Gdy pada śnieg, może być już nieco za późno. Kiedy i dlaczego zmienić opony na zimowe?

Czy prawo wymaga zmian opon na zimowe?

W Polsce nie ma obecnie ustawowego obowiązku zmiany opon na zimowe. Jednak przepisy mówią o konieczności dostosowania pojazdu do panujących warunków na drodze. W praktyce oznacza to, że w razie wypadku spowodowanego nieodpowiednim ogumieniem, kierowca może ponieść konsekwencje prawne i finansowe.

Warto również pamiętać, że w niektórych krajach europejskich, takich jak Niemcy czy Austria, istnieje obowiązek używania opon zimowych w określonych miesiącach. Jeśli planujesz podróż za granicę, upewnij się, że spełniasz tamtejsze wymagania. Przykładowo w Niemczech od tego roku kierowcy jeżdżący tam zimą muszą mieć opony ze znaczkiem alpejskim - 3PMSF (ma trzy górskie szczyty i płatek śniegu)

Dlaczego opony zimowe są tak ważne?

Opony zimowe zostały zaprojektowane z myślą o trudnych warunkach atmosferycznych, jakie panują w okresie jesienno-zimowym. Ich główne zalety to:

• Specjalna mieszanka gumy: Opony zimowe wykonane są z miększej mieszanki, która pozostaje elastyczna nawet w niskich temperaturach. Dzięki temu opona lepiej dopasowuje się do nawierzchni, zapewniając lepszą przyczepność.
• Głębszy bieżnik z lamelami: Charakterystyczne nacięcia w bieżniku skutecznie odprowadzają wodę, błoto pośniegowe i śnieg spod kół, minimalizując ryzyko poślizgu.
• Lepsza kontrola nad pojazdem: Dzięki zwiększonej przyczepności kierowca ma większą kontrolę nad samochodem podczas hamowania i pokonywania zakrętów.

Różnice między oponami letnimi a zimowymi

Choć na pierwszy rzut oka opony mogą wyglądać podobnie, różnice między nimi są znaczące i gdy przyjrzycie się dokładniej, będziecie w stanie je łatwo rozpoznać.

• Twardość gumy: Opony letnie w niskich temperaturach stają się twarde i sztywne, co znacznie pogarsza ich właściwości jezdne.
• Wzór bieżnika: Opony zimowe mają bardziej agresywny bieżnik z większą liczbą lameli, co poprawia przyczepność na śliskich nawierzchniach.
• Odprowadzanie wody i błota: Bieżnik opon zimowych jest zaprojektowany tak, aby skuteczniej radzić sobie z wodą i błotem pośniegowym.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Statystyki nie kłamią. Droga hamowania samochodu wyposażonego w opony zimowe jest wyraźnie krótsza niż w przypadku opon letnich w tych samych warunkach. To różnica, która może decydować o tym czy bezpiecznie się zatrzymamy, czy uderzymy w pojazd lub obiekt.

Ponadto opony zimowe zwiększają stabilność pojazdu podczas pokonywania zakrętów i zmiany pasa ruchu na śliskiej nawierzchni. To szczególnie ważne w mieście, gdzie niespodziewane sytuacje zdarzają się często.

Historia zimówki

Pewnie nigdy nie zastanawiałeś się, kto stoi za wynalazkiem opony zimowej. Jak to bywa, potrzeba jest matką wynalazków. Cofnijmy się w czasie do 1934 roku, do surowej zimy w Finlandii. To właśnie wtedy firma Suomen Gummitehdas Osakeyhtiö (poprzednik Nokian Tyres) wprowadziła na rynek pierwszą na świecie oponę zimową – Kelirengas, czyli "oponę pogodową" dla aut ciężarowych. Była to rewolucja, która odmieniła sposób, w jaki podróżowano w zimowych warunkach.

Generalnie skandynawskie kraje są w tym niezłe, bo przecież to szwedzkie Volvo wymyśliło trzypunktowy pas bezpieczeństwa, który udostepniło innym producentom.

Przed tym wynalazkiem kierowcy musieli polegać na gładkich oponach i łańcuchach śniegowych, co było nie tylko niewygodne, ale i niebezpieczne. Kelirengas charakteryzowała się szorstkim bieżnikiem z otwartym wzorem, który skutecznie oczyszczał się ze śniegu podczas jazdy, zapewniając lepszą przyczepność.

Dwa lata później, w 1936 roku, powstała ulepszona wersja – Lumi-Hakkapeliitta, specjalnie dla samochodów osobowych. Ta opona posiadała innowacyjne przyssawki na bieżniku, które zapobiegały ślizganiu się na lodzie. Był to kolejny krok milowy w dziedzinie bezpieczeństwa na drogach zimowych.

W latach 60. wprowadzono opony z kolcami, które jeszcze bardziej zwiększyły bezpieczeństwo na oblodzonych nawierzchniach. Dziś, po 90 latach od wynalezienia pierwszej opony zimowej, firma nadal jest jednym z bardziej znanych producentów opon. A z racji swojego północnego pochodzenia, łatwo kojarzy się z zimą.

Nowoczesna opona zimowa to efekt zaawansowanych badań i innowacji. Składa się z około 100 różnych surowców, w tym materiałów odnawialnych i z odzysku. Opona musi sprostać nie tylko wymaganiom bezpieczeństwa, ale także ekologii i wydajności.

