Reklama.
Reklama.
Reklama.
Pruderia nasza powszechna. Nagość kontra wstyd - dlaczego boimy się odsłaniać
Pierwszy nagi biust, którzy Polacy zobaczyli na ekranie, należał do Hanny Skarżanki. Był rok 1951, a Skarżanka grała w "Młodości Szopena". Minęło 65 lat. W tym czasie ideał kobiecego ciała został odchudzony z rozmiaru 40 do rozmiaru 36. Staniki zmieniły kształt, push upy zastąpiły szpiczasto wyzywające miseczki. Pojawiło się bikini i mini - na ulicach, plażach i billboardach. Nagość nam spowszedniała. A mimo to wciąż się jej wstydzimy.
Reklama.
Scena I. Udający luksusowy hotel-spa na Mazurach. Orientalny sznyt, masaże, basen, jaccuzi. Po 22 na basenie panuje strefa nagości. Niewielka liczba gości hotelu, większość na rauszu, decyduje się zaszaleć i - co za wyzwolenie! - pójść popływać nago. Szczelnie owinięci ręcznikami i prześcieradłami ludzie przesuwają się na brzeżek basenu, wykonują szybki rekonesans - czy ktoś aby nie patrzy - i, odrzuciwszy błyskawicznym gestem płachtę materiału, wskakują do wody, w której zanurzają się po samą szyję.
Strefa nietekstylna, Polak mniej się płoszy
Fora internetowe rozgrzewają dyskusje, czy do sauny, miejsca, w którym nagość akurat dziwić ani wzbudzać sensacji nie powinna, zabierać stroje kąpielowe. - Wchodzenie do sauny bez stroju kąpielowego jest standardem w krajach, w których „saunowanie rozwija się od lat – w Skandynawii jest to na przykład zupełnie normalne – mówił jakiś czas temu w rozmowie z naTemat Marceli Zawadzki, zarządzający saunarium w Aquadromie w Rudzie Śląskiej. Od początku istnienia tego miejsca także tutaj jest strefa nagości, którą jednak gościom przedstawia się jako "nietekstylną". Podobno Polak mniej się wtedy płoszy.
Fora internetowe rozgrzewają dyskusje, czy do sauny, miejsca, w którym nagość akurat dziwić ani wzbudzać sensacji nie powinna, zabierać stroje kąpielowe. - Wchodzenie do sauny bez stroju kąpielowego jest standardem w krajach, w których „saunowanie rozwija się od lat – w Skandynawii jest to na przykład zupełnie normalne – mówił jakiś czas temu w rozmowie z naTemat Marceli Zawadzki, zarządzający saunarium w Aquadromie w Rudzie Śląskiej. Od początku istnienia tego miejsca także tutaj jest strefa nagości, którą jednak gościom przedstawia się jako "nietekstylną". Podobno Polak mniej się wtedy płoszy.
To, że Polacy wstydzą się nagości, potwierdzają obserwacje seksuolog Joanny Twardo Kamińskiej. - Myślę, że w społeczeństwie panuje przekonanie, iż nagość kojarzy się z wulgarnością i nieprzyzwoitością. Natomiast patriarchat pozwolił na epatowanie kobiecym ciałem - mówi.
Takiego samego zdania jest psycholog Piotr Mosak. - Jako społeczeństwo katolickie, a więc uczone od kołyski, że ciało jest grzeszne, a więc najlepiej głęboko je schować i w ogóle o nim nie myśleć, boimy się własnej nagości. W przeciwieństwie do innych kultur, gdzie o ciele nie mówi się jako o plugastwie, ale jako świątyni. Być może to dlatego jako społeczeństwo nie lubimy własnej nagości - mówi dodając, że na szczęście ostatnio się to zmienia, i drzwi domowej łazienki nie muszą już być zamykane na siedem spustów.
Kto ty jesteś? Hipokryta mały
Własnej seksualności i nagości wstydzi się to samo społeczeństwo, w którym, jak wynika z raportu prof. Zbigniewa Izdebskiego "Seksualność Polaków", 71 proc. ludzi żyje z pornografią w dobrej komitywie. To samo, któremu w większości nie przeszkadza reklama salonu kosmetycznego pod hasłem "Dziś będzie na twarz, kochanie", prawie naga kobieta reklamująca trumny, kurniki czy dachówkę. To samo, które radośnie kibicowało Donatanowi i Cleo na Eurowizji, kiedy piękne dziewczyny z miseczkami w rozmiarze ekstra DD ubijały masło aż nazbyt sugestywnie.
