Które pokolenie ma patent na finanse? Polaków rozmowy o oszczędzaniu

Dzieci są więc jej inspiracją w życiu i osobistym i zawodowym. Podobnie jak babcia. – Zawsze starałam się czerpać od niej wiedzę i doświadczenie. Pomimo niskiej emerytury była i jest dla mnie mistrzem oszczędzania. Zawsze miała pieniądze odłożone na tzw. "czarną godzinę", ale też nigdy nie odmawiała sobie przyjemności. Nadal ma swój zeszyt, w którym starannie porównuje ceny i zapisuje miesięczne wydatki – opowiada. Przyznaje, że trzeba mieć na to czas, ale sądzi, że wszystkim udałoby się sporo zaoszczędzić, jakby czasami dwa razy się zastanowili, zanim coś kupią lub wsadzą do koszyka w supermarkecie.

– Mój sposób na oszczędzanie? – zastanawia się. – Póki co najbardziej sprawdzona metoda to chowanie pieniędzy w szafie z dala od dzieci – żartuje. – Nie zapominajmy jednak o tym, że nadal aż co trzeci z nas (35 proc.) na co dzień posługuje się wyłącznie gotówką, a dla 9 proc. oszczędzających jest ona najważniejszym sposobem lokowania swoich środków – komentuje Jacek Taraśkiewicz, Szef Pionu Zarządzania Produktami Detalicznymi, Usługami Maklerskimi, Segmentami i Siecią Oddziałów Citi Handlowy.

Najwygodniejszą dla Joanny Białczak formą oszczędzania jest w rzeczywistości drugie niezależne konto bankowe, oczywiście oprocentowane, na które regularnie przelewa nadwyżkę pieniędzy. Twierdzi, że do funduszy nie ma teraz ani głowy, ani czasu. Dzięki oszczędnościom udało jej się ukończyć wiele bezcennych z zawodowego punktu widzenia kursów, a także zrealizować marzenie o upragnionym wyjeździe.

– Dwa lata temu na urodzinowy prezent dostałam to, o czym zawsze marzyłam, czyli bilet lotniczy do miasta Lublana w Słowenii. Radości mojej nie było końca, dopóki nie doszło do mnie, że bilet to wierzchołek góry lodowej, a raczej góry finansowej. Należało jeszcze mieć pieniądze na hotel, jedzenie, zwiedzanie i to wszystko w obcej walucie. Myślałam wtedy jak każdy Polak, czyli o tym, że wszystko będzie mnie kosztowało 4 razy więcej. Nigdy by się ten wyjazd nie udał, gdybym nie miała odłożone właśnie te "4 razy więcej" – przyznaje.

Zapytana o emeryturę oznajmia, że po to odkłada co miesiąc pewną kwotę, by mieć jakąś godną "bazę" za parędziesiąt lat. – Póki co korzystam jedynie z dodatkowego konta, ale w przyszłości na pewno sama zgłębię cały temat i zdecyduje się na bardziej konkretne narzędzie do zarządzania finansami – zapowiada. Poza tym jej firma jest w trakcie rozwijania działalności za granicą, co będzie miało wpływ na wysokość odprowadzanych składek. – W tym upatruję szansy na godniejszą emeryturę w przyszłości albo po prostu pewności, że ona w ogóle "będzie".

Pani Nina jest absolwentką Wydziału Filologii Polskiej i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadziła własną firmę, przez wiele lat zajmowała się marketingiem i promocją książek w różnych wydawnictwach, by wreszcie sięgnąć po pióro i napisać własną książkę. Czytelnikom dała się poznać jako autorka bestsellerowego cyklu powieści obyczajowych o Ninie Braun, niedawno wydała kolejną książkę ''Anka, inne oblicze szczęścia''.

– Pierwszą wypłatę, jeszcze w trakcie studiów, w całości wydałam na złotą bransoletkę – wspomina. – Dziś te pieniądze bym odłożyła – przyznaje. – Gdy byłam młodsza, oszczędzałam na wakacje, drobne przyjemności i nie panikowałam, żyjąc od wypłaty do wypłaty. Teraz taki stan byłby dla mnie bardzo stresujący – ocenia. Gdyby zapytać ją o jej ekonomiczne credo, to byłoby nim stwierdzenie ''warto inwestować we wspomnienia''.

– W tym zakresie podchodzimy do tematu dosyć tradycyjnie. Jak pokazują badania 35 proc. z nas oszczędza przede wszystkim na zabezpieczenie przyszłości, na przysłowiową czarną godzinę. Wakacje, urlop to główny cel dla 17 proc. Polaków, a drobne przyjemności deklaruje 9 proc. – dodaje Jacek Taraśkiewicz.