Poniżej popularne dziś marki i ich zimowe warianty.

Opony zimowe dzisiaj

Jak dziś po tylu latach wygląda opona zimowa? Przykładem niech będzie testowana opona Snowproof 2 SUV od Nokiana dedykowana SUVom.

Popularne w Polsce i Europie SUV-y charakteryzują się większą masą i wyższym środkiem ciężkości, co stawia przed oponami dodatkowe wyzwania. Snowproof 2 SUV zostały wyposażone w solidną, wytrzymałą konstrukcję oraz specjalne wzmocnienia ścian bocznych. Takie rozwiązanie ma wpływać na stabilność prowadzenia i chronić oponę przed uszkodzeniami mechanicznymi, takimi jak uderzenia czy przecięcia. To szczególnie istotne podczas jazdy po nierównych nawierzchniach czy w terenie.

Bieżnik opony ma specjalny wzór zaprojektowany tak, aby skutecznie odprowadzać wodę i błoto pośniegowe, minimalizując ryzyko aquaplaningu. Został podzielony na dwie strefy o odmiennych funkcjach:

• Strefa przyczepności: Składa się z małych bloków bieżnika i agresywnych lameli. Zapewnia trakcję oraz wspiera hamowanie na śliskich nawierzchniach, takich jak śnieg czy lód.
• Strefa sterowności: Odpowiada za stabilność i precyzję prowadzenia na suchej i mokrej jezdni.

Jest tu także ciekawa innowacja. Hałas toczenia opon może znacząco wpływać na komfort podróżowania, zwłaszcza w cichych wnętrzach nowoczesnych samochodów elektrycznych. W wybranych rozmiarach tych opon zastosowano technologię SilentDrive. Polega ona na umieszczeniu wewnątrz opony dodatkowej warstwy pianki akustycznej, która redukuje hałas generowany podczas jazdy.

Kiedy zmienić opony na zimowe?

Eksperci zalecają wymianę opon na zimowe, gdy średnia dobowa temperatura spada poniżej 7 stopni. W takich warunkach opony letnie tracą swoje właściwości, a opony zimowe zaczynają pokazywać swoje zalety.

Nie warto czekać na pierwszy śnieg czy mróz. Po pierwsze, w aktualnych realiach atmosferycznych niskie temperatury, w których zimówki zachowują się lepiej, nie muszą wiązać się z opadami śniegu.

Ponadto jest też wymiar praktyczny. Lepiej przygotować się wcześniej i uniknąć kolejek w serwisach wulkanizacyjnych, które w większych miastach są w tym okresie nabite pod korek.

Aby uniknąć pośpiechu i długich kolejek, warto zaplanować wymianę opon z wyprzedzeniem. Serwisy wulkanizacyjne zazwyczaj przeżywają oblężenie tuż przed pierwszymi opadami śniegu.

Dobrym pomysłem jest umówienie się na konkretny termin lub skorzystanie z usług mobilnych serwisów. Niektóre warsztaty oferują również przechowywanie opon, co jest wygodnym rozwiązaniem dla osób, które nie mają miejsca na ich składowanie.

Koszty i inwestycja w bezpieczeństwo

Koszt zakupu kompletu opon zimowych zależy od wielu czynników: marki, rozmiaru, modelu czy klasy opony. Ceny mogą wahać się od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych za komplet. Jednak warto traktować to jako inwestycję w bezpieczeństwo, a nie zbędny wydatek.

Dodatkowo, korzystając z dwóch kompletów opon (letnich i zimowych), przedłużasz żywotność każdej z nich. Opony zużywają się wolniej, gdy są używane w odpowiednich warunkach, co w dłuższej perspektywie może przynieść oszczędności.

Jak wybrać odpowiednie opony zimowe?

Wybór opon zimowych może być wyzwaniem ze względu na sporą ofertę rynkową. Oto kilka wskazówek:

• Sprawdź rozmiar: Upewnij się, że wybierasz opony o odpowiednim rozmiarze, zgodnym z zaleceniami producenta samochodu.
• Zwróć uwagę na etykietę UE: Etykiety informują o efektywności paliwowej, przyczepności na mokrej nawierzchni i poziomie hałasu.
• Opinie i testy: Zapoznaj się z wynikami niezależnych testów opon oraz opiniami innych kierowców.
• Budżet: Określ, ile możesz przeznaczyć na zakup opon, ale pamiętaj, że najtańsza opcja nie zawsze jest najlepsza.

Warto zauważyć, że warunki zimowe różnią się w zależności od regionu. W Europie Środkowej zimy są bardziej deszczowe, podczas gdy w Skandynawii dominują śnieg i lód. Dlatego producenci dostosowują swoje produkty do potrzeb kierowców w różnych częściach świata.

Alternatywy – opony całoroczne

Dla niektórych kierowców opony całoroczne mogą wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem. Łączą one cechy opon letnich i zimowych, eliminując potrzebę sezonowej wymiany.

Jednakże warto pamiętać, że opony całoroczne są kompromisem i nie zapewniają takiej samej przyczepności w ekstremalnych warunkach jak specjalistyczne opony zimowe. Są one zalecane głównie dla kierowców poruszających się w regionach o łagodniejszym klimacie i niewielkim natężeniu zimowych opadów.