Reklama.
Załoga tupolewa opuszczając Warszawę o 7.30 miała następujące informacje dotyczące pogody na lotnisku Smoleńsk Siewiernyj: „widzialność 3000-5000 m, zamglenie, zachmurzenie średnie chmurami stratus o podstawie 200-300”. Prognoza była optymistyczna, bo warunki, chociaż nie najlepsze, były znacznie powyżej minimów ustalonych dla tego typu samolotu oraz uprawnień pilota. Pilot Arkadiusz Protasiuk nie musiał się martwić. A jednak dowódca tupolewa, czekając na przyjazd prezydenta Kaczyńskiego, chodził po płycie lotniska jak struty.
Zdaniem świadków, dowódca prezydenckiego samolotu był ewidentnie czymś zdenerwowany. W końcu jedna z osób pracujących tego dnia przy obsłudze lotu spytała go, co się stało. – Tu pogoda jest dobra, ale tam jest fatalnie – odpowiedział Protasiuk. To co najmniej dziwne zachowanie jak na sytuację, kiedy warunki nie są najgorsze. Dzięki nowym stenogramom, które pokazują ostatnie chwile przed katastrofą smoleńską, to co przez lata pozostawało w sferze domysłów, dziś staje się jasne.
Co wiedziała załoga o pogodzie?
Z nagrań z czarnej skrzynki wiadomo, że załoga rozmawiała o pogodzie jeszcze przed pierwszym oficjalnym ostrzeżeniem o sytuacji meteo w Smoleńsku. Ze słów Roberta Grzywny można wnioskować, że spodziewano się, iż nie będzie dobrej pogody, bo już o 8:11 drugi pilot zaczął sprawdzać jak wygląda sytuacja na dole. – Nie no ziemie widać, coś tam widać, może nie będzie tragedii – stwierdził Grzywna uspokajająco.
Z nagrań z czarnej skrzynki wiadomo, że załoga rozmawiała o pogodzie jeszcze przed pierwszym oficjalnym ostrzeżeniem o sytuacji meteo w Smoleńsku. Ze słów Roberta Grzywny można wnioskować, że spodziewano się, iż nie będzie dobrej pogody, bo już o 8:11 drugi pilot zaczął sprawdzać jak wygląda sytuacja na dole. – Nie no ziemie widać, coś tam widać, może nie będzie tragedii – stwierdził Grzywna uspokajająco.
UWAGA! DALSZA CZĘŚĆ TEKSTU ZAWIERA WULGARYZMY
Jednak komunikat meteo przekazany przez kontrolera z Białorusi o godzinie 8:14, że o 8:11 w Smoleńsku była mgła i widoczność 400 metrów wywołała na pokładzie spore zaniepokojenie.
- O ku!!! – zawołał nawigator słysząc głos kontrolera. – Coo? – zdumiał sie drugi pilot. Potem dialog w kabinie wyglądał następująco:
- Kurwa, to nasze meteo naprawdę! – żachnął się drugi pilot.(...)
- Nasze meteo jest naprawdę zajebiste – potaknął ironicznie Arkadiusz Protasiuk
- Ale dziesiąta i mgła? – nie mógł się nadziwić drugi pilot.(…)
- Za ile te uroczystości się zaczynają? – zapytał się nawigator.
- Za godzinę? - rzucił ktoś niepewnie.
- Nie wiem, ale jak, my nie usiądziemy to nie wyskoczą, te rybki – stwierdził dowódca.
- Dziś dawał podrobioną kartę nie? – zapytał w końcu nieco naiwnie nawigator
Jak manipulowano pogodą w Smoleńsku
Ze śledztwa wiemy, że dowódca prezydenckiego tupolewa kpt. pilot Arkadiusz Protasiuk 10 kwietnia przyjechał na lotnisko chwilę po piątej rano. Od razu zaczął załatwiać formalności związane z lotem. Godzinę później załoga – już komplecie – spotkała się w kokpicie. Po krótkiej rozmowie najpierw drugi pilot major Robert Grzywna, a następnie Arkadiusz Protasiuk oraz dwie stewardesy opuścili pokład samolotu i udali się do Biura Odpraw Załóg.
Ze śledztwa wiemy, że dowódca prezydenckiego tupolewa kpt. pilot Arkadiusz Protasiuk 10 kwietnia przyjechał na lotnisko chwilę po piątej rano. Od razu zaczął załatwiać formalności związane z lotem. Godzinę później załoga – już komplecie – spotkała się w kokpicie. Po krótkiej rozmowie najpierw drugi pilot major Robert Grzywna, a następnie Arkadiusz Protasiuk oraz dwie stewardesy opuścili pokład samolotu i udali się do Biura Odpraw Załóg.
