Egzamin o niczym nie decyduje! Film na YouTube manifestem pokolenia testowanych

Nastolatek i jego matka stoją naprzeciwko siebie, prawdopodobnie po kolejnej wywiadówce. On pyta ją, dlaczego musi uczyć się tych wszystkich przedmiotów, które prawdopodobnie nigdy nie przydadzą mu się w życiu. Ona patrzy na niego spod oka i wzdycha: dobre wykształcenie da ci dobrą pracę. A te przedmioty dadzą ci dobre wykształcenie. My nigdy nie mieliśmy tak wielkich możliwości, kiedy ja byłam młodsza. Nastolatek odpowiada: ale ty miałaś szesnaście lat dawno temu. Ona tylko się denerwuje, łapie go pod ramię i prowadzi do samochodu.

Na pytanie, czy jakikolwiek egzamin wpłynął znacząco na twoje przyszłe koleje edukacji, ci, którzy najważniejsze szkolne testy mają już za sobą, odpowiadają jednak uśmiechem.

Karolina (wykształcona już po reformie oświaty): Egzaminy? Nic to nie zmieniło w moim życiu, dostałam się, gdzie chciałam. W sumie po tej pierwszej fali przyjęć, każdy dostał się, gdzie chciał - wystarczyło złożyć podanie do wymarzonej szkoły i w wakacje donieść papiery - zazwyczaj dopisywali do klas.

Rafał (właśnie kończy studia w Warszawie, licencjat robił na Podkarpaciu): Wyniki matury są ważne, ale prawie równie ważne jest pisanie odwołań od wyników. Ja uniosłem się honorem, i nie pisałem, ale jak zobaczyłem gdzie podostawali się znajomi z dużo gorszymi wynikami niż mój… W procesie rekrutacyjnym jest takie zamieszanie, że tylko ci najlepsi dostają się od razu, potem to już jest nie wynik, ale łut szczęścia.

Noela (dziś specjalista w zakresie żywienia): Moje wyniki na świadectwie maturalnym mają znaczenie społeczne – jak ktoś je znajdzie to się ze mnie śmieje.

Kamil (drugi rocznik reformy oświaty, pracuje w marketingu): Nie dostałem się na prawo, poszedłem na politologię, po której robię coś zupełnie z kierunkiem niezwiązanego.

Kamila (zdawała starą maturę, dziś odpowiada w firmie za kontakty międzynarodowe): Na pewno rola matury i tym podobnych egzaminów jest mniejsza, niż ta przypisywana przez rodziców i nauczycieli. Moje świadectwo maturalne leży sobie w teczce i po opuszczeniu przeze mnie liceum nikt nigdy się ocenami na nim nie interesował.

Michał (także stara matura): Kiedy byłem w liceum bardzo chciałem zostać dziennikarzem. Zdawałem na UW na dziennikarstwo (wtedy zdawało się jeszcze egzaminy na studia) Chodziłem więc rok na kursy, w bólu okrutnym (były w weekendy o 8 rano). Dodatkowo korki z historii. Rezygnowałem z imprez i pilnie się uczyłem. I co? I nie zdałem. Dostałem jakieś punkty w stylu 8/100. Nie mam pojęcia dlaczego, ale miałem wtedy straszne poczucie klęski. No ale w końcu poszedłem gdzie indziej, a dziennikarzem, zostałem.

– Ci, którzy uczyli się w dobrych szkołach mogą nie widzieć tej zależności. Właśnie dlatego, że testy wykluczyły innych, pochodzących z biednych rodzin, mniej zdolnych – mówi. – To działa w ten sposób: szkoły dostają informację, że wymaga się od nich jak najlepszego przygotowania uczniów do egzaminów. Na tej podstawie znajdują się na konkretnych miejscach w rankingu edukacji. Nikt nie patrzy, jaką pracę wykonali nauczyciele, jakie postępy zrobili uczniowie. Automatycznie szkoły starają się przyjąć jak najlepszych, bo lepiej jest mieć stajnię wyścigowych rumaków, niż młodych koni, z których jeszcze nie wiadomo, co wyrośnie. O tych drugich mało kto się martwi, bo wspieranie najsłabszych nie przynosi żadnych wymiernych profitów – przekonuje.

Drugą rzeczą, którą zauważa Dorota Obidniak, jest fakt, że szkoły przygotowują tylko do rozwiązywania testów, a coraz mniej skupiają się na wiedzy. Tu z kolei kryje się nieprzygotowanie do pracy, na które pomstują właściciele firm.

Wydaje się, że w świecie opartym na testach nie można zapominać też o jeszcze jednej istotnej rzeczy, która ukryta jest w haśle brytyjskiego poety. "Nie pozwolę, żeby egzamin decydował o mojej przyszłości". Czyli biorę sprawy we własne ręce i nie zdaję się tylko na system edukacji.