Własnej seksualności i nagości wstydzi się to samo społeczeństwo, w którym, jak wynika z raportu prof. Zbigniewa Izdebskiego "Seksualność Polaków", 71 proc. ludzi żyje z pornografią w dobrej komitywie. To samo, któremu w większości nie przeszkadza reklama salonu kosmetycznego pod hasłem "Dziś będzie na twarz, kochanie", prawie naga kobieta reklamująca trumny, kurniki czy dachówkę. To samo, które radośnie kibicowało Donatanowi i Cleo na Eurowizji, kiedy piękne dziewczyny z miseczkami w rozmiarze ekstra DD ubijały masło aż nazbyt sugestywnie.
- Jasne, że poszukujemy seksu, nagości, bo jesteśmy istotami seksualnymi, tyle tylko, że większość osób robi to w tajemnicy, na porno stronach - mówi Piotr Mosak. - Wyraźnie rozgraniczamy to, co robimy w domu i to, jak się zachowujemy w sferze publicznej. Tu do głosu dochodzi nasza narodowa hipokryzja - sami robimy, ale się nie przyznajemy do tego i profilaktycznie głośno się oburzamy na nagość, bo wtedy jesteśmy tą opinią publiczną, która się liczy. W ten sposób próbujemy nie odstawać.
- Możliwy jest scenariusz, że osoba, której potrzeby zostają stłumione np. przez ograniczenia kulturowe może w ten sposób dawać im upust - interesując się pornografią, ale ponieważ się tego wstydzi, głośno takie postawy piętnuje - mówi seksuolog Joanna Twardo-Kamińska.
Wszystko to dzieje się w kraju, w którym 37 proc. osób absolutnie nie akceptuje opalania się topless (dotyczy to, naturalnie, tylko kobiet - mężczyźni zasłaniać się nie muszą). W kraju, w którym tylko co dwudziesty ankietowany byłby w stanie zaakceptować nagość na plaży. 5 proc. deklaruje, że już trudno, niech opalają się nago - ale wyłącznie kobiety. Mężczyźni - won. Penis na wierzchu? Kto to widział?! Polska hipokryzja jest podwójna.
Przecież jesteśmy porządną rodziną, u nas nie chodzi się nago
Scena II. Może jestem staroświecka, ale nie chcę, żeby na basenie moja siedmioletnia córeczka oglądała gołe obce baby! - mówi oburzona matka Polka do koleżanki w basenowej szatni. - Jakieś granice prywatności i wstydu przecież są! - dodaje.
Scena II. Może jestem staroświecka, ale nie chcę, żeby na basenie moja siedmioletnia córeczka oglądała gołe obce baby! - mówi oburzona matka Polka do koleżanki w basenowej szatni. - Jakieś granice prywatności i wstydu przecież są! - dodaje.
Siedmiolatka, która nigdy pewnie pruderyjnej mamusi nie widziała nago, bo nie wypada, ciekawa jest i patrzy. Z tego patrzenia nieoswojonego w domu nie wynika nic dobrego. Fotograf Witek Berkan od dziesięciu lat fotografuje nagie kobiety, temat nagości nie jest mu więc obcy. Jasne, artysta - to liberalne środowisko. - Ludzie boją się eksponowania nagości przy dzieciach, co nie jest dobre, bo powinny być do tego przyzwyczajane - to naturalne. Dla dzieci nagość nie jest seksualna, to dorośli tak ją postrzegają, dla dzieci - oswojonych z nagością dzieci - nie ma w tym żadnej sensacji - mówi artysta.
Podobnego zdania jest psycholog Małgorzata Ohme, która w ubiegłym roku udzieliła na ten temat wywiadu "Wysokim Obcasom".
Piotr Mosak idzie o krok dalej. Psycholog uważa, że bronienie dzieciom dostępu do nagości, piętnowanie jej jako czegoś wstydliwego, a czasami - wręcz złego, może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.
- Jeśli dziecko doświadczy nagości w domu, będzie z nią oswojone, tym bardziej swobodnie się będzie czuło i mniej będzie ciekawe. Jeśli mały chłopiec, który nigdy nie widział nago taty i nie wie, jak wygląda penis dorosłego mężczyzny, pójdzie na basen i tam zobaczymy nagich mężczyzn, to będzie naturalnie ciekawy. Ciekawość takiego dziecka łatwo wykorzystać, a takie zaciekawione dziecko może łatwo stać się celem zachowań pedofilskich. Od ciekawości do jego uwiedzenia jest krótka droga. Dlatego mądre przedstawianie dzieciom nagości jest też prewencyjne, nie obnażanie, tylko normalność - mówi ekspert.
