Pasjonujący opis pracy neurochirurga. Wybitny lekarz dzieli się historiami, które chwytają za serce

"Neurochirurg" to autorska książka Jaya Jayamohana, który postanowił podzielić się z czytelnikami, jak wygląda pełna wyzwań i dylematów praca neurochirurga dziecięcego Zrzut ekranu z filmu dokumentalnego " Brain Doctors" / BBC

To wielka moc, ale też wielka odpowiedzialność. Dar, jaki mają w rękach neurochirurdzy, sprawia, że ci specjaliści potrafią zdziałać cuda, lecz muszą stawiać czoła przypadkom, w których granica między życiem a śmiercią jest bardzo cienka. A gdy leżącym na stole operacyjnym pacjentem jest noworodek, presja jest nie do wyobrażenia. O ciężkiej i pełnej dylematów pracy opowiada autor książki "Neurochirurg".

Neurochirurg – lekarz zajmujący się diagnostyką i leczeniem operacyjnym chorób układu nerwowego, w szczególności mózgu i kręgosłupa – to jeden z najbardziej stresujących zawodów na świecie. Na sali operacyjnej wymaga dużej wytrzymałości fizycznej, ale też niebywałej odporności psychicznej, bo często jeden ruch może decydować o ludzkim życiu. Natomiast przed i po zabiegu to konieczność podejmowania trudnych decyzji, często mierzenia się z konfliktami i dylematami natury moralnej.

Książka Jaya Jayamohana pt. "Neurochirurg" miała swoją polską premierę w dniu 27 stycznia 2021 Facebook / Oxford University Hospitals NHS Foundation Trust + Wydawnictwo Filia

Presja czasu, wyrzeczenia, duchowe rozterki, niełatwe rozmowy, ale też ogromna satysfakcja, miłe zaskoczenia, słowa podziękowania i wyrazy wdzięczności to codzienność Jaya Jayamohana, pochodzącego ze Sri Lanki neurochirurga dziecięcego. Pracujący w szpitalu im. Johna Radcliffe'a w angielskim Oksfordzie lekarz wycina guzy w mózgu, operuje kręgosłupy, rekonstruuje twarzoczaszki i rozwiązuje inne problemy układu nerwowego u najmłodszych pacjentów, nierzadko tych, którzy niedawno przyszli na świat.

Dysponujący ponad 20-letnim doświadczeniem neurochirurg z Anglii postanowił podzielić się z czytelnikami dramatycznymi opowieściami z pierwszej linii frontu codziennej walki o zdrowie i życie dzieci. Trafiający do niego mali pacjenci cierpią bowiem na choroby czy wady, które nie tylko niosą ogromne zagrożenie dla ich przyszłości (a często przetrwania), ale także stanowią duże wyzwanie dla współczesnej medycyny.

Jay Jayamohan

Fragment książki "Neurochirurg", Wydawnictwo Filia

Zostałem lekarzem, żeby ratować życie ludzi. Neurochirurgię wybrałem, ponieważ uważam, że ta specjalizacja jest najwyższym osiągnięciem w medycynie. Praktykuję neurochirurgię dziecięcą, aby podkreślić wagę tych pacjentów, którymi przez bardzo długi czas się nie zajmowano ze względu na ich wiek – by podarować im życie. Dać im szansę. Okazać im szacunek.

Na stronach autorskiej książki Jayamohan z pasją opisuje, jak smakuje sukces, gdy ocali się życie małego, bezbronnego pacjenta, ale też szczerze wyznaje, jak mocno przeżywa się poniesione na sali operacyjnej porażki. Odpowiada na pytanie, co czuje się przy operowaniu mózgu, w którym zdaniem niektórych kryje się ludzka dusza. Pokazuje również, skąd czerpie siłę, gdy los rzuca go na kolana. A przy okazji potwierdza tezę, że nic nie uspokaja chirurgów w ich ciężkiej pracy, tak jak... muzyka.

