nt_logo

„A jednak życie” – wystawa W. Cieśniewskiego w Otwocku w 80. rocznicę zagłady otwockich Żydów

Artykuł PR-owy Polin

11 sierpnia 2022, 09:02 · 3 minuty czytania
Przed II wojną światową stanowili ponad połowę wszystkich mieszkańców miasta. 19 sierpnia 1942 r. hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince około 9 tysięcy żydowskich mieszkańców i mieszkanek Otwocka, a w kolejnych tygodniach pozbawiali życia tych, którym udało ukryć się w okolicznych lasach. W 80. rocznicę zagłady otwockich Żydów lokalni społecznicy we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN organizują wystawę malarstwa Wojciecha Cieśniewskiego „A jednak życie”. Obrazy profesora warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych to m.in. portrety dawnych mieszkańców, inspirowane historycznymi fotografiami. Jego twórczość to manifest niezgody na śmierć i akt moralnego sprzeciwu wobec historii.


„A jednak życie” – wystawa W. Cieśniewskiego w Otwocku w 80. rocznicę zagłady otwockich Żydów

Artykuł PR-owy Polin
11 sierpnia 2022, 09:02 • 1 minuta czytania
Przed II wojną światową stanowili ponad połowę wszystkich mieszkańców miasta. 19 sierpnia 1942 r. hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince około 9 tysięcy żydowskich mieszkańców i mieszkanek Otwocka, a w kolejnych tygodniach pozbawiali życia tych, którym udało ukryć się w okolicznych lasach. W 80. rocznicę zagłady otwockich Żydów lokalni społecznicy we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN organizują wystawę malarstwa Wojciecha Cieśniewskiego „A jednak życie”. Obrazy profesora warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych to m.in. portrety dawnych mieszkańców, inspirowane historycznymi fotografiami. Jego twórczość to manifest niezgody na śmierć i akt moralnego sprzeciwu wobec historii.
Fot. Jacek Twardowski

Wernisaż wystawy odbędzie się w czwartek 18 sierpnia o godz. 19 w Otwocku. Otwarcie poprzedzi konferencja prasowa, na którą zapraszamy także do Otwocka, w środę 17 sierpnia o godzinie 12. Organizatorzy zapraszają również do wzięcia udziału w wydarzeniach towarzyszących wystawie i rocznicowym obchodom.


„Maluję z lęku przed złem i z tęsknoty za świętością” – tak zwięźle określa swoje prace autor. Artysta przenosi na płótno twarze z przedwojennych fotografii, spoglądając na nie ze współczesnej perspektywy – okiem wrażliwego badacza śladów, archeologa pamięci.

Obrazy Cieśniewskiego przypominają powidoki, w których miesza się historia z teraźniejszością, rzeczywistość ze snem. Twórca przywołuje w nich zdarzenia z przeszłości i podejmuje próby dotknięcia doświadczeń, których tak wielu z nas nie potrafi zrozumieć. „Moje obrazy są zadośćuczynieniem ofiarom przemocy. Są gloryfikacją piękna, jakim jest każde życie” – dodaje artysta. Silne emocje, jakie budzą w nim dzieje Zagłady, wyraża też sposobem malowania – maluje gwałtownie i szkicowo, ekspresyjnie rozmywa postacie, powiela różne kadry tej samej historii. Sięga po rozpad i dezintegrację, aby następnie scalić, przywrócić do życia.

W przestrzeni wystawy obrazy żydowskich mieszkańców Otwocka, otoczone są innymi pracami. Wspólnie z artystą możemy spojrzeć szerzej – na sprawców, świadków, tych którzy stawiali opór i tych, którzy dziś mierzą się z pamięcią. A także siebie samych, stawiając te ważne i wciąż aktualne pytania. Jak rodzi się przemoc? Czy można się jej przeciwstawić? Jakie są tego konsekwencje? I wreszcie – w jaki sposób pamiętać to, co przerasta nasze rozumienie? 

Zgromadzone prace nie są wyłącznie elegią dla pomordowanych. W swoich wizjach Cieśniewski przemalowuje żałobę – ożywia postacie tych, którzy zginęli lub zestawia zmarłych z ocalałymi. Jego twórczość jest manifestem niezgody na śmierć, aktem moralnego sprzeciwu artysty wobec historii. Niektóre obrazy dedykowane są tym, którzy zdołali przeżyć, dając początek kolejnym generacjom i tym samym udaremniając nazistowski plan Zagłady. Ich dzieci, wnuki i prawnuki zapisują nowe karty historii. Tytuł wystawy jest dopełnieniem tego przekazu – „A jednak życie”.

80 LAT TEMU

Przed II wojną światową Żydzi stanowili ok. 60% mieszkańców Otwocka. 19 sierpnia 1942 r. hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 8–10 tysięcy otwockich Żydów (około połowy mieszkańców miasta). Prawdopodobnie następnego dnia zostali oni zamordowani w komorach gazowych obozu w Treblince.  Jednocześnie okupanci niemieccy rozstrzeliwali Żydów na miejscu. 19 sierpnia i w następnych tygodniach w lesie przy ul. Reymonta zginęło ok. 2000 osób, które zdołały ukryć się przed transportem śmierci. Od sierpnia 1949 r. w tym miejscu stoi kamień pamięci. 

Od roku 2002 Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, wraz z Towarzystwem Przyjaciół Otwocka, organizuje 19 sierpnia marsz pamięci i modlitwy w rocznicę zagłady otwockich Żydów. Otwoccy społecznicy kierują się zasadą „Żaden dzień nie zmienił historii naszego miasta tak bardzo jak ten”. 

W 80. rocznicę zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie przygotowano wspólne obchody upamiętniające. W Otwocku marsz pamięci i modlitwy odbędzie się tradycyjnie 19 sierpnia. A 21 sierpnia z Rembertowa do Falenicy wyruszy 15-kilometrową trasą marsz upamiętniający drogę, jaką przeszli w sierpniu 1942 r. rembertowscy Żydzi, by dołączyć w Falenicy do mieszkańców tutejszego getta, skąd wszystkich wywieziono do obozu zagłady w Treblince.

Ponadto organizatorzy zapraszają na wystawy, wykłady, koncerty i spacery po nieistniejącym mieście. 

Więcej o programie tegorocznych obchodów: www.zydziotwoccy.pl