Do tej pory słyszałaś, że to badanie profilaktyczne na NFZ nie jest dla ciebie, bo jesteś zbyt młoda lub masz już zbyt dużo lat. Niedługo to się zmieni. To podstawowe badanie w profilaktyce raka piersi będzie dostępne dla znacznie szerszej wiekowo grupy kobiet. Wystarczy pójść się zbadać.
Klamka już niemal zapadła. Wkrótce więcej kobiet skorzysta z profilaktycznej mammografii na NFZ.
Do tej pory słyszałaś często, że jesteś jeszcze zbyt młoda lub zbyt stara na ten program. Rozszerzenie da szansę na wczesne wykrycie nowotworu piersi u większej liczby Polek.
Obecnie programem profilaktyki raka piersi objęte są kobiety w wieku 50-69 lat. W ramach badań wykonywana jest mammografia skriningowa obu piersi, co 24 miesiące. Kobiety, u których wystąpił rak piersi wśród członków rodziny lub z mutacjami w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2, powinny zgłaszać się na mammografię co 12 miesięcy.
Pod koniec marca br. Rada Przejrzystości AOTMiT wydała rekomendacje rozszerzenia grupy wiekowej w programie profilaktyki raka piersi, zarówno o młodsze, jak i starsze kobiety. To pierwszy krok, by ta zmiana, której oczekuje środowisko pacjenckie, weszła rzeczywiście w życie.
Oznacza to, że wkrótce także kobiety przed 50. i po 69. roku życia będą mogły skorzystać z programu profilaktyki raka piersi. Nad takim rozwiązaniem trwają prace w Ministerstwie Zdrowia.
Zarówno lekarze, jak i pacjentki wskazują, że obecnie program obejmuje zbyt wąską grupę kobiet i wymaga rozszerzenia, ponieważ coraz więcej pań choruje na raka piersi. W 2022 r. wykryto 28,5 tys. takich przypadków, a w 2021 r. - 25,7 tys.
Niestety rak piersi jest diagnozowany coraz częściej u pacjentek przed 50. rokiem życia, ale także u starszych pacjentek, po 65. roku życia.
Tymczasem w leczeniu raka piersi dużo się zmieniło. Dostępne są kolejne terapie skuteczne w leczeniu określonych typów tego nowotworu. Jednak zasada jest jedna! Im wcześniej wykryta choroba, tym większe szanse na skuteczność terapii. Stąd tak potrzebne są badania profilaktyczne.
Polki - jak mówi Anna Kupiecka, Prezes Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej - wciąż są w ogonie Europy jeżeli chodzi o zgłaszalność na badania profilaktyczne, w ty na mammografię.
Jak podkreśla, zwiększanie świadomości w zakresie profilaktyki nowotworowej ma ogromne znaczenie przede wszystkim społeczne, ale także ekonomiczne. Rak piersi to bowiem najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. W Polsce stanowi ok. 23,8 proc. wszystkich zachorowań na nowotwory i jest przyczyną ok. 15,3 proc. zgonów.
– Niestety, dotyczy coraz młodszych kobiet, które nie są objęte bezpłatnymi programami badań przesiewowych. Prognozy wskazują na wzrost liczby przypadków raka piersi w kolejnych latach, a jedną z przyczyn jest wciąż raczkująca świadomość profilaktyki, ale też ograniczony dostęp do bezpłatnych badań – wskazuje Anna Kupiecka.
Dlatego bardzo pozytywnie przyjęła proponowane przez AOTMiT zmiany dotyczące rozszerzenia granicy wieku do udziału w programie profilaktyki raka piersi do przedziału 45-74.
– Mamy nadzieję, że pozytywna opinia AOTMiT wpłynie na to, że zmiana programu nastąpi szybko. Jednak poza zwiększeniem dostępności badań profilaktycznych raka piersi, niezwykle istotne jest edukowanie Polek nt. wczesnej wykrywalności raka piersi. Każda kobieta, od młodej dorosłości powinna regularnie wykonywać samobadanie piersi, a o kształtowanie takiego nawyku powinna dbać zarówno rodzina, jak i placówki edukacyjne – przekonuje Anna Kupiecka.
W przypadku wczesnego wykrycia raka - jak przypomina prezes OncoCafe - jest szansa na całkowite wyleczenie, a zarazem krótszą terapię. Dzięki temu zmniejszają się też wydatki państwa na leczenie obywateli oraz zasiłki z tytułu zwolnienia lekarskiego.
Problemem jest głęboko zakorzenione przekonanie, że bada się, aby wykryć chorobę.
Według Anny Kupieckiej, takie podejście rodzi strach i często prowadzi do rezygnacji z wykonywania badań profilaktycznych. Kluczowe jest więc budowanie wiedzy, że badania wykonujemy, aby potwierdzić nasz dobry stan zdrowia i samopoczucie, a nie żeby znaleźć coś niepokojącego.
Programy profilaktyczne, w tym w raku piersi, skierowane są właśnie do kobiet zdrowych. Ogromnym wyzwaniem jest podniesienie poziomu świadomości, jak ważna jest regularna profilaktyka – zarówno comiesięczne samobadanie piersi, jak i badania przesiewowe, ponieważ zgłaszalność na refundowane badania w dalszym ciągu jest bardzo niska.
– Mammografię wykonuje jedynie 36 proc. kobiet, objętych programem bezpłatnych badań. Dodatkowo często zapominamy, że wczesne wykrycie choroby to szansa na całkowite wyleczenie, bo obecnie mamy dostęp do coraz lepszych terapii. Dlatego tym bardziej kobiety nie mogą bać się badać! – przypomina Anna Kupiecka.
Stąd działania Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej i Stowarzyszenia Kobiety w Centrum. Organizowane są spotkania warsztatowe w całej Polsce, w trakcie których prowadzone są szkolenia z profilaktyki raka piersi dla liderek, które następnie edukują inne kobiety w swoim otoczeniu. To aktywne panie, zaangażowane społecznie, które zostają Ambasadorkami Profilaktyki BreastFit.
Do tej pory udało się przeszkolić już ponad 1 tys. pań, z czego wyłoniono 101 Ambasadorek Profilaktyki BreastFit skupionych w 31 oddziałach w całej Polsce.
– Wzajemne wsparcie motywuje do lepszego dbania o siebie. Chciałabym, aby kobiety naturalnie w codziennych rozmowach przypominały sobie wzajemnie o wykonywaniu badań profilaktycznych i samobadaniu. Przed nami jeszcze długa droga, ale mocno wierzę w młode pokolenia i zmiany świadomościowe – mówi Anna Kupiecka.