Wyniki badań przeprowadzonych przez Penn Institute of Immunology sugerują, że pacjenci, którzy przeszli covid-19, wykazują silną odpowiedź immunologiczną po pierwszej dawce szczepionki przeciwko covid-19 (mRNA), a przyjęcie przez nich drugiej dawki tego preparatu daje niewielką korzyść. Naukowcy twierdzą, że ozdrowieńcom wystarczy tylko jedna dawka szczepionki, natomiast pozostali, którzy nigdy nie byli zakażeni koronawirusem, powinni przyjmować dwie dawki preparatu.
Ile dawek szczepionki przeciwko covid-19 powinni otrzymywać ozdrowieńcy?
Nowe badania wskazują, że osoby, które przeszły covid-19, powinny szczepić się tylko jedną dawką szczepionki przeciwko covid-19 mRNA.
Jakie są rekomendacje związane ze szczepieniami ozdrowieńców przeciwko covid-19 w Polsce?
Naukowcy z Perelman School of Medicine na University of Pennsylvania na łamach "Science Immunology" przedstawili wyniki badań, w których wzięło udział 44 pacjentów zaszczepionych preparatem Pfizer/BioNTech przeciwko covid-19. Wśród nich było 11 osób, które wcześniej wyzdrowiały z covid-19.
Uczestnikom badania pobrano próbki krwi, które poddawano czterokrotnym analizom przed i po przyjęciu dwóch dawek szczepionki przeciwko covid-19. Badacze twierdzą, że udało się im wykazać kluczowe różnice w odpowiedzi immunologicznej na szczepionkę pomiędzy ozdrowieńcami a osobami, które wcześniej nie chorowały na covid-19.
Choć na razie przebadano jedynie niewielką grupę pacjentów, to uzyskane dane zdaniem naukowców wskazują na to, że do wytworzenia wystarczającej odpowiedzi immunologicznej w przypadku ozdrowieńców wystarczy tylko jedna dawka szczepionki przeciwko covid-19.
Z kolei u osób, które nie miały covid-19, niezbędne jest uzupełnienie dwóch zalecanych dawek preparatu, by uzyskać podobny efekt.
Ozdrowieńcom wystarczy jedna dawka szczepionki przeciwko covid-19?
Naukowcy wskazują, że opublikowane przez nich badanie jest jednym z pierwszych, które wykazuje istotną różnicę w tym, jak na szczepionkę przeciwko covid-19 reagują ozdrowieńcy w porównaniu z pozostałymi osobami, które nie były zakażone koronawirusem.
Ludzka odpowiedź immunologiczna na szczepionki i infekcje skutkuje wytwarzaniem przeciwciał, które zapewniają szybką odporność oraz tworzeniem komórek pamięci immunologicznej, w tym zdolnych do produkowania przeciwciał limfocytów B, które pomagają zachować odporność długoterminową.
Jak wyjaśnia jeden z autorów publikacji, dr E. John Wherry, przewodniczący wydziału Farmakologii Systemowej i Terapii Translacyjnej oraz dyrektor Penn Institute of Immunology w Perelman School of Medicine na University of Pennsylvania, to badanie jest jednym z pierwszych, które odkryło, jak poszczególne reakcje układu odporności różnią się po szczepieniu u osób, które wcześniej doświadczyły infekcji, w porównaniu z tymi, którzy nie mieli COVID-19.
– Poprzednie badania szczepionek mRNA COVID-19 na zaszczepionych osobach koncentrowały się bardziej na przeciwciałach niż komórkach pamięci immunologicznej, które mogą pomagać w prognozowaniu, jak na szczepienie zareaguje układ odporności – tłumaczy dr Wherry.
Jego zdaniem uzyskane dane wskazują na to, że pojedyncza dawka szczepionki u osób wyleczonych z COVID-19 może wystarczyć do wywołania maksymalnej odpowiedzi immunologicznej, opartej zarówno na silnych przeciwciałach, jak i reakcjach innych komórek.
Jest to prawdopodobnie spowodowane pierwotną odpowiedzią immunologiczną z powodu wcześniej przebytej infekcji.
Szczepionka na COVID: 2 dawki dla tych, którzy nie mieli SARS-CoV-2, 1 dla ozdrowieńców
U tych, którzy nie byli zakażeni koronawirusem, podobną reakcję można uzyskać dopiero po drugiej dawce szczepionki mRNA przeciwko covid-19. Co ciekawe, udało się to potwierdzić także w przypadku nowych mutacji SARS-CoV-2.
Analiza przeciwciał przeciwko wariantowi D614G i tzw. południowoafrykańskiej mutacji B.1.351 wykazała, że w przypadku osób, które nie miały covid-19 potrzebna była druga dawka szczepionki, by uzyskać pożądany poziom odporności. Tymczasem ozdrowieńcy uzyskiwali taką reakcję już po pierwszej dawce szczepionki.