Według tzw. Raportu Millera z oświadczenia dyżurnego meteorologa wynika, że około godziny 6:20 z prognozą pogody zapoznał się drugi pilot Robert Grzywna, a w ostatniej kolejności dowódca. Dyżurny meteorolog zeznał później, że podał załodze przygotowaną przez siebie prognozę z godziny 5:35 rano. Według jego przewidywań, w rejonie lotniska Smoleńsk Siewiernyj sytuacja miała wyglądać następująco: „widzialność 3000-5000 m, zamglenie, zachmurzenie średnie chmurami stratus o podstawie 200-300 m”.
Stare dane
Pułkowy meteorolog podał taką informacje, mimo że już pewnego czasu dysponował znacznie dokładniejszą i nowszą prognozą. Tylko, że ona miała jedną wadę. Praktycznie uniemożliwiała wylot prezydenta z Warszawy. Według informacji przesłanych do 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Taktycznego przez synoptyka z Centrum Hydrometeorologicznego Sił Zbrojnych RP, pogoda w Smoleńsku miała wyglądać następująco: „widzialność 1000-3000 m, przy silnym zamgleniu, zachmurzenie duże chmurami stratus o podstawie 120-180 m”.
Pułkowy meteorolog podał taką informacje, mimo że już pewnego czasu dysponował znacznie dokładniejszą i nowszą prognozą. Tylko, że ona miała jedną wadę. Praktycznie uniemożliwiała wylot prezydenta z Warszawy. Według informacji przesłanych do 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Taktycznego przez synoptyka z Centrum Hydrometeorologicznego Sił Zbrojnych RP, pogoda w Smoleńsku miała wyglądać następująco: „widzialność 1000-3000 m, przy silnym zamgleniu, zachmurzenie duże chmurami stratus o podstawie 120-180 m”.
A więc warunki były już w pobliżu granicy minimów tupolewa i jego załogi. Zdaniem części lotników z 36. SPLT, gdyby Protasiuk dostał do ręki taką kartę z prognozą, albo zaproponowałby prezydentowi lub komuś z jego otoczenia, aby opóźnić start, żeby w Warszawie poczekać na poprawę sytuacji meteo, albo żeby od razu lecieć na lotnisko zapasowe.
Komisja Millera i prokuratura odpuszczają
Nie tylko z przepisów, ale także z zasad zdrowego rozsądku wynika, że dyżurny meteorolog lotniska wojskowego miał obowiązek przekazać załodze prezydenckiego tupolewa informację o prognozie z Centrum Hydrometeorologicznego Sił Zbrojnych. Dlaczego w takim razie podał swoje przewidywania oparte na znacznie starszych danych pogodowych?
Nie tylko z przepisów, ale także z zasad zdrowego rozsądku wynika, że dyżurny meteorolog lotniska wojskowego miał obowiązek przekazać załodze prezydenckiego tupolewa informację o prognozie z Centrum Hydrometeorologicznego Sił Zbrojnych. Dlaczego w takim razie podał swoje przewidywania oparte na znacznie starszych danych pogodowych?
Winny dość szybko odszedł z pułku i znikł. Pytany przez Komisję Millera oświadczył tylko, że „nie potrafi uzasadnić przyczyny swojego postępowania”. Komisja odpuściła. Prokuratura również nie potrafiła rozwiązać mu języka, bo dotychczas nie pojawiły się informacje aby ktokolwiek w ostatni czasie otrzymał zarzuty w związku z tą sprawą.
Kto polecił sfałszować kartę?
Kiedy przygotowywałem książkę „Ostatni lot. Raport o przyczynach katastrofy”, osoby, które były związane w momencie katastrofy z 36. SPLT sugerowały, że pułkowy meteorolog został zmuszony do wydania załodze prezydenckiego takiej, a nie innej prognozy. Chodziło o to, aby pogoda byłą „lotna”, czyli załoga mogła wystartować.
Kiedy przygotowywałem książkę „Ostatni lot. Raport o przyczynach katastrofy”, osoby, które były związane w momencie katastrofy z 36. SPLT sugerowały, że pułkowy meteorolog został zmuszony do wydania załodze prezydenckiego takiej, a nie innej prognozy. Chodziło o to, aby pogoda byłą „lotna”, czyli załoga mogła wystartować.
Kto mógł to zrobić? Rozmówcy sugerowali, że na przykład mógł za tym stać ówczesny Dowódca Sił Powietrznych. Pewne jest, że około 6:00 rano generał Andrzej Błasik już był w 36. SPLT, a jak przyznają byli żołnierze z 36. SPLT, generał miał zwyczaj zapoznawać się z prognozami pogody przed lotami. Czy i tamtego dnia zjawił się w punkcie meteo wie tylko i wyłącznie dyżurny meteorolog lotniska. On jednak uparcie milczy.
Przygotowując ten tekst korzystałem z materiałów zbieranych wspólnie z pozostałymi współautorami do książki „Ostatni lot Raport o przyczynach katastrofy” oraz wydanego 10 kwietnia 2015 roku e-booka „Anatomia katastrofy smoleńskiej. Ostatni lot PLF 101”