Wiosenne porządki powinnyśmy zacząć od portfela. Zacznijmy oszczędzać – przekonuje Danuta Duszeńczuk

Danuta Duszeńczuk*: Nie. Mają po prostu inne podejście niż mężczyźni. Kobiety patrzą na finanse w rodzinnej perspektywie. Najpierw zaspokajają potrzeby wszystkich członków rodziny, a dopiero na końcu myślą o sobie. To podejście do finansów związane z życiem codziennym, bardziej praktyczne.

To nieprawdziwy obraz kobiet rozpowszechniany przez reklamy. Jest to krzywdzące wyobrażenie, bo w polskich rodzinach często to właśnie kobiety są strażniczkami domowego budżetu, które dwa razy oglądają każdą złotówkę, bo chcą zapewnić godny byt swojej rodzinie.

Kobiety wybierają o wiele prostsze produkty finansowe, typu konta oszczędnościowe lub lokaty. Wciąż niewiele kobiet w porównaniu z mężczyznami inwestuje na giełdzie, aczkolwiek to się zmienia. Kobiety powoli rezygnują z oszczędzania polegającego na zapełnianiu świnki skarbonki...

Zachęciłabym ją do udziału w warsztatach dla kobiet poświęconych finansom osobistym. W zeszłym roku wielką popularnością cieszyły się spotkania z cyklu „Giełda jest kobietą”, gdzie przedstawiano różne aspekty związane z inwestowaniem kobiet na giełdzie, można było poznać najpopularniejsze metody inwestowania i dowiedzieć się, że to nie jest hazard, wbrew temu, co się utarło w opinii publicznej. Oczywiście, istnieją ryzykowne sposoby gry na giełdzie, ale są też bezpieczniejsze.

Jeśli ktoś nie czuje się na siłach, by startować na giełdzie, może zdecydować się na fundusze inwestycyjne, które są bezpieczniejsze. Kolejną rzeczą, którą mogłabym polecić takiej kobiecie, jest kształcenie się we własnym zakresie, samodzielna edukacja finansowa.

Jest to kurs finansowy głównie skierowany do początkujących w tej tematyce kobiet, choć oczywiście mężczyźni, którzy zajrzą do książki, też znajdą w niej coś dla siebie. W poradniku zamieściłam dużo praktycznych, z życia wziętych przykładów, jak zarządzać swoim budżetem domowym. Zawarłam w nim cały cykl zarządzania finansami osobistymi: od planowania do wyznaczania sobie celów, sposobów oszczędzania, lokowania oszczędności, po proste sposoby inwestowania.

Powiedziałabym jej, że odkładanie na własną emeryturę czy inne potrzeby to nie zbrodnia. To objaw zdrowego rozsądku. Jeśli jestem rodzicem, to w wypadku mojej ciężkiej choroby dobrze byłoby, gdybym miała odłożone środki na leczenie. Nie może być tak, że nie mam oszczędności na czarną godzinę.

Trzeba zacząć i być konsekwentną. Przecież to nie muszą być duże kwoty. Ważne, by nawet małymi krokami budować tak zwaną poduszkę finansową, czyli zabezpieczenie na przypadki losowe. Najlepiej odkładać określoną część naszej pensji. Powiedzmy, że co miesiąc będziemy oszczędzać 15 proc. pensji. Wtedy 5 proc. przekazujmy na cele własne, a 10 proc. na cele ogólne, rodzinne.

To tylko przykład. Oczywiście to, jaką część pensji odkładamy, wyznaczamy, kierując się naszą indywidualną sytuacją finansową. Ale nawet jeśli możemy odkładać tylko 10 lub 20 złotych miesięcznie, to po roku będziemy miały już 120 lub 240 zł plus odsetki. To jest właśnie tzw. magia procentu składanego. Dzięki odsetkom kapitał, którym dysponujemy, automatycznie się pomnaża. Jest to szczególnie ważne w przypadku odkładania na emeryturę.

Niestety świadomość, że trzeba zadbać o nią we własnym zakresie, jest ciągle zbyt mała, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Mamy tendencję do koncentrowania się na bliższych celach, niż pozornie bardzo odległa emerytura.

W społeczeństwie panuje nieufność do gromadzenia pieniędzy na kontach IKZE i IKE. Wciąż niewiele osób korzysta z tych rozwiązań bez względu na płeć. Polki i Polacy trzymają się jeszcze na dystans do takich produktów: nie mają pewności, co przyniesie przyszłość, czy nie nastąpią jakieś zmiany prawne dotyczące III filaru, które odbiją się niekorzystnie na zgromadzonych w jego ramach środkach itp.

Przede wszystkim chciałabym ją przekonać, że dla chcącej nic trudnego. Gdy zrobimy już pierwszy krok, czyli podejmiemy decyzję, że chcemy zarządzać naszymi finansami i przejąć odpowiedzialność za naszą przyszłość finansową, to powinnyśmy sięgnąć do przystępnie napisanych książek i internetu.

Tak, ale nie tylko. Ostatnio powstało wiele kobiecych blogów o tematyce finansowej. To znaczy, że świadomość finansowa kobiet się budzi.

Ja jestem istotą praktycznie bezgotówkową (śmiech). Przez internet płacę rachunki i robię zakupy. Na co dzień korzystam głównie z karty płatniczej, gdyż jest to dla mnie po prostu bardzo wygodne. Znajomi śmieją się, że mój portfel mógłby być o wiele mniejszy, bo i tak jest prawie pusty. Bardzo rzadko mam przy sobie gotówkę.

Nie. Jest kilka prostych sposobów, by się przed tym ustrzec. Na przykład nie można nosić przy sobie numeru PIN do karty płatniczej ani ujawniać swojego loginu i hasła bankowego w odpowiedzi na oficjalnie brzmiący e-mail, który tylko pozornie wygląda na korespondencję z naszego banku. Hasła związane z płaceniem w internecie powinny być mocne.

Zdecydowanie! Podobnie jak data urodzenia, nazwisko czy imiona partnera lub dzieci. Mocne hasło to ciąg dużych i małych liter przeplatanych znakami specjalnymi i cyframi.

Jak już wspomniałam, to nie muszą być duże kwoty. Poza tym trzeba zacząć spokojnie, od jednego instrumentu finansowego, a dopiero za jakiś czas, gdy już się oswoimy z sytuacją, zdobędziemy wiedzę, możemy zdecydować się na inny.

To było jeszcze w czasach, gdy zaczęłam studiować we Wrocławiu. Chciałam kupić sobie komputer, więc podjęłam pracę na pół etatu, którą mogłam pogodzić ze studiami dziennymi. Po niecałym roku odkładania kupiłam sobie wymarzony laptop bez obciążania finansów rodziców.

Taka kobieta staje się bardziej pewna siebie. Ma wpływ na swoje życie, na swoje bezpieczeństwo finansowe. Człowiek czuje się bezpieczniej, gdy ma bardziej uporządkowaną tę kwestię.

...od portfela. Czasami nawet dosłownie, bo kobiety miewają w nim duży bałagan – dziesiątki paragonów, wizytówek, rachunków. Paragony warto gromadzić, ale z głową – spisywać wydatki, pogrupować je w kategorie, zobaczyć, na co wydajemy pieniądze. Bardzo pomagają w tym aplikacje internetowe, choć można też zrobić to w zwykłym arkuszu kalkulacyjnym. A w portfelu i finansach warto mieć porządek przez cały rok.