O czym mogą świadczyć niektóre skutki uboczne po szczepionce przeciwko covid-19?
Badaczom udało się też zauważyć nową ciekawą zależność związaną ze skutkami ubocznymi szczepionki przeciwko covid-19. Wstępne wyniki uzyskane na niewielkiej grupie badawczej (liczącej 32 pacjentów) zdaniem naukowców wskazują na to, że osoby, które doświadczyły takich ogólnoustrojowych działań niepożądanych jak: gorączka, dreszcze, ból głowy lub zmęczenie, miały silniejsze przeciwciała w surowicy po szczepieniu, ale nie przekładało się to na przyrost komórek związanych z tzw. pamięcią immunologiczną, które są zdolne do zwalczania kolejnych infekcji.
Choć naukowcy podkreślają, że nadal niezbędne jest prowadzenie dalszych badań na większej grupie badawczej, to już teraz sugerują, że niektóre łagodne skutki uboczne obserwowane po przyjęciu szczepionek przeciwko covid-19 mogą być wskaźnikiem lepszej odpowiedzi immunologicznej na dany preparat, co przyczynia się do lepszej ochrony przed covid-19.
Szczepienie ozdrowieńców w Polsce. Jakie są wytyczne Ministerstwa Zdrowia?
Jak wyjaśnia Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego:
Z kolei specjaliści z infolinii Ministerstwa Zdrowia potwierdzają, w Polsce aktualnie rekomendowane jest przyjmowanie 2 dawek szczepionki przeciwko covid-19 dla ozdrowieńców.
Jak wyjaśnia w komentarzu dla naTemat.pl Jarosław Rybarczyk z Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia:
Ozdrowieńcy mogą się szczepić po 3 miesiącach od zakażenia
Zgodnie z wytycznymi rekomendowanymi przez Ministerstwo Zdrowia, osoby, które wyzdrowiały z covid-19, mogą być poddane szczepieniom przeciwko covid-19 nie wcześniej niż 3 miesiące od momentu uzyskania pozytywnego wyniku testu przeciwko covid-19.
Co z osobami, które zakaziły się SARS-CoV-2 już po przyjęciu pierwszej dawki szczepionki przeciwko covid-19?
Takim pacjentom również zaleca się przyjęcie kolejnej dawki nie wcześniej niż 3 miesiące od momentu uzyskania pozytywnego wyniku testu na obecność wirusa SARS-CoV-2.
Zgodnie z wyjaśnieniami ministra zdrowia Adama Niedzielskiego dotyczy to stosunkowo niewielkiej grupy osób (wg aktualnych danych taka sytuacja wystąpiła u ponad 51 tys. osób, czyli około 0,9 wszystkich zaszczepionych przeciwko covid-19 w Polsce).
Zalecenia związane z terminem przyjmowania szczepionki przeciwko covid-19 dla ozdrowieńców nie dotyczy jednak osób urodzonych w latach 1942-1951 i osób pełnoletnich z określonymi stanami, które zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 takimi jak:
dializowanie z powodu przewlekłej niewydolności nerek,
choroba nowotworowa, u których po dniu 31 grudnia 2019 r. prowadzono leczenie chemioterapią lub radioterapią,
poddawanie przewlekłej wentylacji mechanicznej, po przeszczepach komórek, tkanek i narządów, u których prowadzono leczenie immunosupresyjne, zdiagnozowano chorobę nowotworową i zakwalifikowano do leczenia chemioterapią lub radioterapią, a nie rozpoczęto leczenia lub nadal oczekują na przeszczepienie.
Przebycie COVID-19 w przeszłości nie stanowi przeciwwskazania do szczepień. Odporność naturalna w przebiegu zakażenia różni się w zależności od osoby. U istotnej grupy ozdrowieńców naturalna odporność jest słaba, a szczepienie może skutecznie zwiększyć i poprawić ochronę przed ponownym zachorowaniem.
Jarosław Rybarczyk
Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia
W Polsce ozdrowieńcy są poddawani szczepieniu przeciw COVID-19 nie wcześniej niż 3 miesiące od dnia uzyskania pozytywnego testu na obecność wirusa SARS-CoV-2 jedną dawką szczepionki.
Wynika to z przesłanek klinicznych, bowiem w przypadku ozdrowieńców szczepienie stanowi drugi kontakt ich organizmów z antygenem, stąd dla zapewnienia właściwego poziomu odporności wystarczające jest zaszczepienie takich osób jedną dawką szczepionki.
Osoby, które chorowały wcześniej niż 6 miesięcy przed wystawieniem e-skierowania na szczepienie, będą szczepione jak osoby, które nie chorowały.