Poczuj się jak operator elektrowni jądrowej. Fascynujący przewodnik dostępny już po polsku

O elektrowniach jądrowych wszyscy coś słyszeli i mogą na ich temat coś powiedzieć. Gdyby jednak zapytać, jak działają zainstalowane w nich reaktory i w jaki sposób produkują energię elektryczną, uzyskanie konkretnej odpowiedzi nie byłoby takie proste. A przecież wielu chciałoby wiedzieć więcej. Ten głód wiedzy postanowił zaspokoić Colin Tucker, pisząc książkę "Jak zostać operatorem reaktora jądrowego".

Autor przewodnika, który pozwala przyjrzeć się z bliska (wręcz z poziomu pulpitu sterowniczego) funkcjonowaniu reaktora jądrowego w elektrowni, może pochwalić się niemałym doświadczeniem na tym polu. Od 30 lat pracuje bowiem w brytyjskim przemyśle jądrowym jako specjalista od bezpieczeństwa. Uważa się go za eksperta od utrzymywania reaktorów w stanie, który zapewnia ich stabilną eksploatację.

Do napisania swojej pierwszej książki zainspirowała Colina Tuckera publikacja "How to Drive A Steam Locomotive" autorstwa Briana Hollingswortha. Dzięki niej czytelnicy mogli poczuć się jak maszynista lokomotywy parowej, ba, wręcz mieć wrażenie, że naprawdę siedzieli w kabinie parowozu. Brytyjski ekspert stwierdził, że nie ma książki opisującej w takim właśnie stylu reaktory jądrowe.

Na stronach książkowego debiutu Colin Tucker zachęca czytelników, by wyobrazili sobie, że odbywają staż na stanowisku operatora reaktora jądrowego w sterowni nowoczesnej elektrowni. A ściślej rzecz ujmując – jego najbardziej rozpowszechnionego typu na świecie, czyli reaktora wodnego ciśnieniowego (PWR). Jest on wzorowany na modelu w brytyjskiej elektrowni jądrowej Sizewell B, gdzie autor pracował prawie 25 lat.

Ten przewodnik ma w zasadzie dwa cele. Po pierwsze, udowodnić nam wszystkim, jak fascynujący jest świat energetyki jądrowej. Po drugie, przekonać zwykłego Polaka/zwykłą Polkę, że obsługa reaktora jądrowego nie jest wcale tak skomplikowana, jak mogłoby się wydawać. Można powiedzieć, że autorowi książki, który chciał z tej lektury do nauki wyciosać przygodę dla czytelników, udało się zrealizować i jedno, i drugie.

Na początku poznajemy, w jaki sposób powstaje energia jądrowa i jak skonstruowany jest standardowy PWR. Potem odkrywamy, jak działa taki reaktor – od uruchomienia, poprzez jego eksploatację, aż do wyłączenia. W końcu "zasiadamy" w sterowni elektrowni jądrowej, stawiając czoła różnym wyzwaniom i dylematom. Kluczowym zagadnieniem są zasady bezpieczeństwa, a co za tym idzie, możliwe usterki.

W międzyczasie autor odkrywa historię elektrowni i reaktorów jądrowych, od Chicago Pile-1 (pierwszego na świecie reaktora jądrowego), przez wypadek jądrowy w Czarnobylu (największą katastrofę w historii energetyki jądrowej), do awarii reaktorów Fukushima Dai-Ichi w Japonii (serii głośnych wypadków jądrowych spowodowanych przez tsunami). Te podróże w przeszłość stanowią jedynie dodatek, tło.

Colin Tucker przyłożył się też do oprawy graficznej. W zrozumieniu bardziej skomplikowanych zagadnień pomoże ponad 100 schematów i zdjęć zgodnie z zasadą "wiedza łatwiej wchodzi do głowy, gdy coś można zobaczyć". A jeśli w trakcie lektury pojawi się potrzeba przypomnienia sobie poszczególnych skrótów i ich definicji, zawsze można podeprzeć się umieszczonym na końcu książki słowniczkiem (indeksem terminów).

A czym ta książka nie jest? Na pewno nie debatą za czy przeciw energetyce jądrowej. Nie jest też klasycznym podręcznikiem. Z drugiej jednak strony, to też nie fabularyzowany opis pracy operatora PWR. Mimo ciekawostek, analogii i dygresji należy do niej podejść z uwagą, gdyż operuje ona wiedzą naukową w obszarze technologii i procesów. I oczywiście, jej przeczytanie nie uprawnia do obsługi reaktora jądrowego!

Książka "Jak zostać operatorem reaktora jądrowego. Przewodnik dla początkujących" ukazała się w naszych księgarniach 14 grudnia nakładem Wydawnictwa Dragon. Nad stroną merytoryczną polskiego wydania czuwał inżynier Maciej Lipka z Narodowego Centrum Badań Jądrowych. Książkę, która powstała we współpracy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, można zamówić w tym miejscu.