Pierwsze oznaki miażdżycy widoczne już w dzieciństwie
Patrycja Karpińska
02 maja 2014, 09:45·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 02 maja 2014, 09:45
Chociaż wysoki poziom cholesterolu we krwi jeszcze niedawno był problemem zarezerwowanym dla osób dorosłych, coraz częściej występuje także u młodzieży i dzieci. Skąd ten niekorzystny trend? Otóż, wraz ze wzrastającą masą ciała młodych osób – nadwaga i otyłość dotyczy już 20% małych Polaków ‒ wzrasta także ryzyko komplikacji zdrowotnych, które kiedyś uważane były za przypadłości wieku dojrzałego. Tymczasem dziecko z nadmierną wagą (której często towarzyszy wysoki cholesterol i ciśnienie tętnicze) narażone jest na miażdżycę i inne poważne schorzenia w dorosłym życiu.
Reklama.
Wysoki cholesterol to wysokie ryzyko miażdżycy
W dzisiejszych czasach dieta dziecięca pozostawia wiele do życzenia – spożywają one coraz więcej tłuszczów nasyconych i trans oraz coraz rzadziej są aktywne fizycznie. Dlatego też specjaliści zalecają oznaczanie stężenia cholesterolu już u 9-letnich dzieci, a jeżeli ich rodzice wcześnie doświadczają chorób układu krążenia – nawet od 3 roku życia. W ten sposób możliwe jest zapobiegnięcie wielu poważnym chorobom układu krążenia w dorosłym życiu.
Jak podaje prof. Marek Naruszewicz z Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą, za wysoki cholesterol u dzieci winić można nieodpowiedni styl żywienia, w tym sklepiki szkolne, oferujące żywność bogatą w tłuszcze trans. Dostarczają ich przede wszystkim przekąski typu fast food, chipsy, krakersy i ciastka. Na poziom cholesterolu niekorzystnie wpływają także tłuszcze nasycone, znajdujące się w mięsie i tłustym nabiale. Specjaliści ostrzegają, że pierwsze czynniki zwiększające ryzyko miażdżycy i chorób serca (takie jak wysoki poziom cholesterolu we krwi) mogą pojawić się już w dzieciństwie i postępować z czasem.
Z tych powodów powinno się położyć większy nacisk na edukację dotyczącą zdrowych nawyków żywieniowych wśród najmłodszych, zwiększenie ich aktywności fizycznej oraz zmniejszenie ilości czasu spędzanego przed komputerem i telewizorem. Zamiast białego cukru i niezdrowych tłuszczów, w jadłospisie dziecka powinny się pojawić owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste, chude mięso i odtłuszczony nabiał.
Zagrożenia związane z wysokim ciśnieniem w młodym wieku
Do podobnych wniosków doszli eksperci w badaniu opublikowanym na łamach magazynu „JAMA”. Dowiedli oni, że rosnący poziom ciśnienia tętniczego krwi w okresie 25 lat, rozpoczynającym się od wczesnej młodości, zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób serca w późniejszym życiu. Miażdżyca rozwija się, gdy we wnętrzu tętnic gromadzą się pokłady tłuszczu, cholesterolu, wapnia i innych związków. Tworząca się w ten sposób płytka może ograniczyć przepływ krwi, prowadząc do poważnych i potencjalnie zagrażających życiu problemów, takich jak choroby serca i naczyń krwionośnych.
Jako że miażdżyca przeważnie nie wywołuje wyraźnych objawów, dopóki nie dojdzie do zablokowania tętnic, wielu ludzi przez długi czas nie zdaje sobie sprawy z posiadanej choroby. Chociaż specjaliści wiedzą, że wysokie ciśnienie tętnicze jest czynnikiem ryzyka miażdżycy i chorób serca, najczęściej brane jest ono pod uwagę wyłącznie w przypadku pacjentów starszych lub w średnim wieku. Jednak ostatnie badania ukazują, że im większe zmiany w zakresie ciśnienia tętniczego następują wraz z czasem, tym większe prawdopodobieństwo rozwinięcia chorób serca.
Zwiększające się ciśnienie to większe zwapnienie tętnic
Badacze stojący za badaniem pragnęli sprawdzić, czy na podstawie pomiarów ciśnienia krwi dokonywanych na przestrzeni czasu możliwe jest określenie ryzyka miażdżycy i związanych z nią chorób serca. Celem naukowców było określenie swoistych stanów ostrzegawczych, wskazujących na wysokie ryzyko pojawienia się choroby w późniejszym życiu.
Poddali oni analizie 4681 osób od 18 do 30 roku życia, którym przyglądali się przez 25 kolejnych lat. Okazało się, że 22% uczestników zachowało w tym czasie niskie ciśnienie tętnicze krwi, 42% posiadało ciśnienie umiarkowane, 19% ‒ nieco podwyższone, a 5% na początku cieszyło się wskaźnikami niskimi, które jednak wzrastały wraz z biegiem lat.
Badacze stwierdzili, że ostatnia grupa osób posiadała także największy stopień zwapnienia tętnic wieńcowych, co oznacza, że u uczestników tych miażdżyca w największym stopniu wpłynęła na stan tętnic sercowych. Jak podsumowują autorzy badania, chociaż ciśnienie tętnicze jest doskonale znanym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, odkrycie sugeruje, że długotrwałe zmiany w jego zakresie, rozpoczynające się we wczesnej młodości, mogą dostarczać dodatkowych informacji na temat ryzyka rozwoju miażdżycy.