Niby po co jechać do Torunia? Jest znacznie więcej powodów niż pierniki

Programowo wszystkich wyciągam poza Stare Miasto właśnie. Toruń miał to szczęście, że po I Wojnie Światowej stał się stolicą Województwa Pomorskiego - niezwykle ważnego wówczas dla Polski, z odzyskanym dostępem do morza. To spowodowało szybki rozwój miasta. Powstawały gmachy urzędów, mieszkania urzędników, napływała ludność. Działali tu tak znani architekci jak Bogdan Lalewicz, duet Bohdan Lachert i Józef Szanajca, Kazimierz Ulatowski. Naukowo koncentrowałem się jak dotąd głównie na obiektach z dwudziestolecia międzywojennego, ale moje działania poza uczelnią poświęcone są Toruniowi w 2. połowie XX w.

Niewiele. Ale te, które przetrwały do dziś, z pewnością warte są uwagi. Zacząć należałoby pewnie od Dworca PKP Toruń Główny. Większość osób, które przyjeżdżają do Torunia pociągiem, mija budynek dworca, który jest w dużej mierze brudny i zaniedbany. Na szczęście i niestety zarazem w najbliższych tygodniach zacznie się tam remont. Niestety, bo zniknie wtedy jego wystrój z 1965 r. autorstwa Romualda Drzewieckiego i Zdzisława Kulikowskiego.

Głównym elementem tego wystroju jest podwieszany sufit, a także metaloplastyka, kraty, okładziny itd. Całość wygląda jak instalacja artystyczna. Ten projekt w latach 60. tak bardzo się podobał, że PKP zaniechało np. malowania sufitu fluorescencyjną farbą, co autorzy mieli w planach, bo uznano, że jest już tak dobrze, że lepiej być nie może. Kierownik dworca dostał wówczas w nagrodę awans do Gdańska.

Zdecydowanie warto unieść głowę w górę stojąc w kolejce do kasy biletowej. Kolejnym przykładem takiego zachowanego w oryginalnym kształcie wnętrza, w zasadzie zespołu wnętrz jest gmach Wydziału Chemii UMK, na terenie kampusu. W zasadzie cały kampus uniwersytecki z przełomu lat 60/70.XX w., pierwszy w Polsce, począwszy od planu, założenia przez architekturę aż po najdrobniejszy detal w wystroju, dzieło architektów z Politechniki Warszawskiej, to jest wyjątkowe miejsce, które będąc w Toruniu koniecznie trzeba odwiedzić. Jest poza centrum, ale w Toruniu wszędzie jest blisko.

Ale wizyta w Toruniu w 1973 mogła dać się zapamiętać z jeszcze jednej strony, całe miasto usiane było barwnymi, abstrakcyjnymi formami. Dekorowanie miast z okazji różnego typu świąt, rocznic, było wówczas niezwykle popularne. Mam wrażenie jednak, że ten cały kosmos, który stworzyli wówczas artyści w przestrzeni Torunia wykraczał poza standardowe oprawy innych uroczystości. Dla mnie niezwykle ciekawym jest, że w tych dość wydawać by się mogło siermiężnych czasach artystom dano tak duży wentyl swobody twórczej.

Na spacer, na piknik oczywiście bulwar wzdłuż Wisły i Bydgoskie Przedmieście. To dzielnica, która chyba najbardziej potrafi zauroczyć. Architekturą, przyrodą, atmosferą. To tutaj znajdują się najpiękniejsze dziewiętnastowieczne kamienice, bajkowe domki z wieżyczkami z pruskiego muru, modernistyczne gmachy z dwudziestolecia. Dzielnica, głównie za sprawą aktywnych mieszkańców, systematycznie jest rewitalizowana i staje się obecnie coraz częściej odwiedzana przez osoby przyjeżdżające do Torunia. Ja wszystkich swoich gości, po krótkiej chwili na Starym Mieście kieruję na Bydgoskie właśnie. Okrężną drogą na kampus ulicami Mickiewicza, Słowackiego, Bydgoską. I koniecznie do parku. Tu znajduje się najstarszy park miejski w Polsce. Na jego tyłach nad malowniczą Martówką, czyli odcinkiem starorzecza Wisły można zalegnąć na trawie, opcjonalnie kocyku, rozpalić grilla, wypić piwo. A dla wciąż spragnionych kulturalnych wrażeń alternatywna oferta Domu Kultury Bydgoskie Przedmieście.