Obecnie z demencją zmaga się ok. 44 mln ludzi na świecie, jednak zdaniem Międzynarodowego Stowarzyszenia Alzheimerowskiego (Alzheimer’s Disease International), liczba chorych może sięgnąć 135 mln już w 2050 roku. Dlaczego? Ponieważ żyjemy coraz dłużej. Co szczególnie martwiące, szacuje się, że przed upływem 2050 roku 71% pacjentów z demencją pochodzić będzie z krajów o średnim i niskim dochodzie, które nie są przygotowane na tak znaczny wzrost zachorowań.
Reklama.
Co 4 sekundy demencja dotyka kolejną osobę
Demencja jest terminem obejmującym szereg schorzeń powodujących uszkodzenie komórek mózgu. Najczęstszą jej przyczyną jest choroba Alzheimera. W wyniku otępienia następuje znaczne upośledzenie podstawowych funkcji umysłowych, takich jak pamięć, mowa, orientacja i osąd.
W raporcie, który ukazał się przed grudniowym szczytem G8 w Londynie, naukowcy z King’s College London stwierdzili, że większość rządów jest nieprzygotowana na epidemię demencji. Jedynie 13 krajów zaczęło zbierać fundusze i rozpoczęło plany związane z dodatkową pomocą społeczną i medyczną dla przyszłych pacjentów. Już teraz opieka nad chorymi stanowi ok. 1% produktu światowego brutto, co daje ponad 600 miliardów dolarów, a większa liczba zachorowań znacznie powiększy tę sumę – ostrzegają autorzy raportu. Każdego roku przybywa bowiem ok. 7,7 mln pacjentów, co oznacza, że co 4 sekundy choroba atakuje kolejną osobę.
Jest to problem, który w coraz większym stopniu dotyka kraje rozwijające się i posiadające ograniczone środki na rozwinięcie kompleksowego systemu opieki społecznej i medycznej – mówi prof. Martin Prince z King’s College London. Obecnie około 70% kosztów związanych z leczeniem demencji ponosi Europa Zachodnia i Ameryka Północna.
Najczęstsze formy demencji
Najbardziej znaną przyczyną demencji jest choroba Alzheimera. Szacuje się, że wywołuje ona ponad połowę zachorowań. Charakteryzuje się nagromadzeniem na powierzchni mózgu białka, które tworzy swoiste płytki i uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie narządu. Drugim co do częstości występowania typem demencji jest otępienie naczyniopochodne. Występuje ono, gdy transport krwi do mózgu zostaje zakłócony. Schorzenie może wynikać z udaru mózgu lub problemów z drobnymi naczyniami krwionośnymi.
Otępienie z ciałami Lewy’ego jest schorzeniem łączącym cechy alzheimera i parkinsona. Chory doświadczy wielu objawów i oznak choroby Alzheimera oraz niejednokrotnie będzie miał problem ze sztywnością mięśni i chodzeniem.
Rzadsze, aczkolwiek nie mniej poważne są otępienie czołowo-skroniowe i choroba Creutzfeldta-Jakoba. W początkowej fazie rozwoju pierwszego z problemów, pamięć chorego może być dobra, jednak osobowość, zachowanie i zdolności językowe ulegną zmianie. W wyniku tego rodzaju demencji pacjent może robić i mówić rzeczy w nieodpowiednim czasie i miejscu. Choroba Creutzfeldta-Jakoba jest najczęstszą formą rzadkiej grupy schorzeń, nazywanych chorobami prionowymi. W jej wyniku białka prionowe w mózgu przybierają anormalny, trójwymiarowy kształt.
W wyniku poważnego niedoboru tiaminy (witaminy B1) rozwinąć się może zespół Korsakowa, czyli przewlekłe zaburzenia pamięci. Schorzenie to przeważnie wynika z nadużywania alkoholu, jednak jego rozwój może być spowodowany także innymi problemami zdrowotnymi.
Trzy etapy rozwoju otępienia
Demencja objawiać się może w odmienny sposób u różnych osób. Zależy to m.in. od osobowości człowieka przed zachorowaniem. Symptomy choroby podzielić można na trzy etapy. Pierwszy z nich często pozostaje niezauważony, ponieważ rozwój demencji jest stopniowy. Na etapie tym chory może stać się zapominalski, tracić poczucie czasu i gubić się w znajomych miejscach. Wraz z postępem choroby objawy stają się wyraźniejsze i obejmują zapominanie niedawnych wydarzeń i imion, gubienie się we własnym domu, problemy z komunikacją i zmianę zachowania.
Gdy demencja osiąga daleki stopień zaawansowania, chory staje się nieaktywny i niemalże całkowicie zależny od innych. Zaburzenia pamięci są bardzo silne, a oznaki fizyczne oczywiste. Osoba z zaawansowanym otępieniem nie jest świadoma czasu ani miejsca, w jakim się znajduje, ma problem z rozpoznawaniem przyjaciół i rodziny oraz porusza się z trudnością. Chory taki potrzebuje nieustannej opieki.