Mniej jeść, więcej się ruszać i ogarnąć się - to najczęściej słyszą osoby z nadwagą lub chorujące na otyłość od znajomych, bliskich, a czasem nawet lekarzy. Większość osób chorujących na otyłość właśnie na tym się skupia wyszukując kolejne diety cud, wspomagając się suplementami i tracąc motywację, gdy okazuje się, że to wszystko nie działa. A przecież jak w każdej innej chorobie, potrzebny jest plan leczenia.
Reklama.
W leczeniu otyłości potrzebny jest plan leczenia uzgodniony z lekarzem. PA Wire/Press Association Images/EAST NEWS
Reklama.
Otyłość jest chorobą i im wcześniej to zrozumiemy, tym lepiej. Skoro chorujemy, to powinien nam pomóc kompetentny lekarz. To właśnie specjalista stawia diagnozę i określa indywidualny plan leczenia.
Osoby z otyłością, które podjęły na własną rękę niezliczone próby redukcji masy ciała stosując kolejne diety cud i różne rady ściągnięte z Internetu lub zasłyszane od znajomych, zawsze w pewnym momencie dochodzą do ściany.
Mimo wysiłków i ogromnej pracy, restrykcyjnego pilnowania każdego spożywanego posiłku, a niekiedy nawet prób głodzenia się, waga ani drgnie lub nie udaje się zredukować masy ciała do poziomu, który nie zagraża zdrowiu i życiu.
Na dodatek okresowe, restrykcyjne diety prowadzą do odwrotnego efektu. Zwykle organizm odczytuje je jako próbę wyniszczenia i natychmiast uruchamia mechanizmy wyrównujące, które zapobiegają utracie masy ciała. Prowadzi to potem do nawrotu choroby otyłościowej, błędnie nazywanego "efektem jojo".
Niezwykle istotna jest trwała zmiana sposobu odżywiania i stylu życia. Może wspomóc proces redukcji masy ciała. Jednak tak jak w przypadku innych chorób, nie zastąpi właściwej terapii i leczenia. Tak naprawdę nadmiar kilogramów, wygląd niezgodny z kanonem piękna, to tylko objaw choroby otyłościowej, który tak naprawdę ma najmniejsze znaczenie. Otyłość to nie defekt kosmetyczny, to choroba, która zagraża zdrowiu, a koniec końców życiu.
Od czego zacząć?
Podstawą jest dostrzeżenie przez chorego, że otyłość to choroba przewlekła, którą trzeba leczyć. Leczenie otyłości to zwykle długotrwały proces. Dlatego tak ważna jest tu od początku do końca tego procesu rola lekarza.
Osoby z otyłością często doświadczają ostracyzmu, bywają piętnowane w społeczeństwie, a szczera rozmowa o nawykach żywieniowych i stylu życia jest dla tych osób wstydliwa i trudna do zainicjowania.
Nikt bowiem nie lubi wystawiać się na potencjalne, kolejne nieprzychylne komentarze, które zdarzają się nawet w zaciszu lekarskiego gabinetu. Jednak aby zadbać o swoje zdrowie, warto podjąć próbę i udać się do lekarza, bo tylko ten pokieruje właściwie naszym leczeniem.
Otyłość dotyka już od 10 do 30 proc. społeczeństwa, a więc stała się poważnym problemem cywilizacyjnym. Świadomość na temat tego, że otyłość to choroba na szczęście rośnie.
Jak leczyć otyłość?
Jeżeli mierzysz się samotnie i bezskutecznie z otyłością od jakiegoś czasu, to koniecznie porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem pierwszego kontaktu lub innym lekarzem zajmującym się leczeniem otyłości. Listę takich specjalistów możesz znaleźć na stronie https://ootylosci.pl/specjalisci/
Rozmowa powinna skupić się na możliwych przyczynach problemów z kontrolą masy ciała, a także historii prób jej redukcji oraz próbach wspólnego znalezienia sposobów na pokonanie barier, które mogą utrudniać skuteczność terapii.
Po takim wywiadzie, wykonanie niezbędnych badań, które zleci lekarz, pomaga ustalić faktyczną przyczynę otyłości. Mogą być to problemy hormonalne i np. nadmierne wydzielanie tzw. hormonu głodu.
W zależności od przyczyny, można dobrać odpowiednią terapię farmakologiczną, bo w Polsce dostępnych jest kilka, które pomagają w leczeniu tej choroby.
