lux Med uruchomiły pakiety bezpłatnej pomocy medycznej, gdzie proponują m.in. wsparcie psychologiczne, pakiety badań laboratoryjnych, wizyty u pediatry lub internisty w ramach POZ.

Przygotowania do przyjęcia rannych

Powstał też plan ewentualnej pomocy rannym, którzy trafiliby do Polski z terenu Ukrainy. Takiej pomocy może udzielić każdy szpital.

Jednak specjalną rolę przydzielono tu Szpitalowi Narodowemu, który dotychczas pełnił rolę placówki dla pacjentów covidowych. W razie potrzeby to właśnie tu mogą trafić ranni z Ukrainy.

W tym celu uruchomiono też i przetestowano już specjalny pociąg medyczny. W sobotę z Mościsk w obwodzie lwowskim przywiózł on do Polski zamiast rannych, matki z dziećmi, bo taka była aktualna potrzeba. Z kolei w tamtą stronę zabrał pomoc humanitarną, żywność, leki oraz sprzęt medyczny.

Medycy w pierwszym szeregu

Mimo że publiczny system opieki zdrowotnej w Polsce sam w wielu wymiarach niedomaga, a ostatnie dwa lata pandemii wymagały od medyków dodatkowego wysiłku i zaangażowania, to lekarze, pielęgniarki czy farmaceuci stają na wysokości zadania, aby teraz pomóc tym, którzy musieli uciekać przed wojną w Ukrainie.

Organizowane są akcje oddawania krwi, zbiórki leków i materiałów medycznych, a medycy jako wolontariusze, często jadą pomóc uchodźcom tam, gdzie jest aktualnie taka potrzeba.

Samorząd lekarski organizuje akcję oddawania krwi. Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej prof. Andrzeja Matyja wraz z prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej adw. Przemysławem Rosatim zaapelowali do lekarzy, lekarzy dentystów, studentów kierunków medycznych, innych zawodów medycznych, adwokatów i aplikantów adwokackich oraz studentów kierunków prawniczych z prośbą o oddawanie krwi.

Medycy organizują też pomoc oddolnie np. poprzez grupę na Facebooku: Medycy dla Ukrainy. Można znaleźć tam liczne ogłoszenia o organizowanych punktach bezpłatnej pomocy i w odpowiedzi - zgłoszenia od lekarzy, pielęgniarek, diagnostów itd., którzy oferują swoją pomoc i zaangażowanie.

Zbiórki leków i środków medycznych

Ponadto wielu farmaceutów w aptekach, a także lekarze w przychodniach lub szpitalach organizują zbiórki środków medycznych, w tym opatrunków, bandaży, środków do dezynfekcji, ale też leków przeciwbólowych czy antybiotyków.

Leki można specjalnie kupić, ale przyjmowane są również często leki, które są w domowych apteczkach i mają jeszcze ważny termin. Można też wpłacać pieniądze na specjalne zbiórki, z których finansowane są takie właśnie zakupy dla Ukrainy.

Medycy z Polski na co dzień kontaktują się z lekarzami w konkretnych szpitalach na Ukrainie. Do tych placówek wysyłany jest bezpośrednio sprzęt i środki medyczne, których tam brakuje.

Leki i środki medyczne trafiają do potrzebujących żołnierzy i rannych, czy do osób przewlekle chorych.

Ponadto dzięki współpracy lekarzy z Polski z medykami z Ukrainy, pacjenci z hospicjów czy szpitali onkologicznych na Ukrainie są transportowani do Polski. Po przyjeździe mają zapewnione miejsca na konkretnych oddziałach w polskich szpitalach.