- Moja ośmioletnia córka nie chce nosić na plaży stanika, tylko biega topless, bo tak lubi. Ludzie są zakłamani, każdy widzi to, co chce zobaczyć, a jeśli ktoś na widok dziecka biegającego po plaży nago ma jakieś perwersyjne myśli, to powinien udać się do psychologa - mówi Witek Berkan. To, czy nagość jest obrazoburcza czy nie, zależy od intencji.
(Nie) Bój się Boga, bezwstydnico!
Scena III. Warszawska kawiarnia. Jedna z niewielu przyjaznych rodzicom z dziećmi - i przewijak jest, i pieluchy, nawet linomag. Dwuletnie dziecko robi kupę. Matka zabiera je do łazienki. Wracają - matka z zapranymi spodenkami malucha, maluch - w pieluszce. Wszyscy na nich patrzą w powszechnym oburzeniu - dziecko bez spodni? W publicznym miejscu?! A bój się Boga, bezwstydnico!
Scena III. Warszawska kawiarnia. Jedna z niewielu przyjaznych rodzicom z dziećmi - i przewijak jest, i pieluchy, nawet linomag. Dwuletnie dziecko robi kupę. Matka zabiera je do łazienki. Wracają - matka z zapranymi spodenkami malucha, maluch - w pieluszce. Wszyscy na nich patrzą w powszechnym oburzeniu - dziecko bez spodni? W publicznym miejscu?! A bój się Boga, bezwstydnico!
To samo święte oburzenie spada też na matki, które publicznie karmią swoje dzieci piersią. Nie dość, że mało jest miejsc, gdzie mogą to zrobić w spokoju - dzielenie intymnego momentu karmienia piersią z dziesiątkami przechodniów w centrum handlowym nie napawa kobiety perwersyjną przyjemnością - to często słyszą komentarze, że to "obrzydliwe", "wystawiają cyce", "nie mają wstydu".
- W studiach genderowych istnieje pojęcie "male gaze", czyli męskiego spojrzenia - to ono decyduje, co może być nagie, a co nie. Określa, co jest sacrum, a co profanum. Z jednej więc strony wyniesiona na piedestał i odarta z seksualności matka nie może pokazać piersi w restauracji, kiedy karmi, z drugiej mamy rozbudowane do granic absurdu profanum, polegające na zupełnym obnażeniu w kontekstach zbędnych i niepotrzebnych - mówi socjolog Katarzyna Stadnik.
Aspirujemy do miana wyzwolonych i liberalnych, ale publicznie się z tą nagością nie możemy odnaleźć. - Wstydzimy się nagości - można oglądać, ale nie eksponować. Problem z tym mają i kobiety, i mężczyźni. Paradoksem jest, że od dziecka kobieta ma mniejsze przyzwolenie na eksponowanie ciała niż mężczyzna, ale to właśnie jej ciało jest przedmiotem seksualizacji w mediach i reklamach - mówi socjolog.
Na podobny aspekt zwróciła ostatnio uwagę Anja Rubik, wytykając hipokryzję Amerykanom. - Nie rozumiem tylko tego, że w Ameryce możesz pokazać wulgarne zdjęcia kobiet na okładkach magazynów dla mężczyzn i wszystko jest ok. Ale jeśli pokażesz damski sutek w bardzo piękny i zmysłowy sposób w magazynie mody, ludzie są oburzeni. Dla mnie to zabawne - powiedziała modelka.
Patrzymy, jak piosenkarka Miley Cyrus potrząsa pośladkami, ale oburza nas sutek matki, która karmi dziecko. A przecież nagość ma różne konteksty.
- Jest totalna obłuda - nagości niby nie można prezentować, ale wystarczy umieścić gwiazdkę na sutku, i już. Jeśli wstawiasz zdjęcie, które jest porno, ale są trzy gwiazdki - problemu nie ma.. Wiadomo, co jest pod tymi gwiazdkami To są rzeczy, które wymagają pewnej interpretacji, tego nie można traktować matematycznie, wielokrotnie musiałem usuwać zdjęcia ze swojego profilu na Facebooku, bo ktoś doniósł, że jest nagość - mówi Witek Berkan.
Kompleksy, kompleksy wszędzie
Scena IV. Plaża. Ludzie różni: grubi, chudzi, owłosieni i wydepilowani. Starzy i młodzi. Młodzi piękni, kuszą zadbanymi ciałami. Źle. Starym trochę brzuchy wiszą, piersi, skóra - grawitacja robi swoje. Też niedobrze. Pierwsi obrażają Polaków urodą, drudzy - starością. Bo skoro już musieli na tę plażę wyleźć, to niech siedzą w kocach! - Naprawdę mogłyby sobie te baby darować narażanie ludzi na takie widoki - mówi zdegustowana 30-latka.