Wcześniej oszczędności pomogły jej spełnić marzenie, jakim było otwarcie własnej firmy. Później dzięki odłożonym funduszom, gdy nadeszła właściwa pora, mogła ją również bez lęku zamknąć i zawodowo zająć się tym, co kocha, czyli pisaniem. W sprawach finansowych w dużym stopniu zdaje się na rady męża. Nie korzysta ze specjalnych aplikacji, bo jak mówi, jest ''raczej na bakier z nowymi technologiami, a komputer traktuje jak maszynę do pisania''. Szansę na godną starość dostrzega w nieustannej pracy i choć nie ukrywa, że martwi się tym, co będzie za ileś tam lat, dziś cieszy się rodziną oraz oddaje swoim pasjom: gotowaniu, ogrodnictwu i hodowli kotów.

Jak pokazuje 10 edycja badania ''Postawy Polaków wobec finansów'', liczba oszczędzających w sposób regularny wzrosła o połowę w ciągu dekady ( z 7 proc. do 16 proc.), tak samo jak odsetek tych, którzy planują większe wydatki minimum 6 miesięcy na przód (z 14 proc. do 33 proc.). 42 proc. ankietowanych wyraziło zaś przekonanie, że ich wiedza finansowa wzrosła w porównaniu z tą sprzed dekady. Jacek Taraśkiewicz zaznacza:

– Dzięki doradcom finansowym poznaje nowe możliwości i narzędzia zarządzania posiadanymi środkami, przez co moje decyzje są o wiele trafniejsze i bardziej świadome – zauważa Anna Sarowska-Gierasimowicz. Dawniej, zainspirowana opisem pewnej sprawdzonej metody oszczędzania, założyła kilka kont, wydzielając je według odpowiednich proporcji procentowych na osobne wydatki. Do dziś korzysta z tego ulepszanego z upływem lat systemu, mając do dyspozycji konto bieżących wydatków, konto edukacji, konto przyjemności oraz konto długoterminowych oszczędności i inwestycji.

– Najlepszą formą oszczędzania jest moim zdaniem inwestowanie zaoszczędzonych środków Rozpoczęłam ten proces już wiele lat temu. Dziś najwięcej zaufania w moim przypadku budzą jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Wciąż za dobrą inwestycją uważam nieruchomości. Zdaję sobie sprawę, że te kwestie mogą się zmieniać pod wpływem wielu uwarunkowań, dlatego z uwagą śledzę zmiany i trendy rynku finansowego – mówi wykładająca na studiach podyplomowych Uniwersytetu Wrocławskiego ekspertka od zarządzania strategicznego.

Zaoszczędzone środki inwestowała i nadal inwestuje przede wszystkim w rozwój zawodowy i osobisty. Książki, kursy, szkolenia czy studia, zwłaszcza MBA, pochłonęły w jej życiu niemałe kwoty, ale też przyniosły realny mierzalny zwrot z tych inwestycji w postaci pozycji oraz sukcesów zawodowych. Co nie powinno dziwić, oszczędności służą jej też w realizacji osobistych pasji, jakimi są podróże do bliskich i dalekich krajów, a także sporty motorowodne i żeglarstwo.

– Do oszczędzania chyba trzeba dojrzeć. Myślę też, że można dużo zarabiać i nie być w stanie nic zaoszczędzić i odwrotnie, z niewielkich środków siłą konsekwencji zyskać pewien rodzaj wolności finansowej – przekonuje. Myśląc o swojej przyszłości, stawia na dywersyfikację środków i zabezpieczeń emerytalnych. – Choć zamierzam realizować się zawodowo jeszcze wiele lat, nie zważając na progi wieku emerytalnego, tych decyzji nie odkładam w czasie. Mam nadzieję, że poczynione dotychczas inwestycje pozwolą mi na tzw. godną emeryturę – puentuje.

- Niezależnie od wieku dbanie o finanse zaczyna się od otwartych rozmów w gronie osób najbliższych i jest to początek wspólnego planowania większych wydatków, odkładania środków na przyszłą konsumpcją, czy racjonalnej kontroli. Żeby jednak strategie finansowe Polaków były optymalne, wciąż jeszcze istotne jest wsparcie profesjonalistów i systemowa edukacja w tej dziedzinie. – podsumowuje Jacek Taraśkiewicz.