Rak piersi. Co możemy zrobić, aby nie zachorować?
Od ponad dekady na całym świecie październik stoi pod znakiem różowej wstążki - symbolu międzynarodowej „Breast Cancer Awarness Month” mającej na celu promocję profilaktyki tej choroby i wsparcie kobiet zmagających się z nią.
Rak piersi jest najczęstszym z nowotworów złośliwych występujących wśród kobiet. „To mnie nie dotyczy” - to myśl, która skutecznie odwodzi kobiety od regularnego badania się. Co druga (50,4%) kobieta w wieku 30-39 lat jeszcze nigdy nie badała swoich piersi pod kątem ewentualnego nowotworu.
– Bardzo często mamy poczucie, że skoro zdrowo żyjemy – dbamy o dietę, aktywność fizyczną to rak nas nie dosięgnie. Faktycznie - zdrowy styl życia jest elementem profilaktyki, który ma ogromne znaczenie w kontekście zachorowania na nowotwór. Według Światowej Organizacji Zdrowia właściwa profilaktyka może zmniejszyć ryzyko zachorowań na choroby nowotworowe nawet o 40 proc. – mówi Anna Kupiecka z Fundacji OnkoCafe - Razem Lepiej.
Chociaż zdrowy styl życia niepodważalnie ma ogromne znaczenie dla profilaktyki wielu chorób w tym nowotworów, nie daje 100 proc. zabezpieczenia przed nim. Istotne jest wykonywanie badań profilaktycznych – comiesięczne samobadania piersi, raz w roku USG, a dla kobiet powyżej 50 roku życia – mammografia.
– Kilka dekad badań naukowych udowodniło, że przestrzeganie kilku prostych zasad może ograniczyć nasze ryzyko zachorowania na nowotwór. Jedna z tych zasad brzmi: bierz udział w regularnych badaniach przesiewowych. Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet, a tylko ok. 5-10 proc. ma charakter dziedziczny. Jedno jest pewne - nasze codzienne wybory mogą zmniejszyć, lub zwiększyć ryzyko jego wystąpienia – mówi lek. Tomasz Gruziel z Fundacji Profilaktyka, partnera merytorycznego akcji ThinkPink.
Ponadto większe ryzyko wystąpienia nowotworu jest u kobiet, które wcześnie dostały pierwszą miesiączkę, późno urodziły pierwsze dziecko, nie karmiły piersią lub karmiły krótko, długo przyjmowały antykoncepcję hormonalną lub późno przechodziły menopauzę oraz u tych kobiet, które w swojej rodzinie mają przypadki zachorowania na raka piersi.
– Ważne jest też określenie, jakie jest moje indywidualne ryzyko zachorowania. Jeżeli ktoś w naszej rodzinie chorował na raka piersi, czy raka jajnika, jest to podstawowy czynnik zwiększający ryzyko zachorowania. Wtedy na badania warto zgłosić się wcześniej i wykonywać je częściej – dodaje lek. Tomasz Gruziel.
Rak to nie wyrok - jego skuteczne wyleczenie jest możliwe, jednak ważne jest wykrycie choroby we wczesnym stadium. Możliwe jest to wtedy kiedy kobieta jest świadoma konieczności wykonywania regularnego samobadania piersi, badań USG, mammografii, a także dzięki świadomości własnego ciała – jego znajomości, uważności na zmiany i pojawiający się dyskomfort. Narzędziem dostępnym dla każdej kobiety niezależnie od wieku i miejsca zamieszkania jest samobadanie piersi.
Samobadanie piersi – narzędzie każdej kobiety
Samobadanie jest podstawowym i jednym z najważniejszych elementów w procesie wczesnego wykrywania raka piersi. Badanie przeprowadzone w domu składa się z dwóch etapów: dokładnej obserwacji, które umożliwia stworzenie własnej mapy piersi a przez to lepsze ich poznanie, co pozwala na wczesne wychwycenie niepokojących objawów oraz badania palpacyjnego, które ma na celu wyczucie zgrubienia lub stwardnienia. Badanie to powinno wejść w nawyk każdej kobiecie.Kiedy wykonywać samobadanie piersi?
Badanie powinno się wykonywać w pierwszej fazie cyklu, między 3 a 12 dniem cyklu lub w przerwie „międzytabletkowej”. W tym okresie piersi są miękkie, dzięki czemu możemy uniknąć nadwrażliwości i tkliwości brodawek. Kobiety po menopauzie również powinny badać się co miesiąc, na przykład w każdy pierwszy weekend miesiąca.Jak je wykonywać? Nie należy unikać badania z obawy przed jego nieumiejętnym wykonaniem – w tym przypadku praktyka czyni mistrza. Kolejne kroki przedstawia infografika.
Co jeśli zaobserwujemy niepokojące zmiany? W skuteczności leczenia raka kluczowym jest czas, dlatego ważne, aby niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Nie każda zmiana wskazuje na chorobę. Wiele z nich to łagodne zmiany takie jak torbiele, tłuszczaki czy włókniaki.
