Nie znasz się na piłce, a musisz oglądać mecze? Oto ściągawka, która pomoże ci przetrwać mundial

Mundial to okres w którym tysiące nie-fanów piłki nożnej zmuszane są do oglądania meczów. Które potrwa jeszcze "tylko" trzy tygodnie. To także okres, kiedy tolerancja kibiców dla pytań laików spada do zera, a główną odpowiedzią jest szyderstwo. Z naszym przewodnikiem nie dacie im tej satysfakcji.

W fazie grupowej występują 32 drużyny. 13 pochodzi z Europy, 6 z Ameryki Południowej, 4 z Ameryki Północnej, 5 z Afryki i 4 z Azji. Te drużyny zostały podzielone na 8 grup po cztery zespoły. Kto z kim gra, zostało ustalone w styczniu na podstawie losowania z 4 koszyków. 8 najlepszych drużyn wg. rankingu FIFA zostało rozstawionych w koszyku nr 1, europejskie drużyny były w kolejnym, a zespoły z Afryki, Azji i obu Ameryk znalazły się w koszykach 3 i 4. Grupy zostały zorganizowane tak, by każdy kraj spotkał się z zespołami z przynajmniej dwóch innych kontynentów.

W fazie grupowej każdy zespół w grupie gra z każdym po jednym meczu. Za wygraną dostaje się trzy punkty, za remis punkt, a za porażkę oczywiście zero. Dwie drużyny z największą ilością punktów grają dalej. Jeśli powiedzmy druga i trzecia drużyna w grupie mają taką samą ilość punktów, to dalej awansują ci, którzy mają lepszą różnicę bramek (im więcej strzelili, a mniej stracili tym lepiej). Kto przegrywa w fazie grupowej, kończy turniej.

Mecz piłki nożnej trwa 90 minut i jest podzielony na dwie połowy po 45 minut. Przerwa trwa ok. 15 minut i po niej obie drużyny zamieniają się stronami. Oczywiście sędzia może doliczyć dodatkowe minuty, jeśli były za długie przerwy w trakcie gry. Po tym czasie mecz się kończy niezależnie od wyniku.

W fazie pucharowej jeśli po 90 minutach będzie remis to organizowana jest dogrywka, która trwa 30 minut (2 razy po 15 minut). Jeśli po pół godziny dodatkowej gry wciąż nie będzie zwycięzcy, decyduje wtedy seria rzutów karnych. Na początku każda z drużyn wykonuje na zmianę 5 strzałów na bramkę z odległości 11 metrów. Jeśli po 5 kolejkach wciąż jest remis, piłkarze strzelają aż ich drużyna wyprzedzi przeciwnika o tego jednego gola.

W meczu może grać maksymalnie po 11 zawodników w każdej drużynie, czyli na boisku znajduje się 22 piłkarzy plus sędzia. Natomiast nigdzie nie jest powiedziane, że akurat tylu grać musi. Według przepisów wystarczy 7 zawodników, by zacząć mecz. Parę lat temu zespół portugalskiej ekstraklasy Uniao Leiria z powodu kłopotów finansowych wystawiał do gry tylko 8 zawodników.

Mecz prowadzi arbiter główny. Pomaga mu dwóch asystentów, którzy biegają wzdłuż linii bocznej jednej połowy boiska (stoją po przeciwnych stronach po przekątnej) i są nazywani liniowymi. Do tego jest też czwarty sędzia, zwany technicznym, który mierzy czas i prowadzi mecz od strony administracyjnej (przeprowadza zmiany zawodników itd.). Jeśli sędzia główny dozna kontuzji, to zastępuje go któryś z jego asystentów.

W ciągu meczu trener może wymienić trzech zawodników. Nie musi podawać powodu swojej zmiany. Może zdjąć piłkarza, bo jest kontuzjowany, bądź słabo gra. Zawodnik, który został zmieniony nie może powrócić na boisko. Jeśli trener wykorzystał wszystkie zmiany i piłkarz na boisku jest kontuzjowany, to nikt nie może grać w jego miejsce. Tak więc jego zespół albo kończy mecz w osłabieniu, albo piłkarz z urazem usiłuje kontynuować grę.

