"Franz Kafka" Agnieszki Holland bez szans na Oscara. Ale Polska jest w grze

Brak produkcji Agnieszki Holland na liście wstępnie wyselekcjonowanych tytułów zamyka drogę filmowi "Franz Kafka" do oscarowej nominacji. Dramat był polskim kandydatem w kategorii najlepszego filmu międzynarodowego, wybranym we wrześniu przez Komisję Oscarową przy Polskim Instytucie Sztuki Filmowej.

Obraz kreśli portret wrażliwego, zagubionego twórcy, którego lęki, neurozy i uwikłanie w bezduszną biurokrację zaskakująco mocno rezonują ze współczesnym doświadczeniem młodego pokolenia. Scenariusz Agnieszki Holland i Marka Epsteina pokazuje Franza Kafkę jako samotnika, wegetarianina z wyboru, człowieka uciekającego w ironię, absurd i wyobraźnię przed światem, który coraz bardziej przypomina dzisiejsze korporacyjne realia.

Konkurencja w kategorii filmu międzynarodowego jest jednak w tym roku wyjątkowo silna. Na shortliście znalazły się m.in. nagrodzony Srebrnym Lwem w Wenecji "Głos Hind Rajab" Kaouther Ben Hanii z Tunezji, głośne koreańskie "Bez wyjścia" Park Chan-wooka, "Wartość sentymentalna" Joachima Triera z Norwegii, entuzjastycznie przyjęta w Cannes, brazylijski "Tajny agent" Klebera Mendonçy Filho, a także "To był zwykły przypadek" Jafara Panahiego i "Sirât" Olivera Laxe’a. W sumie do rywalizacji zgłoszono 86 produkcji z całego świata.

Dotychczas Polska była nominowana do Oscara w kategorii najlepszego filmu międzynarodowego 13 razy, a statuetkę zdobyła tylko raz – w 2015 roku za "Idę" Pawła Pawlikowskiego.

Choć w głównej kategorii zabrakło Polski, polskie nazwisko mocno wybrzmiewa na shortliście w kategorii najlepszych zdjęć. Wśród 16 operatorów zakwalifikowanych do kolejnego etapu znalazł się Łukasz Żal, autor zdjęć do "Hamnet", historycznego dramatu w reżyserii Chloé Zhao, laureatki Oscara za "Nomadland".

Kostiumowy film opowiada o Agnes, żonie Williama Szekspira, mierzącej się z żałobą po śmierci syna i o tym, jak osobista tragedia wpłynęła na narodziny "Hamleta". Polska premiera "Hamneta", jednego z oscarowych faworytów, została zaplanowana na 23 stycznia.

Dla Żala byłaby to już trzecia nominacja do Oscara w karierze. Wcześniej Amerykańska Akademia Filmowa doceniła jego zdjęcia do "Idy" (2015) i "Zimnej wojny" (2019) Pawła Pawlikowskiego. Operator ma na koncie także współpracę z Jonathanem Glazerem ("Strefa interesów") oraz Charliem Kaufmanem ("Może pora z tym skończyć"), konsekwentnie budując pozycję jednego z najbardziej rozpoznawalnych polskich twórców w międzynarodowym kinie artystycznym.

Na oscarowych shortlistach znalazły się również inne produkcje z polskim udziałem. W kategorii aktorskiego filmu krótkometrażowego zakwalifikowała się etiuda "Taty nie ma" Jana Saczka. Wśród animacji krótkometrażowych wyróżniono "Autokar" Sylwii Szkiłądź oraz "The Girl Who Cried Pearls" Chrisa Lavisa i Macieja Szczerbowskiego, film powstały w Kanadzie.

Nominacje do 98. Oscarów zostaną ogłoszone 22 stycznia 2026 roku. Z kolei ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 15 marca w Dolby Theatre w Hollywood, a galę ponownie poprowadzi Conan O'Brien. Wszystkie shortlisty znajdziesz tutaj.