– Wiele kobiet, gdy wyczuje coś niepokojącego w piersi - paraliżuje strach, przez co odwleka wizytę u lekarza. Strach ma wielkie oczy, a najgorsze co możemy zrobić w tej sytuacji to tracić czas i żyć w niewiedzy. Nie każdy guzek to nowotwór, a nowotwór wcześnie wykryty, może zostać całkowicie wyleczony. Dlatego zatroszcz się o siebie i znajdź raz w miesiącu około pięciu minut dla siebie na samobadanie piersi, i raz w roku – np. w październiku, zapisz się na USG – mówi Anna Kupiecka, Prezes Fundacji OnkoCafe Razem Lepiej, wspierającej kobiety z rakiem piersi.
– Nie jesteśmy bezradne wobec raka i nie jesteśmy samotne. Czas przechodzenia przez leczenie onkologiczne to często najgorszy okres w życiu. Wiem o tym, bo sama zachorowałam na raka piersi. W takiej chwili potrzebne jest wsparcie w każdej formie. Dzięki akcjom takim jak #ThinkPink Ewy Chodakowskiej i Purella Superfoods każda kobieta z rakiem piersi może na nie od nas liczyć. Dzięki pierwszej edycji kampanii Purella wraz z Ewą Chodakowską przekazała ponad 50 000 zł na Fundację OnkoCafe – Razem lepiej.
– Środki zostały przeznaczone na wsparcie psychoonkologiczne, tak szczególnie potrzebne w dobie pandemii COVID-19 pacjentkom z zaawansowanym rakiem piersi, doświadczającym ogromnego poczucia odizolowania i osamotnienia. W tym roku chcemy wspólnie zdziałać jeszcze więcej – dodaje Anna Kupiecka.
Międzypokoleniowość
Wbrew powszechnej opinii rak piersi może dotknąć każdą kobietę niezależnie od wieku. Chociaż statystycznie chorują głównie kobiety 50+, jest coraz więcej zachorowań wśród nastolatek i kobiet po 20 czy 30 roku życia. Dlatego też tegorocznym hasłem akcji #ThinkPink jest międzypokoleniowość.– Pomimo wielu akcji promujących profilaktykę, świadomość ludzi wciąż nie wzrasta tak łatwo. Mam 17 letnią córkę i uważam, że właśnie w tym wieku kobiety powinny już być uświadamiane. Dopiero teraz, gdy sama jestem chora, moja córka zaczęła zadawać pytania. – mówi Aneta, 44 letnia podopieczna Fundacji OnkoCafe i Ambasadorka akcji #ThinkPink, która zachorowała na raka piersi dwa lata temu.
Temat istoty profilaktyki raka piersi ponownie podjęła promotorka zdrowego stylu życia i Ambasadorka akcji #ThinkPink – Ewa Chodakowska. Do akcji zostały zaproszone również znane i lubiane przedstawicielki pokolenia 20-30+, 40+ i 50+: Patricia Kazadi, Marta Manowska, Ola Nowak, Klaudia Halejcio, Martyna Kępa, Vanessa Florczak, Wiola Wołoszyn (blogerka Matka Wariatka) i Joanna Przetakiewicz, a także podopieczne Fundacji OnkoCafe, które poprzez swoją historię inspirują do działania.
– Od początku moich działań nadrzędnym celem jest wsparcie kobiet na każdej płaszczyźnie ich życia. Motywuję i zachęcam je do aktywności fizycznej, zdrowego stylu życia. To już druga edycja kampanii ThinkPink na rzecz kobiet z nowotworem piersi, którą mam przyjemność wspierać. Kobiety mają ogromne serca. Troszczą się o innych, często stawiając się na ostatnim miejscu listy swoich priorytetów. Jednak żeby zadbać o bliskich, najpierw należy zacząć od siebie. Chociaż bardzo byśmy tego chciały, nie jesteśmy niezniszczalne – musimy świadomie o siebie zadbać. W tym roku chcemy ukierunkować akcję także na integrację kobiet niezależnie od ich wieku, by dbając o siebie, mogły też dbać o swoje mamy, babcie, dając tym samym przykład innym – mówi Ewa Chodakowska.
Akcja ma nie tylko zachęcić kobiety w każdym wieku do regularnych badań profilaktycznych, ale także łączyć pokolenia i zachęcać do rozmów.
– Zdrowy baton ThinkPink z symbolem różowej wstążki, możemy kupić sobie, ale także podarować bliskiej kobiecie – przyjaciółce, siostrze, mamie, babci. To wspaniały symbol ciepłych uczuć i przekaz: „Jesteś dla mnie ważna, zadbaj o siebie. Zrób badania”. To okazja do wzbudzenia rozmowy nie tylko o tym jak dbamy o zdrowie, ale ile dla siebie znaczymy. Chcieliśmy stworzyć akcję, w którą poprzez drobny gest może włączyć się dosłownie każdy. Działanie każdego z nas ma znaczenie. Nie bądźmy obojętni wobec siebie i siebie nawzajem – dodaje Ewa Chodakowska.
Dbając o siebie, możemy zadbać także o innych. Akcja i sprzedaż limitowanych batonów THINKPINK, z których 10 proc. zostanie przekazanych na Fundację OnkoCafe, już ruszyła. Batony i związane z akcją zestawy dostępne są m.in. na stronie akcji www.purellapomaga.pl oraz w sieciach partnerów.