Moda na diety czasami graniczy z absurdem. Już od jakiegoś czasu od koleżanek słyszę, że przechodzą na dietę bezgultenową. Do tej pory wydawało mi się, że bezglutenowcem trzeba się urodzić, a z celiaklii nie ma co żartować. A na pewno traktowanie diety bezglutenowej, jako sposobu na odchudzanie jest nieodpowiedzialne. Zobaczcie, co na to dietetyk.
Za namową przyjaciela, bezglutenowca, 5 lat temu poszłam na testy biorezonansem magnetycznym, które wykazały u mnie, zgadnijcie co? Że też mam alergię na gluten. Ale podejrzewam, że nawet gdyby posadzić na tym krześle, i w tym pokoju, przy tym rezonansie kota czy chomika - wynik byłby ten sam.
I przeszłam na tę dietę. Pani "alergolog" kazała mi jeść głównie mięso, ryby i warzywa. Efekt: schudłam 12 kilo, ale uczulenia skórne nie zeszły ani trochę. W trakcie diety byłam na wakacjach w Maroku, gdzie moim głównym bagażem i prowiantem było chrupkie pieczywo (ryżowe i kukurydziane - do tej pory nie mogę na nie patrzeć!). Uczulenia jednak nasiliły się (bo później, po zrobieniu szczegółowych testów z krwi, okazało się, że jestem uczulona na ryż!), więc porzuciłam dietę i wróciłam do dermatologa. Skóra znów była gładka, a żołądek szczęśliwy, że może jeść ukochany chleb razowy i makaron.
I pomimo, że właśnie węglowodany złożone powinny stanowić trzon zdrowej piramidy żywieniowej, zauważyłam trend na jedzenie bezglutenowe. Coraz więcej osób stwierdza u siebie (ciekawe na jakiej podstawie???), alergię na gluten, na mieście (nie tylko w stolicy) pojawiają się nowe restauracje dla bezglutenowców i cateringi serwujące jedzenie dla chorych na celiaklię. Zapytałam więc dietetyk, panią Magdalenę Czyryndę - Koledę z Dietosfery co właściwie oznacza bezglutenowa dieta i na czym polega taka alergia.
Czy dużo ludzi dorosłych cierpi z powodu alergii na gluten?
To zależy czy mówimy o „przewlekłej” nietolerancji glutenu, zwanej inaczej chorobą trzewną, bądź celiakią, czy też o alergii na gluten? Często te dwa pojęcia są mylone. Celiakia jest immunologiczną chorobą o podłożu genetycznym polegającą na nietolerancji glutenu, co prowadzi między innymi, do zaniku kosmków jelitowych. Uznaje się, że choruje na nią około 1% społeczeństwa. Ale część osób nie zdaje sobie sprawy, z tej choroby ze względu na mniej typowe objawy. Dlatego też szacuje się, że liczba chorych na celiaklię, może wynosić nawet 6%.
Alergia na gluten, czyli białko znajdujące się w ziarnach takich zbóż, jak pszenica, jęczmień, żyto czy owies, polega na tym, że organizm wytwarza przeciwciała przeciwko danemu składnikowi pożywienia - w tym przypadku - przeciwko gliadynie, czyli składowej glutenu. Dotyka około 10-25% alergików.
To akurat nie tak mało. Po czym można ją rozpoznać? Jakie są najczęstsze objawy?
Typowymi objawami alergii na gluten są zmiany skórne, podobne do tych występujących przy atopowym zapaleniu skóry, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego w postaci: biegunek, bólów brzucha, czy wzdęć oraz problemy z układem oddechowym, takie jak katar czy duszności.
Czy z tej alergii się "wyrasta"?
Często tak, zwłaszcza w przypadku dzieci, po zastosowaniu diety eliminacyjnej - polegającej na rezygnacji z produktów zawierających gluten. Ponowna ekspozycja na gluten w późniejszym wieku, często nie powoduje już żadnych dolegliwości.
W jakich produktach spożywczych występuje gluten?
Przede wszystkim w produktach opartych o ziarna takich zbóż, jak: pszenica, jęczmień, żyto, czy owies (m.in.: pieczywo zwykłe i cukiernicze, kasze, makarony, płatki), jak również w żywności przetworzonej, np. w postaci panierowanych kotletów, zupek w proszku, czy gotowych wyrobów garmażeryjnych, różnego typu sosach, musztardach, majonezach, jak również - w alkoholu. Ostatnio niestety gluten można znaleźć nawet w produktach mlecznych, zwłaszcza tych niskotłuszczowych oraz przetworzonych produktach mięsnych. Dlatego tak ważne jest czytanie etykiet i szukanie produktów z logo przekreślonego kłosa, które są wolne od glutenu!
Co grozi alergikowi, który glutenu spożywać nie powinien, kiedy świadomie lub nieświadomie go zje?
Po spożyciu produktów bogatych w gluten mogą na nowo nasilić się objawy skórne oraz ze strony przewodu pokarmowego i oddechowego.
Czym można zastąpić produkty z glutenem?
W przypadku mięsa, ryb, produktów nabiałowych, warzyw czy owoców nie jest to większym problemem, ale kiedy mówimy o produktach zbożowych, mogą pojawić się „małe schody”.
Obiadowo kaszę, czy makaron z dodatkiem glutenu - można zastąpić kaszą jaglaną, gryczaną (jednak uwaga na nią, gdyż czasami w procesie produkcji może zostać zanieczyszczona ziarnami zbóż zawierającymi gluten!), ryżem, komosą ryżową, czy makaronem ryżowym. Dotychczasowe pieczywo pszenne, czy żytnie można zamienić na kukurydziane lub ryżowe. Muesli zaś - na płatki ryżowe, jaglane czy z amarantusa.
Czy zauważyła pani, że coraz więcej osób twierdzi, że jest na gluten uczulonych?Czy to swego rodzaju moda/trend?
Rzeczywiście coraz więcej osób przechodzi na dietę bezglutenową, jednak wiele z nich bez wskazań zdrowotnych. Uznają powyższą dietę, jako nowy sposób na odchudzanie. Nic bardziej mylnego! Często taka rezygnacja może doprowadzić do niedoborów pokarmowych i przynieść więcej szkód niż pożytku.
Najzdrowiej zgłosić się najpierw na badania krwi, a następnie do dietetyka, który podpowie, czym zastąpić produkty zawierające gluten, tak aby nowa dieta spełniała nasze potrzeby i dostarczała organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.