Co mi może zrobić interferon? Wpływ terapii trójlekowej na sferę psychiczną.

W związku z możliwością wystąpienia tych objawów warto monitorować swój stan psychiczny, prowadząc np. dzienniczek. Jest to bardzo proste: pod koniec każdego dnia wystarczy ocenić swoje samopoczucie fizyczne i psychiczne w skali od 0 do 10 (0: gorzej być nie może; 10: ideał). Jeśli przez 2 tygodnie ocena stanu psychicznego wynosi 5 lub mniej, warto sprawdzić, czy nie zaczynają nam się stany depresyjne.
Do rozpoznania depresji potrzebne jest zidentyfikowanie co najmniej 5 z niżej wymienionych objawów, jeśli nie ustępują w ciągu 2 tygodni. Konieczne jest przy tym wystąpienie obniżonego nastroju lub utrata zainteresowań i odczuwania przyjemności.

Jeśli na podstawie podanych poniżej kryteriów uznasz, że masz depresję, to potwierdź lub wyklucz tę diagnozę w kontakcie ze specjalistą!
- Obniżenie nastroju prawie codziennie;
- Zmniejszenie zainteresowań i odczuwania przyjemności – prawie codziennie
- Utrata lub przyrost masy ciała (pomimo, że w międzynarodowej klasyfikacji chorób i zaburzeń jest to jedno z kryteriów rozpoznawania depresji, nie uwzględniamy go diagnozując osoby w czasie terapii z udziałem interferonu – większość osób chudnie w trakcie leczenia);
- Bezsenność lub nadmierna senność – prawie codziennie;
- Pobudzenie lub zahamowanie psychoruchowe – prawie codziennie;
- Zmęczenie lub utrata energii – prawie codziennie;
- Uczucie bezwartościowości i nieuzasadnione poczucie winy – prawie codziennie;
- Obniżona zdolność myślenia i koncentracji uwagi, niezdecydowanie – prawie codziennie;
- Myśli lub tendencje samobójcze.

Bardzo ważne jest wczesne wykrycie objawów depresji, ponieważ u nielicznych pacjentów (1,4%) w czasie terapii mogą pojawić się myśli samobójcze (Fontana 2000). Zahamowanie w porę narastającego spadku nastroju jest jak najbardziej możliwe podczas leczenia i skutecznie eliminuje autodestrukcyjne myśli.
Depresja u osób podatnych wywiązuje się w okresie pierwszych 3 miesięcy podawania interferonu w dawkach 3-10 Mj 2 lub 3 razy w tygodniu. Dzięki stałemu monitorowaniu natężenia objawów depresji u pacjentów podczas terapii interferonem można odpowiednio wcześnie włączyć doradztwo psychologiczne i/lub leki antydepresyjne. Najwyższe średnie natężenie objawów depresji zanotowano w 36 tygodniu leczenia (Fontana 2000).

Do dziś pamiętam sytuację sprzed około 10 lat, z początków mojej pracy w Klinice Chorób Zakaźnych w Poznaniu. Pielęgniarki poprosiły mnie, abym zajął się jednym z pacjentów, który był w czasie leczenia w bardzo kiepskim nastroju. W czasie rozmowy okazało się, że przez 2-3 dni po zastrzyku gorączkuje i uważa, że ta gorączka niszczy jego układ odpornościowy, przez co leczenie jest dla niego bardziej szkodliwe niż zakażenie HCV. W trakcie dyskusji na ten temat doszliśmy do wniosku, że w czasie terapii rzeczywiście występuje pogorszenie samopoczucia, ale ustąpi ono po jego zakończeniu. Ponadto podjęcie i utrzymanie się w procesie leczenia daje mu szansę na całkowite wyzdrowienie. Wkrótce po tej rozmowie pielęgniarka zapytała mnie: „Maciej, co ty mu zrobiłeś?”. Przyznam, że trochę się zaniepokoiłem słysząc to – okazało się jednak, że po rozmowie pacjent był w znacząco lepszym nastroju i pielęgniarki w dyżurce zastanawiały się, jak to jest możliwe po jednym spotkaniu.
Innym często występującym objawem ubocznym jest drażliwość, prowadząca często do inicjowania konfliktów z najbliższymi i nie tylko. Więcej informacji o sposobach samodzielnego radzenia sobie z depresją i drażliwością znajdą Państwo w kolejnych artykułach.