Scena IV. Plaża. Ludzie różni: grubi, chudzi, owłosieni i wydepilowani. Starzy i młodzi. Młodzi piękni, kuszą zadbanymi ciałami. Źle. Starym trochę brzuchy wiszą, piersi, skóra - grawitacja robi swoje. Też niedobrze. Pierwsi obrażają Polaków urodą, drudzy - starością. Bo skoro już musieli na tę plażę wyleźć, to niech siedzą w kocach! - Naprawdę mogłyby sobie te baby darować narażanie ludzi na takie widoki - mówi zdegustowana 30-latka.
- Wiele osób myśli, że nagość jest zła, wszystko powinnyśmy robić po ciemku i pod kołdrą. Może dlatego, że się wstydzą, może mają kompleksy - jeśli kobieta nie czuje się komfortowo z własnym ciałem, a obok rozkłada się atrakcyjna dziewczyna, to niech ona się natychmiast schowa, bo ma biust ładniejszy od mojego! - mówi Witek Berken.
Dodaje, że choć ludzie wciąż bywają paranoicznie pruderyjni, to jednak mniej, niż 10 lat temu, kiedy zaczynał karierę. Teraz do jego atelier przychodzą pary, żeby zrobić sobie nagie zdjęcia. Wysmakowane, artystyczne. - To ładne zdjęcia, które ludzie wieszają na ścianach, a nie "gołe baby" - mówi Berkan.
Bez majtek - ok, nagość - be
Kiedy na plotkarskich portalach pojawiają się zdjęcia celebrytek, które zapomniały założyć majtek, a samochód, do którego akurat wsiadały, miał wyjątkowo wysokie zawieszenie, łącza internetowe rozgrzewają się do czerwoności. Ale kiedy Agnieszka Radwańska pozowała nago dla amerykańskiego magazynu sportowego ESPN Body Issue, wielu pytało "po co?". Wielu się oburzało, choć na zdjęciu nie było nic nic widać - poza kawałkiem ciała, które jest efektem morderczych treningów.
Kiedy na plotkarskich portalach pojawiają się zdjęcia celebrytek, które zapomniały założyć majtek, a samochód, do którego akurat wsiadały, miał wyjątkowo wysokie zawieszenie, łącza internetowe rozgrzewają się do czerwoności. Ale kiedy Agnieszka Radwańska pozowała nago dla amerykańskiego magazynu sportowego ESPN Body Issue, wielu pytało "po co?". Wielu się oburzało, choć na zdjęciu nie było nic nic widać - poza kawałkiem ciała, które jest efektem morderczych treningów.
- Kobiety mogą mniej, bo ich nagość jest kontrolowana społecznie. Kobieta ma być wierna, jej ciało - dla męża czy partnera, a kiedy leży naga na plaży, budzi natychmiastowe skojarzenie, że pewnie jest "łatwa" - mówi Katarzyna Stadnik. To dlatego zdjęcia Radwańskiej zgorszony był naczelny "Frondy" Tomasz Terlikowski, który uważa, że jedyną osobą, która może widzieć kobietę nago, jest jej mąż. Jeśli męża nie ma, najlepiej, żeby pozasłaniała w domu wszystkie lustra.
W filmie "Widmo Wolności" Luisa Bunuela jest scena, w której przy wielkim stole zebrani goście siedzą na sedesach, swobodnie załatwiając swoje potrzeby fizjologiczne. Żeby coś przekąsić, muszą udać się, dyskretnie, najlepiej przez nikogo niezauważeni, do małej kanciapy. Nastąpiło całkowite odwrócenie. Surrealista zagrał konwencją. To samo dzieje się w Polsce - nie przeszkadza nam bicie seksualnego rekordu Europy, za to oburza matka, która publicznie karmi dziecko.
CZYTAJ TAKŻE:
Reklama.
Tego typu hamulce przekazywane z pokolenia na pokolenie powodują, że wiele osób nie ma dostępu do swojego ciała. Nie wiedzą, czy sprawiłoby im przyjemność bieganie nago z dzieckiem po trawie, bo nie potrafią sobie tego wyobrazić. A jeśli dziecko, które jeszcze tych hamulców nie nabyło, próbuje np. przytulić się po kąpieli do piersi mamy czy brzucha taty - wpadają w panikę, krzyczą: "Tak nie wolno!", karzą spojrzeniem i tonem. Otóż to - już język, którego powszechnie używamy, nie pomaga nam żyć w przyjaźni z własną cielesnością. Trzylatek miał być "czysty" jak aniołek, a tu pokazuje spod kołderki siusiaka w przedszkolu. Tym bardziej - mówią jego rodzice - że przecież my jesteśmy porządną rodziną, u nas w domu nikt nigdy nie chodzi nago! W ten sposób działa to błędne koło.