Eliza Michalik okazała się zbyt "wyrazista" dla RDC...
Eliza Michalik okazała się zbyt "wyrazista" dla RDC... Fot. Anna Wittenberg/ naTemat

Eliza Michalik rozstała się z RDC, bo była zbyt wyrazistą feministką i krytykowała Kościół. Gdzie jest granica posiadania własnych poglądów w publicznym medium?

REKLAMA
Od ostatniej soboty słuchacze poranków w Radiu Dla Ciebie nie spotkają się już z Elizą Michalik. Autorka audycji „Bez pudru” (na antenie od jesieni 2013) rozstała się z rozgłośnią. A właściwie, nie tyle rozstała, bo za współpracę podziękowała jej prezes zarządu radia.
Zbyt wyrazista Eliza...
Choć Michalik na początku nie chciała zdradzać powodów zakończenia współpracy, to dziś wiadomo już, że dziennikarka okazała się dla Jolanty Kaczmarek „zbyt wyrazista”, a współpraca z nią w publicznym radiu była „nieudanym eksperymentem”.
– W kraju, gdzie tak wielu dziennikarzy i mediów wyraża się pozytywnie o Kościele katolickim, w publicznym radiu nie ma miejsca na jego krytykę? Ja zresztą nie krytykuję Kościoła, ale patologie. A do studia zapraszałam obie strony sporu, także księży – podkreślała w rozmowie z „Wyborczą” Michalik.
To akurat prawda, że wielkim plusem „Bez pudru” była różnorodność zapraszanych gości. W jednym programie spotykały się katolickie publicystki i radykalne feministki, działacze LGBTQ i konserwatyści, przedstawiciele prawicy i lewicy. Do audycji Michalik przychodził również Dominik Zdort, który na Facebooku ubolewa (choć w sarkastycznym tonie) nad jej wyrzuceniem.
­– Otóż i mnie spotkały represje ze strony tego katofaszystowskiego radia RDC. Przez wiele miesięcy byłym stałym gościem w porannych programach, a teraz już mnie nie zapraszają. Chlip, chlip... Łączę się w "bulu" z Elizą Michalik, Tomkiem Stawiszyńskim i innymi towarzyszami niedoli – napisał redaktor „Rz”.
...i nie tylko Eliza
Jolanta Kaczmarek, prezes zarządu deklaruje, że rada nadzorcza nie wywierała nacisków na zarząd, by zwolnić Michalik. Po prostu umowa pomiędzy stronami została rozwiązana. Z kolei Wojciech Borowik z rady nadzorczej zapewniał „Wyborczą”, że nie ma zastrzeżeń do pracy dziennikarzy. „Generalnie”, bo na cenzurowanym są także Mike Urbaniak i Maciej Nowak (prowadzą audycję „Homolobby”) oraz Tomasz Stawiszyński, który do odcinka „Niedziela filozofów” o Janie Pawle II zaprosił prof. Tadeusza Bartosia. Aldona Machnowska-Góra podkreślała, że uwagi odnośnie programów Stawiszyńskiego nie należą do rzadkości, ale jeśli chodzi o szczegóły, to jedynym zarzutem jest fakt zwracania się dziennikarza do gościa na „ty”.
Na wezwania dziennikarzy na dywanik rady miała nie zgodzić się sama Wanat, która przyznała, że ponosi odpowiedzialność za audycje. Redaktor naczelna RDC nie pozwoliła na przesłuchiwania dziennikarzy i wywieranie na nich nacisków, więc rada programowa poskarżyła się na nią do rady nadzorczej. Ta jednak, po konsultacjach z prawnikami uznała, że rada nie może wzywać dziennikarzy na przesłuchania.
Co dalej z RDC?
Do momentu ukazania się tego tekstu Jolanta Kaczmarek, prezes zarządu, nie odpowiedziała na pytania serwisu naTemat. Chcieliśmy wiedzieć, jakie (poza ogólnikowymi o rozwiązaniu współpracy) są oficjalne powody rozstania się z Elizą Michalik. Zapytaliśmy ponadto o dalsze decyzje w sprawie budzących wątpliwości rady programów (i ich prowadzących) na antenie RDC.
Pewne jest natomiast to, że choć udział RDC w warszawskim rynku w ciągu ostatniego półrocza wyniósł niecały 1 proc. (dokładnie 0.9 proc.), to odkąd Wanat została szefową rozgłośni radio podniosło swoją słuchalność o całe 100 proc. (z wyniku 0,5 proc.). Wraz z Wanat (wcześniej szefową TOK FM), w Polskim Radiu RDC pojawił się Tomasz Kwaśniewski, Rafał Betlejewski, wspomniany Tomasz Stawiszyński, Mike Urbaniak, Andrzej Depko i Eliza Michalik. Skąd wiec zarzuty rady? – Nie wiem, z czego wynikają uwagi rady programowej radia. To pytanie do tego gremium, nie do mnie. Rada ma prawo mieć uwagi, bo od tego jest ­ – komentuje dla naTemat Wanat, zapytana o zarzuty formułowane przez radę programową.
Zapewnia jednak, że nadal będzie stawać w obronie wzywanych na dywanik autorów budzących wątpliwości rady programów.
Ewa Wanat

­Nie wiem, co będzie dalej z dziennikarzami, co do których rada formułuje uwagi. Ja nie zamierzam w najbliższym czasie podejmować żadnych znaczących decyzji personalnych. A rada programowa też nie zwalnia i nie zatrudnia


