Chcesz być twardy jak chiński mur? Jedz ryż!

Piętnaście lat temu Ziemię zamieszkiwało mniej niż sześć miliardów ludzi. Obecnie liczba ta wzrosła powyżej siedem miliardów. Naukowcy biją na alarm, że wkrótce możemy mieć problemy z wyżywieniem całej ludzkości. Już teraz ryż jest podstawowym składnikiem diety ponad połowy ludzkości. Jednak wkrótce może tak się stać, że będzie głównym pokarmem większości mieszkańców ziemi. Eksperci mówią, że przy odpowiedniej technologii będzie można za pomocą ryżu wyżywić 9 miliardów osób. Dlatego też przygotowaliśmy dziesięć faktów o ryżu:

Ryż pochodzi z doliny rzeki Jangcy. Po raz pierwszy był uprawiany dziesięć tysięcy lat temu. Około 2000 roku przed Chrystusem roślina ta już była uprawiana na całym kontynencie azjatyckim. Pierwsza wzmianka o ryżu była w chińskiej księdze Yajur Veda z 1500 roku przed Chrystusem. Oprócz tego można znaleźć mnóstwo wzmianek w Sanskrycie. Ryż także był wspominany przez greckich tragediopisarzy. O nim pisał chociażby Sofokles, czy Arystofanes.

Prawdopodobnie polskie słowo, tak jak angielskie rice pochodzi od starofrancuskiego słowa ris. To z kolei powstało z łacińskiego orisa, które z kolei pochodzi od starogreckiego słowa oruso. Skąd się wzięła nazwa grecka? Istnieją różne wersje, jednak najbardziej prawdopodobna wydaje się być ta, która mówi o tym, że pochodzi od starotamilskiego arici. Jednak naukowcy do dziś się spierają o etymologię tego słowa.

Są trzy typy ryżu: krótki, średni i długi. Na świecie mamy 40 tysięcy gatunków, które rosną na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Najpopularniejsze w Europie odmiany to basmati, tajski ryż jaśminowy oraz arborio. To ostatnie jest używane jest w kuchni włoskiej i hiszpańskiej do gotowania risotto oraz paelli. Nazwa basmati po hindusku znaczy „Królowa zapachów”, zaś po arabsku „piękny uśmiech”. Ten gatunek głównie uprawia się w Indiach, Nepalu i Pakistanie.

W każdym kraju uprawy znacząco się różnią. Zależy po prostu, czy kogoś stać na to, by brodzić po kolana w wodzie, czy nie. W końcu ryż wymaga dużo wody. W Europie, czy Stanach pola uprawne często są przygotowywane za pomocą technologii laserowej. Zaś ryż zasiewa się za pomocą samolotów. Tymczasem w Azji najczęściej się tę roślinę uprawia za pomocą pługu ciągniętego przez bawoła. Wyliczono, że przeciętny Azjatycki rolnik musi przejść odległość 80 kilometrów aby zaorać hektarowe pole. Co ciekawe Laotańscy farmerzy używają świńskich odchodów nie do nawożenia pól ryżowych, ale do odstraszania ślimaków i innych owadów, które mogą zniszczyć uprawę.

Rocznie mieszkaniec Birmy zje 250 kilogramów ryżu. Tymczasem przeciętny Amerykanin zje 25 razy mniej. Jednak naukowcy idą jakby na skróty. 2 z 10 skonsumowanych kilogramów jest wliczonych ze względu na spożyte przez nich piwo. Ryż jest wykorzystywany przy produkcji tego napoju.

Nie każdy rzucający ryżem podczas ślubu zdaje sobie sprawę z tego skąd wziął się ten zwyczaj. W różnych zakątkach świata jest to symbol płodności, który ma przynieść obsypanej parze dużo potomstwa. Dlatego też w kulturze hinduskiej jest to pierwszy posiłek, który spożywa młoda para. Także w Indiach ryż jest pierwszym posiłkiem noworodka i ma mu przynieść długie życie.

Najbardziej znanym alkoholem wyprodukowanym na bazie ryżu jaki znamy jest japońskie sake. Popularne są też wina ryżowe, czy też wspomniane wcześniej piwa na bazie ziaren tej rośliny. Nie każdy jednak wie, że z ryżu można wytworzyć znakomitą whisky. Japońskie odmiany nawet podbiły podniebienia szkockich ekspertów. Jednak nie tylko Japończycy tworzą whisky z ryżu. W Laosie niezwykle popularny jest Lao-lao, albo w nieco słabszej wersji Lao-hai, który pije się z tykwy.

Hindusi z Bali na Indonezji wierzą, że roślinę dał nam naczelny bóg Vishnu. Inni mówią, że to Indra, bóg złej pogody, nauczył ludzi uprawiać tę roślinę. To wyjaśnia, czemu ryż rośnie tylko na zalanym terenie. Jednak hindusi najczęściej utożsamiają go z boginią bogactwa Lakshmi. Ryż pojawia się także w wielu legendach o Buddzie. Dlatego też jest częstą ofiarą dla niego. Mówi się także, że ryż był ulubionym posiłkiem Mahometa.

Najczęściej kojarzymy ryż z kuchnią chińską, czy hinduską. Dochodzi też włoskie risotto. Jednak to nie wszystko. Przerobiony ryż występuje w wielu postaciach. Począwszy od papieru ryżowego, czy makaronu. Mamy też płatki ryżowe, czy przeróżne batoniki odżywcze zawierające ryż, najczęściej w postaci prażonej. Są też niezwykle popularne u osób odchudzających się wafle ryżowe. Natomiast kraje anglosaskie zajadają się puddingami ryżowymi.

Ryż ma nie tylko właściwości odżywcze. Może znaleźć także zastosowanie w innych dziedzinach. Nie tak dawno temu odkryto, że ryż był wykorzystywany do wzmacniania murów obronnych w średniowiecznych chińskich miastach. Natomiast w Szwajcarii produkuje się poduszki wypełnione ryżem, które wykorzystywane są do uśmierzania bólu. Najpierw taką poduszkę podgrzewa się w mikrofalówce, a następnie kładzie się na obolałym miejscu. Oprócz tego niektórzy jubilerzy wykorzystują ryż zdobienia biżuterii. Natomiast tajwański artysta wyrzeźbił na ziarnie ryżu twarz obecnego przywódcy Chin Xi Jinpinga.