Reklama.
Chociaż kino to powstawało w czysto komercyjnych celach (niektórzy twórcy nie chcieli się nawet podpisywać pod swoimi dziełami) krytykom filmowym trudno było przejść obojętnie wobec jego feministycznego potencjału. Do dziś wielu znawców kina spiera się, czy tego typu filmy bardziej uprzedmiotowiały, czy wzmacniały kobiety.
Z jednej strony oko kamery często skupia się na cielesności kobiet w sposób niesmacznie lubieżny, a z drugiej oddaje im podmiotowość, poprzez przekazanie kontroli nad sytuacją. Trudno tutaj o jednoznaczne sądy – kino rape and revenge jest na tyle ciekawym fenomenem filmowym, że warto wypróbować je na swojej własnej wrażliwości.
10 najlepszych filmów rape and revenge
10. Obiecująca. Młoda. Kobieta. (reż. Emerald Fennell, 2020)
Cassie daje popalić facetom, którzy chcą ją upić i wykorzystać. To jednak tylko rozgrzewka – kobieta dopiero szykuje się na prawdziwą zemstą. Dla złych typów ze swojej przeszłości przygotowała coś znacznie więcej niż zwyczajową wiązankę."Obiecująca. Młoda. Kobieta." to nagrodzony Oscarem film z Carey Mulligan w roli głównej. Widać w nim inspirację kinem rape and revenge, jednak jest jego zdecydowanie bardziej ugłaskaną wersją.
9. Pociąg tortur (reż. Aldo Lado, 1975)
Lisa i Margaret jadą pociągiem do Werony, by spędzić święta Bożego Narodzenia z rodzicami tej pierwszej. Podróż kończy się jednak dla nich tragicznie – młode kobiety zostają najpierw torturowane, a następnie zamordowane. Rodzice jednej z nich postanawiają zemścić się na zabójcach nastolatek."Pociąg tortur" powtarza motywy ze słynnego filmu Wesa Cravena "Ostatni dom po lewej", jednak dla wie osób realizacyjnie stoi na wyższym poziomie. Warto przekonać się samemu chociażby dla muzyki skomponowanej przez Ennio Morricone.
8. Zemsta (reż. Coralie Fargeat, 2017)
Jen ma bajecznie przystojnego i bogatego faceta, który zabiera ją na luksusowy wyjazd na odludną pustynię. Gdy zjawiają się jego koledzy, sielanka zamienia się w koszmar. Kobieta nie ma jednak zamiaru odpuścić swoim oprawcom i zaczyna polować na nich jak wytrawna łowczyni."Zemsta" to wyjątkowo udany debiut francuskiej reżyserki Coralie Fargeat i jedna z ciekawszych współczesnych interpretacji kina rape and revenge. Dzięki kobiecie za kamerą film zyskuje nową perspektywę oraz wyraźniejsze, feministyczne dno.
7. The Nightingale (reż. Jennifer Kent, 2018)
Początek XIX wieku, Ziemia van Diemena (dzisiejsza Tasmania). Clare w każdym aspekcie swojej cielesności jest traktowana przez kolonizatorów jak przedmiot. Szala goryczy w końcu się przelewa i kobieta rusza za oficerem odpowiedzialnym za jej katusze. W podróży towarzyszyć jej będzie skrzywdzony przez najeźdźców autochton."The Nightingale" to drugi film australijskiej reżyserki Jennifer Kent, twórczyni rewelacyjnego "Babadooka". Autorka tym razem zamiast skupić się na traumie rodzinnej, sięgnęła po tę kolonialną, co w miksie z kinem rape and revenge dało wstrząsający rezultat.