Co wolno dziennikarzowi?
W rozmowie z „Krytyką Polityczną” Michalik przypomina, że przecież rolą dziennikarza nie jest bycie podstawką od mikrofonu i grzeczne zadawanie pytań, bez wyrażania choćby cienia własnej opinii. ­– Czym różni się dziś krytykowanie Kościoła od krytykowania PZPR w czasach Polski Ludowej, skoro za jedno i drugie można wylecieć z roboty? – pyta dziennikarka, którą teraz fani będą mogli zobaczyć wyłącznie w programach w Superstacji.
Michalik zauważa ponadto, że prawicowi dziennikarze, którzy wiele mówią o wolności słowa i byciu niepokornymi, ale na temat jej zwolnienia z RDC głucho milczą. ­
Eliza Michalik

Oni chyba myślą, że są nietykalni i im nikt w programy wchodzić nie będzie. A jak stanie się kiedyś inaczej i jakaś inna władza postanowi ich sekować, będą śmiertelnie oburzeni i zaczną uderzać w dzwon, że nie ma solidarności


W jej obronie stanął za to Artur Domosławski, który na łamach „Polityki” zaapelował, by stanąć w obronie wolności słowa dziennikarzy RDC. ­ – Bądźcie wyraziści w RDC. Bądźmy wyraziści, broniąc ich wyrazistości – wezwał.
Co więc wolno powiedzieć dziennikarzowi? Jakie są granice jego wyrazistości, jeśli pracuje w medium publicznym?
Ewa Wanat

Granice wolności słowa wytycza przede wszystkim prawo, ale ono również nie jest doskonałe. Poza tym, wolność wypowiedzi właściwie nie powinna mieć żadnych granic. Dla mnie taką granicą jest wyłącznie to, co nazywamy mową nienawiści, nawoływanie do przemocy lub dyskryminacji czy na przykład negowanie Holocaustu


Znowu winny Kościół?
Po zwolnieniu Michalik z RDC nie brak komentarzy, że winę za całą sytuację ponosi... Kościół. Bo, jak mówi sama dziennikarka, ona piętnowała patologie w Kościele, krytykowała pedofilię i hierarchiczność. Stawiszyński jest na cenzurowanym, bo o Janie Pawle II rozmawia z prof. Bartosiem, a ten – jak wiadomo – również ma wyraziste poglądy na temat katolicyzmu.
W dodatku to nie pierwszy raz, kiedy RDC nagrabiło sobie u katolików. W okresie Bożego Narodzenia 2013 i 2014 Wanat zdecydowała, że w jej rozgłośni nie będą emitowane kolędy. Ta decyzja miała być alternatywą dla tych osób, które świąt nie obchodzą, ale są bombardowane kolędami przez praktycznie każdą rozgłośnię radiową. Oczywiście, autorzy poszczególnych audycji, jeśli mieli takie życzenie, mogli w nich emitować świąteczne piosenki.
Brak kolęd w RDC wywołał jednak oburzenie katolików, a Maciej Maciejowski, działacz PiS, w geście protestu opuścił radę programową. Zarzucał wtedy Wanat, że za jej szefostwa, RDC „stacza się w odmęty liberalno-lewicowej ideologii”.
Ewa Wanat w udzielonym kilka dni temu wywiadzie dla RacjonalistaTV tłumaczyła, że decyzja o nieemitowaniu kolęd nie była powodowana antyklerykalizmem czy chęcią dyskryminowania katolików. Za największe zagrożenie dla wolności słowa uznała zaś nie zapędy cenzorskie, ale komercjalizację, która sprawia, że większość tematów jest przedstawiana w mediach w pewien standardowy sposób – taka „papka” jest po prostu przystępna dla odbiorców.
RDC pod rządami Wanat trudno zarzucić surfowanie przemielonej, lekkostrawnej „papki”. Jest wyraziście, kontrowersyjnie i ostre pod względem światopoglądowym. Pytanie tylko, czy dla części odbiorców (oraz rady programowej), nie jest to zbyt pieprzna potrawa.
*
- Eliza Michalik miała z RDC podpisaną umowę o współpracę - jako firma jednoosobowa. Umowa została rozwiązana zgodnie z trybem zapisanym w umowie. Nie jest prawdą co podaje Pani Eliza Michalik. Strony umowy na prośbę Pani Elizy Michalik, która wynikała z jej obaw o wizerunek - zdecydowały o niekomunikowaniu decyzji o rozwiązaniu umowy. Jednak wobec informacji mediowych uważam, że wypowiedzi Pani Michalik dot. powodów rozwiązania umowy o współpracę są dalece idącą nadinterpretacją i w ocenie Zarządu próbą zbudowania wokół swojej osoby wizerunku osoby szykanowanej za poglądy. Zarząd podjął decyzję o niekontynuowaniu współpracy ze względu na styl prowadzenia audycji przez Panią Elizę Michalik, a nie za poglądy. W RDC poruszane są wszystkie tematy, które interesują słuchaczy - przysłała w odpowiedzi na pytania portalu naTemat Jolanta Kaczmarek.
- Zgodnie z przyjętą praktyką RDC o wszelkich zmianach informuje media w trybie ich wprowadzania. Nic mi nie wiadomo aby red. Tomasz Stawiszyński czy inni dziennikarze RDC otrzymali jakiekolwiek upomnienie - zapewnia Kaczmarek, odpowiadając na pytanie o wątpliwości odnośnie do programów innych dziennikarzy (m.in. Stawiszyńskiego).

Napisz do autorki: marta.brzezinska@natemat.pl