To najbardziej emocjonujący moment wieczoru wyborczego – ogłoszenie wyników exit poll, które wstępnie pokazują, jak zagłosowali Polacy. Następnie pojawiają się wyniki late poll. Wyjaśniamy, o co w tym dokładnie chodzi.
Tegoroczne wybory parlamentarne w Polsce odbywają się 15 października. W tym czasie obowiązuje jeszcze cisza wyborcza, która kończy się w momencie zamknięcia lokali wyborczych. To ten kluczowy moment, kiedy w końcu widzimy słupki po głosowaniu.
Pierwsze dane powstają na podstawie exit polls. To przybliżone wyniki wyborów, ujawniane na kilka lub kilkanaście godzin przed oficjalnymi wynikami podawanymi przez komisje wyborcze.
Chwilę po godzinie 21:00 trzech największych nadawców telewizyjnych w Polsce przedstawi wyniki, które przygotuje firma Ipsos.
Badanie zostanie przeprowadzone przed 900 losowo wybranymi lokalami wyborczymi. Dane będą zbierane przez ankieterów Ipsos, którzy poproszą osoby o wypełnienie krótkiej ankiety, w której znajdą się pytania o oddane 15 października głosy.
W badaniu znajdą się informacje o procentowym poparciu dla ogólnopolskich komitetów wyborczych w skali całego kraju, podziale mandatów oraz frekwencji. Dodatkowo, na zlecenie Telewizji Polskiej oraz Telewizji Polsat, Ipsos dostarczy szacunkowe wyniki głosowania w referendum odbywającym się podczas wyborów.
Oczywiście w przypadku exit poll należy przyjąć margines błędu – przeważnie około 2 pkt. proc.
Dodajmy, że w latach 2014-2020 Ipsos przeprowadzał badania exit poll podczas odbywających się w tym czasie wszystkich wyborów w Polsce (wybory do Parlamentu Europejskiego 2014 i 2019, wybory samorządowe 2014 i 2018, wybory prezydenckie 2015 i 2020 oraz wybory parlamentarne 2015 i 2019).
Late poll to badanie, które przeprowadzane jest po zamknięciu obwodowych komisji wyborczych. Tym właśnie różni się od exit poll, że w tym przypadku chodzi o zliczenie już dostępnych, cząstkowych wyników, a nie przeprowadzenie sondażu na podstawie odpowiedzi osób, które wychodziły z lokali wyborczych.
Czytaj także: Mówisz, że twój głos i tak niewiele zmieni? Ten tekst udowodni ci, jak bardzo się mylisz
Wyniki late poll publikowane są w nocy. Są obarczone mniejszym marginesem błędu, ponieważ opierają się na zestawieniu oficjalnych danych z komisji, a nie na deklaracjach ankietowanych, którzy wychodzą z lokali wyborczych i niekoniecznie muszą udzielić odpowiedzi zgodnej z prawdą.
Różnica między exit poll a late poll polega też na tym, że w przypadku pierwszego mówimy wyłącznie o prognozie wyników. Z kolei przy drugim dostajemy też dane związane z demografią na podstawie wskazań osób, które wzięły udział w ankiecie.