W Moskwie robiła spaghetti nawet na sedesie. Boskie kluchy Sophii Loren lepsze niż dieta

„Wszystko, co widzisz, zawdzięczam spaghetti” – mawiała od zawsze Sophia Loren, która w tym roku skończy – wierzyć się nie chce – 82 lata. Kokieteria? O! Z pewnością nieraz się nią posługiwała, co więcej – nadal potrafi puścić chłopcom zalotne oko, powodując lekkie zmiękczenie młodych, wysportowanych nóg. Od zawsze zresztą działała na facetów jak magnes, uwodziła, flirtowała i – jakże by inaczej – karmiła (lubiła też podobno swoim wybrankom i przyjaciołom nadawać kulinarne przydomki, np. męża nazywała zrazikiem, a znajomych m.in. fettucine czy frittata).

A karmić lubiła i to w każdych warunkach. „W Moskwie tęsknota za domem, ale przede wszystkim za dobrą, śródziemnomorską kuchnią doskwierała grupce włoskich filmowców, aż wreszcie poruszona Sofia zaprosiła ich do swojego hotelowego apartamentu na spaghetti z prawdziwym, neapolitańskim sosem pomidorowym, bazylią i oliwą extra vergin, którą woziła zawsze ze sobą, podobnie jak makaron z mąki durum (…)

Sordiemu [Albert, aktor, reżyser i ikona włoskiego kina – przy. aut] ciekła ślinka na myśl, że wkrótce spróbuje pysznego spaghetti. Celowo zjadł mało na obiad, żeby zrobić sobie wyżerkę, ale zaczął się niepokoić, bo nigdzie nie widział ani garnka z wodą, ani rondelka z sosem. Zaciekawiony rozejrzał się dookoła, aż z ulgą usłyszał, jak Sofia mówi, że idzie sprawdzić, czy woda wrze. Sofia weszła do łazienki i dopiero wtedy Sordi dostrzegł jedyne miejsce, jakie znalazła, żeby umieścić na nim kuchenkę elektryczną i garnek z wodą na makaron: były pięknie ustawione na zamkniętej klapie od sedesu. Biednemu Sordiemu przeszła ochota na spaghetti, ale nie miłość do Sofii”. To cytat z książki „Sophia Loren. Życie jak film” Silwany Giacobini (tłum. Anna Osmólska-Mętrak), która nafaszerowana jest wieloma innymi ciekawymi historiami z życia włoskiej aktorki, również dowodami, że jadła nie tylko pasty wszelakie, ale także pizze.

Sama Sophia napisała zresztą kultową już książkę kucharską, która od czasu jej wydania – a było to w roku 1971 – rozeszła się po świecie jak świeże bułeczki, doczekując się także wznowień całkiem współczesnych. W Polsce „W kuchni z miłością” (wyd. Esprit) premierę miało niecałe dwa lata temu i przez długi czas książka była bestsellerem. Nie dziwi mnie to wcale, bo choć napisana jest językiem lat 70., wciąga tak jak wciąga się prawdziwe, aromatyczne włoskie spaghetti. To nie tylko zbiór ponad 300 przepisów kuchni włoskiej, ale także zbiór tyluż samo anegdot związanych z tymi przepisami. Miłości do jedzenia nie da się oszukać, a Loren z pewnością nie oszukuje wcale. Podobnie jak z twierdzeniem, że to właśnie m.in. makaron zapewnił jej seksowną sylwetkę.

Zresztą spójrzmy na fakty. Gdyby prawdą było, że „kluchy” to zło i główny winowajca miękkości i krągłości o konsystencji wylewającej się, Włosi dziś byliby w czołówce najbardziej otyłych państw w Europie. Według badań Eurostat jest zaś wręcz odwrotnie i, pomimo że przeciętny Włoch pożera 26 kilogramów makaronu rocznie (dla porównania w Polsce roczna racja kluchów na głowę to zaledwie 5 kilo), w słonecznej Italii znajdziemy najmniej otyłych, a ich sposób odżywiania się, czyli dieta śródziemnomorska, w której samym środku umiejscowił się właśnie makaron, uznawana jest przez wielu dietetyków i lekarzy za jedną z najzdrowszych na świecie. Jak więc wytłumaczyć nasz strach przed wdzięcznie brzmiącymi fusilli, penne, fettuccine czy farfalle?

