Nic tak nie rozpala emocji polskich kierowców jak nowe opłaty. A te, dzięki nieudanym negocjacjom rządu Prawa i Sprawiedliwości z Komisją Europejską, miałyby dotknąć wszystkich rejestrujących auto spalinowe od 2026 roku. Taki właśnie kamień milowy znalazł się w KPO. Na szczęście rząd Koalicji 15 października chce to zmienić i to jak najszybciej.
Przypomnijmy, że rząd Mateusza Morawieckiego zawarł w polskim Krajowym Planie Odbudowy nowe daniny od kierowców. Od czerwca 2026 r. wprowadzona ma być nowa opłata rejestracyjna i podatek od posiadania aut spalinowych. Ten drugi miałby obowiązywać wcześniej, bo już w 2025 roku.
Półtora roku temu, kiedy wyszło na jaw, na co zgodziła się Polska w ramach kamieni milowych w KPO, rzadzący z PiS nie potrafili wyjaśnić jednak, jak zmuszać one mają kierowców do wymiany pojazdów na bardziej ekologiczne.
Jedyną wskazówką tbyło zawarte w dokumencie ogólnikowe motto – "zanieczyszczający płaci". Szczegółów jednak brakowało, a eksperci wskazywali, że obecne przepisy są wiekowe.
– Uzależniony od pojemności silnika podatek akcyzowy dziś nie przystaje do rzeczywistości. Ma jedynie cel fiskalny i nie kwalifikuje pojazdu pod względem przyjazności dla środowiska – komentował Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.
Rafał Bajczuk z Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych przekonywał zaś, że reforma podatków od samochodów jest spóźniona o 20 lat. – Dobrze, że rząd wreszcie wziął się za ten problem – dodał.
Ale inne podejście do tematu ma rząd Donalda Tuska. Szefowa resortu funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zapowiedziała w rozmowie z dziennikarzami, że Polska będzie starała się o wykreślenie z Krajowego Planu Odbudowy kamienia milowego, który zakłada wprowadzenie podatku od samochodów spalinowych.
Pierwsze rozmowy na ten temat na forum unijnym mają ruszyć już w przyszłym tygodniu. Ministra ma także omawiać inne kwestie zawarte w kamieniach milowych, które jej resort poddaje obecnie rewizji.
Plan działania też już jest: 18 kwietnia projekt rewizji KPO po konsultacjach społecznych będzie opiniowany przez Komitet Monitorujący KPO, a po 20 kwietnia trafi na posiedzenie Rady Ministrów. Jeśli ta zatwierdzi propozycje zmian, to dokument trafi do Komisji Europejskiej.
Polskie rządy próbowały już ograniczyć napływ zanieczyszczających środowisko pojazdów na polskie drogi. Zawsze kończyło się to jednak tak samo – wycofaniem się z pomysłu przez niezadowolenie społecznie, często na ostatniej prostej. Wychodzi na to, że taki sam los czekają zapisy w KPO.
Jak radzą sobie z problemem inne kraje Wspólnoty? W Czechach i na Węgrzech funkcjonuje na przykład podatek ekologiczny, uzależniony od standardu emisji spalin pojazdu. Słowacja obciąża kierowców daniną w wysokości uzależnionej od wieku pojazdu. Inne sposoby to ograniczanie rejestracji starszych aut, premie za złomowanie wiekowego pojazdu czy tworzenie stref czystego transportu.