6. Nieodwracalne (reż. Gaspar Noé, 2002)
Dwójka mężczyzna poszukuje mężczyzny o pseudonimie Soliter. Trop wiedzie do gejowskiego klubu o sugestywnej nazwie. Dlaczego tak im zależy na jego odnalezieniu? Odpowiedź na to pytanie przyjdzie z czasem i okaże się wyjątkowo brutalna."Nieodwracalne" to dramat Gaspara Noé o odwróconej chronologii, który w związku z tym zmienia zwyczajową kolejność zdarzeń w kinie typu rape and revenge. Film argentyńskiego reżysera był swego czasu bardzo głośny ze względu na niemal 10-minutową naturalistyczną sceną gwałtu, która mocno podzieliła widownię.
5. Ostatni dom po lewej (reż. Wes Craven, 1972)
Po udanej zabawie na koncercie dwie nastolatki wracają do domu przez las. Niestety, na swojej drodze napotykają brutalnych przestępców, którzy po bestialskich torturach zabijają młode dziewczyny. Po zakończeniu "zabawy" zwyrodnialcy znajdują schronienie w pobliskim domu. Nie wiedzą jednak, że mieszkają w nim rodzice jednej z zamordowanych przez nich nastolatek..."Ostatni dom po lewej" to klasyczny już horror Wesa Cravena, który do dzisiaj szokuje swoją brutalnością. Jeśli znacie tego reżysera tylko z zabawnych slasherów z Freddym Kruegerem i Ghostfacem, możecie się srogo zdziwić jego debiutanckim filmem.
4. Pluję na twój grób (reż. Meir Zarchi, 1978)
Jennifer to młoda pisarka, która przeprowadza się do domu na wsi, by dokończyć pisanie książki na łonie natury. Nie będzie jej to jednak dane – twórcze chwile przerwą jej brutale, którzy ostatecznie zbiorową ją zgwałcą. Kobieta nie puści im tego płazem."Pluję na twój grób" to jeden z najsłynniejszych filmów typu rape and revenge z bardzo mocnymi i krwawymi scenami zemsty na oprawcach. Produkcja doczekała się wielu remaków i sequeli, a do ostatniego z nich zaproszono wcielającą się w główną rolę w oryginale Camille Keaton.
3. Thriller: A Cruel Picture (reż. Bo Arne Vibenius, 1973)
Frigga jako dziecko została zgwałcona, przez co stała się niemową. Gdy jest już nastolatką, tragiczny scenariusz się powtarza – dziewczyna zostaje porwana do domu publicznego, gdzie każdy używa jej ciała, jak chce. Frigga znosi to ze spokojem, bo już planuje zemstę na swoich oprawcach."Thriller: A Cruel Picture" to kolejny sztandarowy przedstawiciel kina rape and revenge. Film jest naszpikowany sugestywnymi scenami seksu i przemocy, dlatego początkowo był zakazany w Finlandii i Szwecji. Wśród swoich ulubieńców wymienia go m.in. Quentin Tarantino.
2. Śmierć i dziewczyna (reż. Roman Polański, 1994)
Paulina i Gerardo są małżeństwem mieszkającym w Ameryce Południowej. Pewnego wieczoru do ich domu przez przypadek trafia pewien nieznajomy. Paulina rozpoznaje w nim swojego oprawcę z przeszłości i nie zamierza mu odpuścić."Śmierć i dziewczyna" to kino rape and revenge w bardziej wyrafinowanym wydaniu. Roman Polański korzystając ze schematu charakterystycznego dla rape and revenge stworzył film, który nie zamyka się jedynie w prostym mechanizmie zbrodni i kary.
1. Źródło (reż. Ingmar Bergman, 1960)
Średniowieczna Szwecja. Dwie młode kobiety (jedna z nich jest w ciąży) wybierają się przez las do kościoła, by zanieść tam świece. Prosta i przyjemna wyprawa kończy się jednak w nieprzewidziany dla nich sposób."Źródło" uważane jest za protoplastę kina rape and revenge i to właśnie jego remakiem jest dużo bardziej dosłowny "Ostatni dom po lewej" Wesa Cravena. Film Ingmara Bergmana został z kolei oparty na XIII-wiecznej balladzie, co tylko udowadnia, że historie o zemście są stare jak sam świat.
Czytaj także: