Wernisaż wystawy odbędzie się w czwartek 18 sierpnia o godz. 19 w Otwocku. Otwarcie poprzedzi konferencja prasowa, na którą zapraszamy także do Otwocka, w środę 17 sierpnia o godzinie 12. Organizatorzy zapraszają również do wzięcia udziału w wydarzeniach towarzyszących wystawie i rocznicowym obchodom.
„Maluję z lęku przed złem i z tęsknoty za świętością” – tak zwięźle określa swoje prace autor. Artysta przenosi na płótno twarze z przedwojennych fotografii, spoglądając na nie ze współczesnej perspektywy – okiem wrażliwego badacza śladów, archeologa pamięci.
Obrazy Cieśniewskiego przypominają powidoki, w których miesza się historia z teraźniejszością, rzeczywistość ze snem. Twórca przywołuje w nich zdarzenia z przeszłości i podejmuje próby dotknięcia doświadczeń, których tak wielu z nas nie potrafi zrozumieć. „Moje obrazy są zadośćuczynieniem ofiarom przemocy. Są gloryfikacją piękna, jakim jest każde życie” – dodaje artysta. Silne emocje, jakie budzą w nim dzieje Zagłady, wyraża też sposobem malowania – maluje gwałtownie i szkicowo, ekspresyjnie rozmywa postacie, powiela różne kadry tej samej historii. Sięga po rozpad i dezintegrację, aby następnie scalić, przywrócić do życia.
W przestrzeni wystawy obrazy żydowskich mieszkańców Otwocka, otoczone są innymi pracami. Wspólnie z artystą możemy spojrzeć szerzej – na sprawców, świadków, tych którzy stawiali opór i tych, którzy dziś mierzą się z pamięcią. A także siebie samych, stawiając te ważne i wciąż aktualne pytania. Jak rodzi się przemoc? Czy można się jej przeciwstawić? Jakie są tego konsekwencje? I wreszcie – w jaki sposób pamiętać to, co przerasta nasze rozumienie?
Zgromadzone prace nie są wyłącznie elegią dla pomordowanych. W swoich wizjach Cieśniewski przemalowuje żałobę – ożywia postacie tych, którzy zginęli lub zestawia zmarłych z ocalałymi. Jego twórczość jest manifestem niezgody na śmierć, aktem moralnego sprzeciwu artysty wobec historii. Niektóre obrazy dedykowane są tym, którzy zdołali przeżyć, dając początek kolejnym generacjom i tym samym udaremniając nazistowski plan Zagłady. Ich dzieci, wnuki i prawnuki zapisują nowe karty historii. Tytuł wystawy jest dopełnieniem tego przekazu – „A jednak życie”.
80 LAT TEMU
Przed II wojną światową Żydzi stanowili ok. 60% mieszkańców Otwocka. 19 sierpnia 1942 r. hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 8–10 tysięcy otwockich Żydów (około połowy mieszkańców miasta). Prawdopodobnie następnego dnia zostali oni zamordowani w komorach gazowych obozu w Treblince. Jednocześnie okupanci niemieccy rozstrzeliwali Żydów na miejscu. 19 sierpnia i w następnych tygodniach w lesie przy ul. Reymonta zginęło ok. 2000 osób, które zdołały ukryć się przed transportem śmierci. Od sierpnia 1949 r. w tym miejscu stoi kamień pamięci.
Od roku 2002 Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, wraz z Towarzystwem Przyjaciół Otwocka, organizuje 19 sierpnia marsz pamięci i modlitwy w rocznicę zagłady otwockich Żydów. Otwoccy społecznicy kierują się zasadą „Żaden dzień nie zmienił historii naszego miasta tak bardzo jak ten”.
W 80. rocznicę zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie przygotowano wspólne obchody upamiętniające. W Otwocku marsz pamięci i modlitwy odbędzie się tradycyjnie 19 sierpnia. A 21 sierpnia z Rembertowa do Falenicy wyruszy 15-kilometrową trasą marsz upamiętniający drogę, jaką przeszli w sierpniu 1942 r. rembertowscy Żydzi, by dołączyć w Falenicy do mieszkańców tutejszego getta, skąd wszystkich wywieziono do obozu zagłady w Treblince.
Ponadto organizatorzy zapraszają na wystawy, wykłady, koncerty i spacery po nieistniejącym mieście.
Więcej o programie tegorocznych obchodów: www.zydziotwoccy.pl