Każdy, kto miał do czynienia z chorobą nowotworową, czy to w rodzinie, czy wśród znajomych, wie, że dzisiaj wiele z tych chorób możemy już wyleczyć lub sprawić, że są schorzeniem przewlekłym. Jednak bywa, że wszystkie dostępne medycynie sposoby leczenia zostały wyczerpane. Wtedy chorzy i ich rodziny szukają ratunku w metodach leczenia, które są na etapie badań. Czasami choremu uda się w ten sposób przedłużyć życie lub przy odrobinie szczęścia zapanować nad jego chorobą.
Może to polscy naukowcy opracują przełomowe terapie przeciwnowotworowe. Grzegorz Celejewski / Agencja Gazeta
Trzeba wiedzieć, że na całym świecie naukowcy nie ustają w pracach nad lekami przeciwnowotworowymi. Oczywiście wiele pomysłów okazuje się zupełnie nietrafionych, inne rewolucjonizują leczenie poszczególnych typów nowotworów. Przykładem sukcesu może być chociażby leczenie raka piersi, czy niektórych nowotworów hematologicznych.
Nowotwory, które oznaczały wyrok śmierci, stają się np. chorobami przewlekłymi. Niestety nadal jest wiele takich, nad którymi nie jesteśmy w stanie zapanować, o wyleczeniu ich w ogóle nie ma mowy.
Mało badań w Polsce
Chory na nowotwór, któremu lekarz nie jest w stanie zaproponować już żadnego sensownego leczenia, szuka często terapii, które są w fazie badań. W Polsce niestety chorzy nie mogą wziąć udziału w wielu takich badaniach, które mogą być dla nich nadzieją, bo zwyczajnie niewiele takich jest wykonywanych w Polsce. Ci, których na to stać i którym forma pozwala, starają się zakwalifikować do takich badań za granicą. Jest jednak nadzieja, że już niedługo nie będą musieli wyjeżdżać, dzięki współpracy nauki z biznesem jaka rozpoczyna się w Centrum Onkologii w Warszawie.
Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, oraz Roche Polska, podpisały umowę o utworzeniu Centrum Naukowo-Przemysłowego. To pierwszy w Polsce onkologiczny ośrodek badań klinicznych wczesnych faz, którego powstanie otworzy ścieżkę dla innowacji w obszarze medycyny w Polsce i stworzy unikalne możliwości polskim badaczom. Wartość badań klinicznych prowadzonych przez Centrum szacowana jest na 10 milionów złotych rocznie.
Centrum Naukowo-Przemysłowe da nadzieję nie tylko chorym, to też przykład inwestycji budującej polską innowacyjność i wspierającej zmianę modelu gospodarki zaprezentowaną w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju przez Ministerstwo Rozwoju.
Wszystko na miejscu
Stworzenie nowego leku to czasochłonny i kosztowny proces, który zajmuje średnio 10-15 lat i pochłania nakłady rzędu 1-1,5 mld dolarów. Badania kliniczne odgrywają w tym procesie kluczową rolę, pochłaniając niemal 80 proc. nakładów i trwają średnio ok. 8 lat.
Centrum Naukowo-Przemysłowe likwiduje dotychczasową lukę w procesie tworzenia nowoczesnych leków w Polsce. Teraz badacze będą mogli przejść przez wszystkie etapy badań klinicznych nad nowym lekiem w kraju i tworzyć innowacje medyczne w Polsce. Centrum Naukowo-Przemysłowe umożliwi także łatwiejszy dostęp do już stosowanych leków i ułatwi rozwój wiedzy w zakresie ich nowych wskazań i dawkowania. Jednostka ta jest pierwszą lokalizacją onkologicznych badań klinicznych o tak bogatej infrastrukturze.
Nowopowstały ośrodek będzie niepowtarzalną szansą dla pacjentów. Zwłaszcza dla tych, którzy wykorzystali już wszystkie możliwości terapeutyczne. Uczestnictwo w badaniu i dostęp do najnowocześniejszych terapii, niefinansowanych jeszcze ze środków publicznych, jest dla wielu chorych jedyną szansą na otrzymanie leczenia. Co więcej, w przypadku tworzenia Centrum Naukowo-Przemysłowego w obszarze badań klinicznych tak wrażliwym jak onkologia, niezwykle istotne jest zaplecze medyczne Centrum Onkologii-Instytutu, które daje możliwość wsparcia chorych na każdym etapie procedury.
Zdaniem prof. Piotra Rutkowskiego, Pełnomocnika Dyrektora ds. Badań Klinicznych oraz przewodniczący Rady Naukowej Centrum Onkologii–Instytutu, tworzenie Centrum Naukowo-Przemysłowego z Oddziałem Badań Klinicznych Wczesnych Faz na terenie Centrum Onkologii-Instytutu w Warszawie jest pionierskim przedsięwzięciem w naszym kraju zwiększającym znaczenie naukowe Polski na arenie międzynarodowej. Centrum Naukowo-Przemysłowe będzie również służyć badaniom nad nowymi terapiami dla licznych polskich pacjentów.
Wartość badań klinicznych wykonywanych rocznie przez Centrum, szacowana jest na 10 milionów złotych. Ośrodek, otwarty na współpracę z różnymi podmiotami komercyjnymi i producentami leków, pozwoli na rozwój innowacyjnych, opartych na know-how i wiedzy gałęzi polskiego przemysłu, takich jak biotechnologia, informatyka, teleinformatyka itp.
Badania nad lekami biopodobnymi i biorównoważnymi
Umowa dot. powstania Centrum Naukowo-Przemysłowego to nie tylko deklaracja Roche Polska odnośnie długofalowej współpracy z Centrum Onkologii-Instytutem i zobowiązanie do przekazania środków finansowych umożliwiających zbudowanie i wyposażenia ośrodka oraz zlecania Centrum badań klinicznych, ale też do udostępnienia badaczom puli godzin Globalnego Centrum Rozwiązań IT Roche w celu analizy wyników prowadzonych badań.
W Centrum Naukowo-Przemysłowym prowadzone będą badania kliniczne fazy I-II, badania kliniczne oceniające skuteczność i bezpieczeństwo stosowania leków biopodobnych oraz biorównoważnych, czy wymagających ścisłego monitorowania badania farmakokinetykinetyczne i farmakodynamiczne.
Do aktywności Centrum należeć będzie także organizowanie i prowadzenie konsultacji w celu dostosowania badań naukowych w dziedzinie onkologii do potrzeb praktyki klinicznej oraz wdrażania ich wyników.
Obecnie na terenie Centrum Onkologii-Instytutu trwają prace remontowo-adaptacyjne, finansowane częściowo także przy pomocy środków pozyskanych z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Zakończenie prac i początek działalności Centrum Naukowo-Przemysłowego planowane jest na połowę 2017 r.
Warto wytłumaczyć, że to iż Centrum podpisało umowę z jedną firmą farmaceutyczną, nie oznacza, że naukowcy z nią nie związani nie będą mogli pracować nad wynalezieniem leków w Centrum Naukowo-Przemysłowym. Wręcz przeciwnie, twórcy tej unikalnej jednostki są otwarci na wszystkie potężne umysły.
Centrum Naukowo-Przemysłowe jest nowym, dotychczas mało wykorzystanym, rodzajem przedsięwzięcia naukowego i wdrożeniowego, które opiera się na sprecyzowanym co do zadań partnerstwie instytucji naukowej i jednostki sektora gospodarczego, i dzięki któremu można wyeliminować bariery administracyjne, formalne, logistyczne i organizacyjne utrudniające efektywną współpracę takich jednostek. Współpraca w ramach Centrum Naukowo-Przemysłowego daje szansę efektu synergii zasobów zaangażowanych instytucji i znacznego zwiększenia potencjału badawczego np. w zakresie testowania innowacyjnych terapii, a następnie ich wdrażania, możliwości edukacyjnych i szkoleniowych kadry naukowej, efektywnego pozyskiwania zewnętrznych, w tym międzynarodowych projektów o dużej skali.
Wiktor Janicki
Dyrektor generalny Roche Polska
Obok podstawowej działalności, jaką jest dostarczanie wysokospecjalistycznych leków, firma Roche od wielu lat realizuje w Polsce wielomilionowe inwestycje w badania i rozwój. Tylko w 2015 roku inwestycje Roche na polskim rynku przekroczyły 500 mln złotych w skali roku. Jako firma mająca innowacje w swoim DNA i od ponad 100 lat związana z Polską, cieszymy się z możliwości wsparcia rozwoju polskiej gospodarki – obok bioinformatyki i badań klinicznych końcowej fazy – poprzez działania w kolejnym innowacyjnym obszarze. Onkologiczny ośrodek badań wczesnej fazy to unikalny wkład w rozwój wiedzy i technologii medycznej, które mogą być wykorzystywane w wielu innowacyjnych dziedzinach przemysłu oraz umożliwienie polskim badaczom realizacji projektów na niespotykaną dotąd skalę.
Prof. Jan Walewski