
Zaskoczenie. Polska, wg raportu Instytutu Pocztowego, ma najbardziej liberalny i najnowocześniejszy rynek pocztowy w Unii Europejskiej. W kilku jego częściach okazujemy się być liderami innowacyjności. Jak to jest możliwe i co to oznacza dla klientów. Oto szczegóły.
REKLAMA
Raport pt.: „Instytucja pocztowego operatora wyznaczonego w Unii Europejskiej” jest przeglądem rozwiązań w zakresie pocztowych usług publicznych świadczonych w 27 państwach Unii Europejskiej. Okazuje się, że Polska wypada w nim wyjątkowo dobrze, wręcz można powiedzieć, że jesteśmy pionierami na rynku pocztowym w niektórych dziedzinach.
Jako pierwszy kraj w Unii Europejskiej wybieramy pocztowego operatora wyznaczonego w drodze konkursu. W innych krajach podpisuje się wieloletnie umowy na usługi pocztowe świadczone przez należących do państwa operatorów. Poste Italiane we Włoszech posiada kontrakt na 15 lat, tak samo jak Royal Mail w Wielkiej Brytanii, La Poste we Francji i Correos w Hiszpanii. Poczta Polska została wyznaczona do obsługi naszego kraju jedynie na 3 lata.
Mamy również najmniejsze wymagania co do spółek aspirujących do wejścia na rynek, żeby otworzyć działalność operatora pocztowego wystarczy wpisać się do rejestru. Dzięki temu istnieje już aż 297 firm świadczących takie usługi. Natomiast w większości państw Unii Europejskiej, aby wejść na rynek należy uzyskać licencję bądź specjalne pozwolenie. Najczęściej wiąże się to z obowiązkiem wpłaty do funduszu kompensacyjnego bądź ze spełnieniem określonych wymogów, np.: wysokiej jakości lub konkurencyjności cenowej. Licencje indywidualne obowiązują operatorów w Finlandii, Francji, Szwecji i Niemczech, zaś we Włoszech i w Hiszpanii należy uzyskać zezwolenie ogólne.
Ewenementem jest również to, że Poczta Polska od czasów naszego wejścia do Unii nie dostała od państwa żadnej dotacji. Nawet ostatnia restrukturyzacja Poczty Polskiej była finansowana z zysku samodzielnie wypracowanego przez firmę. W licznych krajach Unii narodowe instytucje pocztowe nie radzą sobie tak dobrze jak Poczta Polska w Polsce. Rząd francuski przeznaczył 1,9 mld euro na pomoc publiczną w sektorze pocztowym, grecki 52 mln euro, zaś angielski 1 mld 89 mln funtów.
Instytut Pocztowy zwraca w raporcie uwagę na znaczenie zbliżającego się konkursu na operatora wyznaczonego. Kim jest pocztowy operator wyznaczony? To instytucja, która mimo liberalizacji rynku pocztowego będzie zapewniała wszystkim obywatelom danego państwa wysokiej jakości usługi w przystępnych cenach i w każdym miejscu w kraju na takich samych zasadach. Ma to zapewnić równowagę rynkową w tej dziedzinie gospodarki.
Konkurs na operatora wyznaczone ma ruszyć na koniec roku. Obecnie takim operatorem jest Poczta Polska. W przetargu będzie miała zapewne dwóch konkurentów: InPost oraz Polską Grupę Pocztową. Instytut Pocztowy zwraca uwagę, że w przetargu na operatora wyznaczonego jedynym kryterium nie powinna być cena. Najważniejszym kryterium, wg szefa instytutu Przemysława Sypniewskiego, powinna być "zdolność realizacji zadań". W przeciwnym wypadku grozi nam powtórzenie, tym razem na znacznie większą skalę, sytuacji z zeszłego roku. Polska Grupa Pocztowa wygrała przetarg na obsługę pocztową sądów. Szybko okazało się, że brakuje jej infrastruktury i doświadczenia, by udźwignąć te obowiązki. Pełnienie roli operatora wyznaczonego tymczasem to wielokrotnie większa odpowiedzialność.
Przemysław Sypniewski z Instytutu Pocztowego powiedział, że znacznie ważniejsza niż cena w zbliżającym się konkursie jest, by operator wyznaczony "świadczył wysokiej jakości usługi pocztowe, dostępne na terenie całego kraju, na tych samych zasadach i po przystępnych cenach." Oznacza to posiadanie wielu własnych placówek oraz punktów nadawczych, nie tylko w wielkich miastach, ale także na słabo zaludnionych terenach oraz konieczność doręczania korespondencji pięć razy w tygodniu od poniedziałku do piątku. Nie bez znaczenia jest przygotowanie operatora wyznaczonego do pełnienia obowiązków na rzecz obronności. Sypniewski miał tu na myśli między innymi współpracę z wojskową pocztą polową.
Instytut Pocztowy wzywa wszystkich, by bacznie obserwowali konkurs i szybko reagowali na niepokojące sygnały.
Dlaczego konkurs na operatora wyznaczonego jest taki ważny? Wybrana w tym roku firma będzie zajmowała się obsługą pocztową Polski aż do 2025 roku, powinna zatem być wybrana nie tylko na podstawie ceny całkowitej oferty. Ważny jest również koszt najpowszechniejszych usług, ich dostępność, jakość i bezpieczeństwo. Uwzględniony powinien zostać odsetek pracowników pracujących na umowę o pracę, możliwość działania podczas stanu wyższego zagrożenia kraju oraz świadczenie usług osobom niepełnosprawnym.