Lanzarote: Sztuka i wulkany

César Manrique Cabrera zapisał się w XX-wiecznej historii Lanzarote złotymi zgłoskami. Był człowiekiem o wszechstronnych zainteresowaniach artystycznych: malarzem, rzeźbiarzem, architektem, ekologiem, konserwatorem zabytków, projektantem ogrodów i krajobrazu. Urodził się 24 kwietnia 1919 roku w Arrecife ze związku małżeńskiego pochodzących z Fuerteventury Dona Gumersindo i Franciscii. Jego siostra bliźniaczka, Amparo, przyszła na świat kilka minut później. Beztroskie dzieciństwo spędzał na skalisto-piaszczystych plażach Caleta i Famara. W 1933 roku jako ochotnik przystąpił do hiszpańskiej wojny domowej po stronie generała Franco. Koszmarne wspomnienia z okresu wojennego nie pozwoliły mu o niej mówić. Po powrocie do Arrecife w 1939 roku i przywitaniu z rodziną ściągnął z siebie mundur, podeptał go, oblał benzyną i spalił. Przez dwa lata studiował na Teneryfie techniczną architekturę, rzucił ten kierunek, po czym w Madrycie ukończył Academia de Bellas Artes de San Fernando jako malarz i profesor sztuk pięknych. Pod koniec 1964 roku wyjechał do Nowego Jorku, gdzie zaprzyjaźnił się z Nelsonem Rockefellerem, który umożliwił mu prezentację obrazów w prestiżowej galerii Catherine Viviano. Odczuwając nostalgię za prawdziwym znaczeniem rzeczy zdecydował się powrócić na Lanzarote. Tak też uczynił latem 1966 roku i od razu zaczął tworzyć. Zginął tragicznie w wypadku samochodowym 25 września 1992 roku, w pobliżu Fundacion, Arrecife. Miał 73 lata. Bez jego obecności i niezwykle płodnych aktów kreacji Lanzarote nie byłaby taka, jaka jest obecnie. Na wyspie mówi się, że to on "stworzył" Lanzarote, artystycznie przebudował i tym samym zachęcił rzesze turystów do odwiedzania "najpiękniejszego miejsca na Ziemi".

Pierwszą konstrukcją architektoniczną Césara Manrique była grota lawowa Jameos del Agua, w obrębie której znajduje się Muzeum Wulkanologii oraz Auditorium, podziemna sala koncertowa na 600 miejsc. Wybudował dom w stylu lanzaroteńskim (zielone drzwi i okiennice, pobielone ściany) zwany Casa del Campesino i postawił punkt widokowy Mirador del Rio, z którego doskonale widać wysepkę La Graciosa. Wśród innych dzieł jego autorstwa odnadziemy Jardin de Cactus, ogród 10 000 kaktusów z Azji, obu Ameryk i Afryki oraz restauracja El Diablo w Parku Narodowym Timanfaya, tudzież stojąca wśród wulkanicznej lawy rzeźba "Diabła", swoista wizytówka Gór Ognia. Do najbardziej zachwycających konstrukcji artysty należy jego własny dom - usytuowany pośród potoków czarnej lawy Taro de Tahiche, współczesna siedziba Fundacji Cesara Manrique i Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Dom pełen borgesowskich labiryntów, w którym biel ścian w cudowny sposób współgra z czernią zastygłej magmy.

Równie intrygujące pozostają jego abstrakcyjne obrazy, które z powodzeniem wystawiał na ekspozycjach we Włoszech, Niemczech, Hiszpanii, Szwecji, Japonii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Finlandii, USA czy Brazylii. Przede wszystkim czuł się malarzem, później realizował się w innych kreacjach artystycznych (w planowaniu przestrzennym i architekturze). Rzeźbił układając kawałki z morskich wraków (drewno i stal) wyrzucane przez Atlantyk na brzeg. Jego bodaj najsłynniejszą rzeźbą jest Fecunidad (1968), 15-metrowy pomnik rolnika Lanzarote, abstrakcyjna struktura ze starych rybackich pojemników wymalowana bielą. Tworzył z żelaza tzw. Zabawki Wietrzne, składające się ze sfer, kół i piramid, rotujące przy wtórze wiatru. Chciał nimi zastąpić stopniowo znikające z krajobrazu Lanzarote wiatraki. Jego instalacje odnajdziemy także na Teneryfie, El Hierro i Gomerze. Jednak to Lanzarote stanowi wyrazistą esencję nietuzinkowej twórczości Césara Manrique, opus magnum artysty o szerokim spojrzeniu na świat.