Zwykle jednak plan leczenia choroby otyłościowej jest kompleksowy. Oprócz właściwych terapii farmakologicznych pomagających zwalczyć przyczyny nadmiernego wzrostu masy ciała, niezbędna jest także zmiana nawyków żywieniowych w połączeniu z planem treningowym. Zdrowe żywienie i aktywność fizyczna wspomagają bowiem proces zdrowienia.
Sama farmakoterapia nie zastąpi zmiany przyzwyczajeń żywieniowych i większej aktywności. Jednak leczenie farmakologiczne zwyczajnie umożliwia wprowadzenie tych zmian. Trzeba jednak pamiętać, że terapia farmakologiczna powinna być stosowana tylko w określonych wskazaniach.
Leczenie zachowawcze to podstawa
U wielu osób chorujących na otyłość wystarczające jest właśnie leczenie zachowawcze, czyli przy zastosowaniu metod, które nie wymagają interwencji chirurgicznej. Istotne jest opracowanie planu leczenia, w którym bierze udział zazwyczaj kilku specjalistów.
Dietetyk pomoże ustalić dzienne zapotrzebowanie kalorii dla osoby z otyłością. Z kolei fizjoterapeuta lub ortopeda odpowiednio pokieruje planem aktywności ruchowej z uwzględnieniem stanu zdrowia i kondycji fizycznej chorego. Niejednokrotnie konieczny jest też udział psychologa, gdyż choroba może mieć też podłoże psychologiczne.
To właśnie od leczenia niefarmakologicznego: modyfikacji sposobu odżywiania i włączenia aktywności fizycznej zazwyczaj zaczyna się plan leczenia.
Jeżeli leczenie niefarmakologiczne nie przynosi pożądanych rezultatów, to tak jak w każdej innej chorobie przewlekłej np. nadciśnieniu czy cukrzycy, trzeba rozważyć włączenie leczenia farmakologicznego i wsparcie wybranymi, skutecznymi lekami. W Polsce dostępne są obecnie trzy leki stosowane w terapii otyłości.
Chirurgiczne leczenie otyłości, czyli bariatria
W przypadku niektórych pacjentów z otyłością konieczne jest leczenie bardziej inwazyjne. Mowa tu o chirurgii bariatrycznej dla pacjentów z otyłością olbrzymią.
Taki zabieg może być przeprowadzony u pacjentów spełniających określone kryteria. Jeżeli chorujesz na otyłość 3 stopnia (BMI 40+) lub otyłość 2 stopnia (BMI 35 – 39,9) i doszło już u ciebie do powikłań otyłości, np. cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego lub choroby zwyrodnieniowej stawów, to chirurgia bariatryczna jest właśnie dla ciebie.
Obecnie w Polsce wykonuje się trzy rodzaje operacji bariatrycznych. Są one refundowane przez NFZ. Jest to:
rękawowa resekcja żołądka (sleeve gastrectomy),
wyłączenie żołądkowe (gastric by-pass),
opaska żołądkowa (gastric banding).
Potocznie mówi się o zmniejszaniu żołądka, ale w każdej z tych operacji nie chodzi o ograniczenie objętości żołądka. Celem jest wyłączenie z działania tej części żołądka, w której produkowana jest grelina, czyli tzw. hormon głodu. Chodzi też o przywrócenie poposiłkowego wydzielania hormonu GLP-1 dającego nam uczucie sytości.
200 powikłań otyłości
Na pewno nie można się poddawać, bo otyłość to choroba, która sama nie ustąpi. To choroba przewlekła, którą trzeba leczyć, gdyż nieleczona lub leczona zbyt późno realnie zagraża życiu i zdrowiu, prowadząc do rozwoju około 200 powikłań, wśród nich do nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, miażdżycy czy chorób nowotworowych.
Dziennikarka działu Zdrowie. Ta tematyka wciągnęła mnie bez reszty już kilka lat temu. Doświadczenie przez 10 lat zdobywałam w Polskiej Agencji Prasowej. Następnie poznawałam system ochrony zdrowia „od środka” pracując w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejnym przystankiem w pracy zawodowej był powrót do dziennikarstwa i portal branżowy Polityka Zdrowotna. Moja praca dziennikarska została doceniona przez Dziennikarza Medycznego Roku 2019 w kategorii Internet (przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia) oraz w 2020 r. II miejscem w tej kategorii.
