Wioleta Wasylów
W czwartek w zamku Balmoral w Szkocji w otoczeniu rodziny w wieku 96 lat zmarła Elżbieta II. Była ona najdłużej panującym monarchą w historii. Na tronie zasiadała od ponad 70 lat. Jak wyglądała i co robiła, zanim objęła tron? Oto dzieciństwo i młodość królowej Wielkiej Brytanii przedstawione na zdjęciach.
Elżbieta (a dokładniej Elizabeth Alexandra Mary) Windsor urodziła się 21 kwietnia 1926 r. w Londynie. Była pierwszym dzieckiem księcia Alberta Yorku i księżnej Yorku (pochodzenia szkockiego) Elżbiety Bowes-Lyon. Jako że jej ojciec był drugim synem (po bezdzietnym księciu Walii Edwardzie) panującego wówczas króla Jerzego V, to dziewczynka była trzecia w kolejce do objęcia tronu.
4 lata po Elżbiecie na świat przyszła jej siostra Małgorzata Windsor.
Starsza z dziewczynek od małego musiała przyzwyczajać się do blasku fleszy, ponieważ o jej ekspozycję w mediach dbała matka. Jeszcze przed narodzinami siostry, kiedy miała trzy lata, jej wizerunek znalazł się na okładce magazynu "Time".
Na co dzień Elżbietą (i Małgorzatą) w dużej mierze opiekowały się niania Clara Cooper Knight oraz garderobiana Margaret MacDonald. Nie miała częstego kontaktu z rówieśnikami, dlatego była nieśmiała i spokojna. Udało jej się jedynie zaprzyjaźnić z Sonią Graham-Hodgson i jak się okazało, była to przyjaźń na całe życie.
Mała Elżbieta była mocno związana ze swoim dziadkiem, Jerzym V, który zmarł, gdy miała niecałe 10 lat. Jako że jej stryj Edward VIII abdykował zaledwie po niecałym roku od objęcia tronu, nowym królem brytyjskim został ojciec Elżbiety, który przyjął imię Jerzego VI.
Nie był on odpowiednio przygotowany do rządzenia. Jak mówił, nie widział wcześniej na oczy żadnego dokumentu państwowego i nie chciał być królem, dlatego brakowało mu pewności siebie.
Nie chciał, by to samo czekało Elżbietę, dlatego od razu zaczęto ją przygotowywać do przyszłej roli królowej, ponieważ była pierwsza w linii sukcesji. Niedługo zaczęła się uczyć historii i prawa. Była też przy tacie podczas spotkań z wieloma osobistościami.
Na początku rządów Jerzego VI Elżbieta wraz z rodziną przenieśli się do Pałacu Buckingham. Nastoletnia księżniczka miała zamiłowanie do literatury, pisania pamiętników, jazdy konnej. Poza końmi kochała też psy: szczególnie rasy corgi. Pierwszego z nich dostała w prezencie jeszcze od swojego dziadka, króla Jerzego V.
Od początku II wojny światowej Elżbieta tak jak jej cała najbliższa rodzina przebywała w zamku w Windsorze (w Berkshire), ponieważ jej matka odrzuciła zalecenia doradców brytyjskiej rodziny królewskiej i nie przystała na ewakuację do Kanady.
W wieku 14-lat podczas swojego premierowego publicznego przemówienia transmitowanego w radiu Elżbieta podnosiła na duchu dzieci Wspólnoty Narodów. Do 18 roku życia, wraz z siostrą, zbierała pieniądze dla żołnierzy, występując w pantomimach w Pałacu Windsor.
W 1943 roku, jako 17-latka, przyszła królowa pierwszy raz wystąpiła publicznie sama. Niecałe dwa lata później jako podporucznik zasiliła szeregi Auxiliary Territorial Service: pomocniczej służby terytorialnej, czyli kobiecego oddziału armii brytyjskiej. Służyła tam pół roku. Przeszła szkolenia na mechanika i kierowcę oraz zdobyła stopień kapitana.
Po zakończeniu wojny Elżbieta i Małgorzata wmieszały się w londyński tłum, by w Dniu Zwycięstwa cieszyć się razem z resztą ludzi.
Rok 1947 był szczególnie ważny dla 21-letniej wówczas Elżbiety. W lutym pierwszy raz wzięła udział w oficjalnej zagranicznej wizycie. Zaś w listopadzie wzięła ślub z pięć lat starszym księciem Filipem (synem Andrzeja, księcia Grecji i Danii, oraz Alicji Battenberg), którego poznała 13 lat wcześniej.
Swoje błogosławieństwo dał im wcześniej król Jerzy VI, choć arystokracja nie była przychylna Filipowi. Na ceremonii w Opactwie Westminsterskim, którą można było obejrzeć w telewizji, było obecnych ok. 2 tys. gości, w tym liczne koronowane głowy i zagraniczna arystokracja.
Między 1949 a 1951 r. Elżbieta mieszkała z Filipem na Malcie, ponieważ ten stacjonował na wyspie podczas służby w marynarce. W międzyczasie urodziła im się dwójka dzieci: Karol III (w 1948 r.) i Anna (w 1950 r.). Kolejna dwójka, czyli Andrzej i Edward, urodzili się dużo później: w 1960 i 1964 r.
Elżbieta od 1951 r. pomagała swojemu ojcu w wypełnianiu obowiązków, ponieważ zachorował on na nowotwór. Księżniczka prowadziła obrady Tajnej Rady Wielkiej Brytanii i brała udział w szeregu zagranicznych wizyt, np. w USA, gdzie rozmawiała z prezydentem Harrym Trumanem.
6 lutego 1952 r., niedługo przed swoimi 26. urodzinami, w trakcie swojej podróży po krajach Wspólnoty Narodów, usłyszała o śmierci ojca. Szybko musiała wrócić do kraju. Już kolejnego dnia wzięła bowiem udział w uroczystości, podczas której ogłoszono ją królową Wielkiej Brytanii. Postanowiła przyjąć imię Elżbieta II.
Jej koronacja, na którą zaproszono ponad 8200 osób, miała miejsce 2 czerwca 1953 r. w opactwie westminsterskim. Podczas uroczystości padły słynne słowa z ust lordów składających Elżbiecie hołd: "God save Queen Elizabeth".
Wtedy też brytyjska królowa przysięgła rządzić brytyjskim królestwem oraz krajami Wspólnoty Narodów w sposób, który nakazują tamtejsze prawa i zwyczaje. I czyniła to przez kolejne 70 lat, do swojej śmierci 8 września 2022 r. w swojej ukochanej Szkocji.