Tylko unowocześnianie swoich firm, produktów i całych gospodarek może pomóc Europie wyjść z kryzysu. Innowacje współfinansowane przez Unię Europejską mają pomóc doścignąć Japonię i nie dać się Chinom. Unijne pieniądze czekają na właścicieli małych i średnich firm.
Cała nadzieja w innowacyjności – państwa, rządy i przedsiębiorcy muszą stawiać na innowacje, jeżeli chcą przetrwać na rynku i nie dać się konkurencji. Polska spadła z 22. na 23. miejsce w Unii pod względem unowocześniania. Za nami są tylko Rumunia, Litwa, Łotwa i Bułgaria. Wśród najlepszych Szwecja, Dania, Niemcy i Finlandia.
Co prawda prawie wszystkie państwa we wspólnocie zwiększyły swoją innowacyjność w porównaniu z poprzednim rokiem, tempo wzrostu jest jednak niewystarczające – Unia jest goniona przez szybko rozwijające się Chiny, Brazylię, Indie, Rosję, czy RPA. Daleko nam jednak do Japonii, Stanów Zjednoczonych, czy Korei Południowej. Z unowocześnianiem najgorzej w całej Unii radzą sobie firmy prywatne - Jeżeli chcemy nadrobić opóźnienia wobec naszych głównych partnerów gospodarczych i przezwyciężyć obecny kryzys, należy poświęcić szczególną uwagę innowacjom. W szczególności liczę na przedsiębiorstwa, ponieważ dowiodły one, że dla sukcesów w dziedzinie innowacji ich rola jest kluczowa. Jednakże sukcesy nowopowstających firm w innych częściach świata pokazują, że w Europie nadal trzeba się wiele nauczyć – zdaniem wiceprzewodniczącego Komisji, Antonio Tajani, szczególnie w czasach kryzysu zadłużenia w strefie euro, należy zwiększać wysiłki, by gospodarki stawały się coraz bardziej innowacyjne.
Ponad miliard euro zainwestowano w 2010 roku w polską innowacyjność. Strumień europejskich pieniędzy skierowany był głównie na dwa programy: „Badania i technologie” oraz „Tworzenie i rozwój innowacyjnych przedsiębiorstw”. Spora część gotówki została również przeznaczona na program „Kapitał ludzki”. Z reguły unijne wsparcie polega na przyznawaniu pomocy finansowej na konkretne projekty – pieniądze rozdziela między innymi Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Komisja Europejska zarzuca Polsce, że ta znajduje się zdecydowanie poniżej unijnej średniej – słabo rozwijają się systemy badawcze, a także rozwój innowacyjnej przedsiębiorczości. Mocno w dół lecą małe i średnie przedsiębiorstwa. Dobrze idzie nam w kwestii zasobów ludzkich, finansów i wsparcia inwestycji, chwalić możemy się wzrostem liczby patentów.
Czarne chmury znad polskiej innowacyjności stara się rozwiać rzecznik PARP. W ostatnich latach Polska z najlepszej wśród najgorszych awansowała do najsłabszej wśród tzw. umiarkowanych innowatorów. Znalazła się w jednej grupie między innymi z Czechami, Włochami, Hiszpanią, czy Maltą. - Przyglądając się dwóm okresom (2004–2006 i 2006–2008), w których prowadziliśmy badania na temat innowacyjności polskich przedsiębiorstw, można zaobserwować pozytywne tendencje. Pomimo spadku odsetka innowacyjnych firm między badanymi okresami, w 2008 r. wysokość przeciętnych nakładów na innowacje w tych przedsiębiorstwach wzrosła o blisko 44% w stosunku do nakładów poniesionych w 2006 roku – Z danych PARP wynika, że coraz więcej polskich przedsiębiorstw stara się o dofinansowanie projektów innowacyjnych, jednak zdaniem Komisji problemem jest cała reszta – ci, którzy z dostępnych środków niekorzystają.
Barometr innowacyjności
- PARP właśnie uruchomiła "Barometr innowacyjności" – narzędzie, które na bieżąco pozwala obserwować rezultaty Działań bezpośrednio skierowanych od przedsiębiorców. Obserwacje rozwoju działalności firm, które skorzystały z pomocy, już w tym momencie pozwalają na pozytywne wnioski w zakresie efektów Programu. Warto podkreślić, że na koniec 2011 r. większość projektów wciąż była w trakcie realizacji, a wymierne efekty dofinansowanych inwestycji można oszacować dopiero po dłuższym czasie – na przykład dwa lata po zakończeniu projektu. Może się więc okazać, że za kilka lat z ogona, Polska wskoczy do europejskiej czołówki.
Polska innowacyjna - polska kreatywna
źródło: Creative Economy Report 2010, United Nations 2010, s. 158.).
Wartość dodana przemysłów kreatywnych “creative industries” w Polsce osiągnęła poziom 17,3 mld EUR, co stanowi 5,2% polskiego PKB. Polska zajmuje 8. miejsce wśród krajów rozwiniętych w zakresie eksportu wyrobów wzornictwa przemysłowego, oraz 17. pozycję na świecie na liście największych eksporterów towarów kreatywnych “creative goods” takich jak filmy, muzyka, rzemiosło, design, architektura. W tej kategorii osiągnęliśmy wynik 3.855 mln USD i prawie 1,6% udział w światowym eksporcie, wyprzedzając takie kraje jak Japonia czy Holandia
Komisja Europejska chce, by państwa Unii przeznaczały na innowacje 3 procent PKB - w tej chwili średnia wynosi około dwóch procent, W Polsce - nieco więcej niż pół procent wartości naszej gospodarki. Budżet unijny na lata 2014-2020 zakłada wzrost środków na badania i rozwój z 50 do 80 miliardów euro. W Polsce średnią podnosi duży biznes, wydatki na innowacyjne procesy biznesowe sięgają 1,25 proc. PKB. Jednak coraz ważniejszymi graczami dla polskiej gospodarki stają się samozatrudnieni, mikro i małe przedsiębiorstwa. I to oni powinni korzystać z przysługujących im praw i walczyć o finansowanie inwestycji w innowacje. Przykład mogą brać z firm internetowych - do końca 2011 r. dzięki wsparciu Działania 8.1 powstały 1563 podmioty świadczące usługi elektroniczne. 40 procent z nich oferuje swoje usługi na całym świecie.
parp: wyższe zatrudnienie dzięki dopłatom
szacunki na podst. zrealizowanej próby 53,5% projektów wg KSI na I p. 2011; Barometr innowacyjności, pomiar początkowy 2011
Średni wzrost zatrudnienia u beneficjentów w okresie 2 lat od złożenia wniosku wyniósł 183 procent (rocznie 0,73 etatu na firmę), a skumulowany poziom zatrudnienia w przedsiębiorstwach beneficjentów - czyli w przypadku start-up’ów była to de facto liczba miejsc pracy w nowoutworzonych firmach, powstałych dzięki Działaniu 8.1 - na koniec września 2011 wyniósł ok. 5 227 etatów (w tym 1808 z nich obsadziły kobiety)