Zatrudniony w państwowym szpitalu specjalista od neurochirurgii dziecięcej serwuje solidną dawkę wiedzy o leczonych na jego oddziale chorobach neurologicznych i wadach wrodzonych: nowotworach mózgu, deformacjach twarzoczaszki, malformacjach naczyniowych, rozszczepie kręgosłupa, wodogłowiu i innych. Wszystkie schorzenia opisuje jednak jak najbardziej przystępnym językiem, nie zanudzając czytelnika. Bo ta książka to fascynująca relacja z pracy neurochirurga, a nie podręcznik dla studentów medycyny.

John Radcliffe Hospital, państwowy szpital w angielskim Oxfordzie, w którym pracuje neurochirurg Jay Jayamohan Facebook / Oxford University Hospitals NHS Foundation Trust

Jay Jayamohan przytacza również rozmowy z przeżywającymi prawdziwe dramaty rodzicami swoich małych pacjentów. Silne emocje, od rozpaczy do nadziei, trudne pytania (jakie są szanse?) i równie trudne odpowiedzi (tego nie można wyliczyć), różne postawy w obliczu tragedii. Wszystko to składa się na obraz, który daje sporo do myślenia, uświadamiając nam wszystkim prawdę, której niekiedy usilnie zaprzeczamy – że tego, jak zachowamy się w danej sytuacji, dowiemy się tylko wtedy, gdy się w niej znajdziemy.

W zbiorze historii spisanych przez wybitnego neurochirurga znalazł się też temat wywołujący obecnie napięcia społeczne w Polsce, czyli aborcji. Dzięki relacji lekarza możemy spojrzeć na rodziców reprezentujących każdy punkt widzenia – tych zrozpaczonych, ale przekonanych o słuszności aborcji, tych, którzy mimo wszystko decydują się urodzić ciężko chore dziecko, tych, których dziecko miałoby szansę na dłuższe życie, ale wybierających przysługujący im prawnie zabieg oraz tych, których głębokie przekonania stawiają w konflikcie z lekarzem zmuszonym zareagować na kontynuację uporczywej terapii.

Jay Jayamohan

Fragment książki "Neurochirurg", Wydawnictwo Filia

Nie każdy interesuje się, co myślą rodzice. Niektórzy w zasadzie mają to w głębokim poważaniu. Dlatego właśnie jestem dziś takim, a nie innym człowiekiem i dlatego wybrałem pracę z dziećmi. Z tego samego powodu naprawdę zawsze staram się stawiać w sytuacji zarówno rodziców, jak i moich pacjentów. Jak ja bym się czuł na ich miejscu? Co mogłoby nieco zmniejszyć ciężar tego okropnego doświadczenia. Mam nadzieję, że robię, co w mojej mocy i to co, powinienem.

Opisy spotkań Jaya Jayamohana z rodzicami to poza szczęśliwymi zakończeniami skomplikowanych operacji najbardziej chwytające za serce fragmenty książki. Autor, który jawi się jako lekarz z powołania, człowiek serdeczny i ciepły, pochylający się z troską i wyrozumiałością nad targanymi emocjami rodzinami, prezentuje wzorową postawę. Z jednej strony jest zdeterminowany, by ocalić tak wiele istnień, jak to tylko możliwe, z drugiej ma w sobie wiele pokory, dzięki której rozumie ludzi, szanuje ich wybory i nie osądza ich.

W Wielkiej Brytanii książka Jaya Jayamohana została wydana na początku 2020 roku pod tytułem "Everything that Makes Us Human: Case Notes of a Children's Brain Surgeon". Polscy czytelnicy mogą przeczytać jej przetłumaczone wydanie dzięki uprzejmości Wydawnictwa Filia. Książka dostępna jest w rodzimych księgarniach stacjonarnych i internetowych od 27 stycznia 2021.

Artykuł powstał we współpracy z Wydawnictwem Filia