Jadam tylko włoski makaron, czyli słowo o mące
Podkreślanie w sklepie, że chodzi nam o prawdziwy włoski makaron, wcale nie musi być oznaką snobizmu, ale słusznej wiedzy, że rodzaj mąki wykorzystywanej do produkcji tegoż to główna różnica pomiędzy polskimi a włoskimi makaronami. Tradycyjne krajowe makarony robione są z oczyszczonej (białej) mąki, która pochodzi z pszenicy miękkiej, dodatkowo – w naszych krajowych kluchach całkiem istotnym składnikiem są jaja (stąd jajeczny, a najczęściej wielojajeczny). Włosi z kolei produkują makarony z mąki pochodzącej z pszenicy twardej durum i nie dodają jajek. Mąka ta zawiera więcej białka, które jest też lepszej jakości i między innymi dlatego właśnie mąka ta uznawana jest za jedną z najzdrowszych na świecie (na szczęście na polskich półkach mamy już pod dostatkiem tego typu makaronów – nie bójcie się więc po nie sięgać).

Zapytacie o kalorie? Prawda jest taka, że tu rodzaj mąki właściwie nie ma znaczenia. 100 gramów suchego makaronu dostarcza około 360 kcal., ale jest jeszcze coś takiego jak indeks glikemiczny (straszne słowo) i tu mamy zauważalną różnicę. Makarony razowe czy te z pszenicy durum, mają średni indeks, a makarony z białej mąki – wysoki, a jak kluchy nam się rozgotują, to w ogóle nie ma o czym mówić. To ważne, bo im wyższy wskaźnik IG, tym szybciej będziemy głodni – nawet po talerzu makaronu, a co za tym idzie – dokładka z pewnością może nam się odłożyć tu i ówdzie (to tak najprościej). Najzdrowsze – tak najzdrowsze – makarony to te pełnoziarniste, w składzie których znajdziemy m.in. mąkę orkiszową, żytnią, jęczmienną czy gryczaną oraz oczywiście pszenicę durum.

A co do makaronu? No właśnie, i tu jest pies pogrzebany. Bo to od tego, z czym podamy nasz makaron, zależy, jak silna będzie to bomba kaloryczna. No i jeśli mówisz penne i myślisz – carbonara, od razu sięgając po śmietanę, masło, boczek, ser, nie dziw się, że waga szybko poczuje mocne wibracje – taki posiłek (nie daj Boże codziennie) to uwaga: „jedyne” 800 kalorii. Ale już penne lub spaghetti podane z własnej roboty pesto bazyliowym albo sosem pomidorowym z prawdziwych pomidorów doprawionych tylko ziołami i czosnkiem, ewentualnie z krewetkami czy innymi owocami morza – nie dość, że pyszne, to mieszczące się w zaleceniach dietetyków, by obiad oscylował w granicach 500 kalorii (i to zdrowych).

500g spaghetti lub tagliatelle
500g pomidorów bez skórki lub pulpy pomidorowej w puszcze
2-3 ząbki czosnku
1 łyżeczka cukru
5-6 łyżek tartego parmezanu + do dekoracji
Sól, kilka listków bazylii, oliwa

150 g pełnoziarnistego spaghetti
50 g czerwonej soczewicy
2 duże pomidory (lub puszka krojonych)
Czerwona papryka (można dodać też inny kolor)
Marchew
300 ml bulionu warzywnego
Suszone/lub prawdziwe oregano
szczypta cynamonu, pieprz, sól, czosnek

Makaron ugotuj al dente. Warzywa pokrój w drobną kostkę i podduś na patelni lub w garnku, dodaj pomidory i soczewicę, zalej bulionem. Wyciśnij dwa, trzy (w zależności od zamiłowania) ząbki czosnku, dopraw oregano, cynamonem, solą i pieprzem. Gotuj przez ok.15-20 minut, aż soczewica i warzywa zmiękną. Na talerz wyłóż makaron i polej sosem. Zamiast parmezanu, posypuję całość świeżymi ziołami (ale ciut sera chyba też nie zaszkodzi, jak ktoś bardzo musi).