Sędzia musi podyktować rzut karny, jeśli drużyna broniąca się dokona przewinienia w polu karnym (to te olbrzymie prostokąty ustawione po obu końcach boiska). Karnego, czy też "jedenastkę", wykonuje się 11 metrów od środka bramki . To miejsce jest wyznaczone białym punktem. Rzuty karne także wykonuje się w przypadku remisu po dogrywce w fazie pucharowej.

Rzut wolny wykonuje się od miejsca w którym doszło do przewinienia (faulu, bądź dotknięcia piłki ręką), chyba, że dojdzie do tego w polu karnym (wtedy sędzia przyznaje karnego). Podczas wykonywania rzutów wolnych przeciwnicy muszą stać przynajmniej 9,15 metra od piłki. Jeśli staną bliżej, sędzia ma prawo rozporządzić powtórkę rzutu. Rzuty wolne są bezpośrednie i pośrednie. Różnica między jednym a drugim jest taka, że z pierwszego można strzelać gole, a z drugiego można tylko piłkę podać.

By przeszkodzić rywalowi w trafieniu do bramki z rzutu wolnego zawodnicy drużyny przeciwnej często ustawiają się w linii przed bramką. Dzięki temu zasłaniają bramkę i utrudniają do niej dostęp. Przy okazji zawodnicy w murze zasłaniają swoje wrażliwe miejsca.

Są dwa rodzaje kartek: żółte i czerwone. Zostały wprowadzone podczas mistrzostw świata w 1966 roku w Anglii. Ich kolory biorą się od sygnalizatorów drogowych – żółty to ostrzeżenie, czerwony to stop (koniec gry). Sędzia pokazuje je za brutalną grę, celowe zagranie ręką, bądź pyskowanie sędziemu.

Zawodnik, który otrzyma jedną żółtą kartkę może grać dalej. Jeśli otrzyma drugą, dostaje wtedy czerwoną i musi zejść z boiska. Sędzia może bezpośrednio pokazać czerwoną kartkę za wyjątkowo brutalne zagranie lub sfaulowanie przeciwnika wychodzącego na sytuację sam na sam z bramkarzem.

Pole gry to wyznaczany za pomocą białych linii prostokąt o wymiarach 100-110 metrów na 65-75 m. Dłuższe linie są nazywane liniami bocznymi, czy autowymi, krótsze końcowymi.

Jeśli ktoś wykopie za linię boczną piłkę to drużyna przeciwna wprowadza ją z powrotem do gry. Można to zrobić tylko w jeden sposób. Z miejsca w którym piłka opuściła plac gry, rzuca piłkę zza swojej głowy, nie odrywając nóg od ziemi. Jeśli źle wykona rzut, to aut wykonuje drużyna przeciwna.

Krótsze linie są liniami końcowymi gry. Jeśli piłka przekroczy ją między słupkami to jest gol. Jeśli stanie się to poza bramką, trzeba wtedy ustalić za czyją sprawą opuściła boisko. Jeśli to drużyna atakująca ją wybiła, grę wznawia bramkarz ustawiając piłkę na linii pięciu metrów (mniejszy prostokąt w polu karnym), jeśli wybił ją piłkarz drużyny broniącej się, to atakujący otrzymują rzut rożny, wykonywany z narożnika boiska.

Kończymy nasz bryk najsłynniejszym problemem nie-znawców piłkarskich, czyli spalonego, czy też "ofsajdu".

Spalony wynika z tego, że atakując nie można podawać piłki do zawodnika, który ma przed sobą ostatniego (najczęściej to bramkarz) zawodnika drużyny przeciwnej. Oznacza to, że nawet jeśli piłkarz wyminie wszystkich zawodników i ma szansę strzelić gola, ale po koleżeńsku poda do kolegi, który stoi przed nim, by ten mógł zdobyć bramkę to sędzia ma obowiązek nie uznać bramki.