Jacek III Biały anarchista pod Wawelem

Support był świetny. Bandżo, tuba, akordeon lub klarnet, bęben i czasami grzebień – czyli krakowska Hańba! Ależ dali czadu czterej panowie. Gdy z klimatów międzywojennych, bałkańskich, żydowskich i tym podobnych wyłonił się punk, wszystko ułożyło się w klarowną całość. Więc można grać dziś punka, łamiąc przy tym wszystkie ustalone przed dziesięcioleciami reguły tej gry, przede wszystkim: umiejąc posługiwać się instrumentami i dobierając ich zestaw zupełnie inaczej, niż by „należało”. Skaczący – w dobrze tym razem znany sposób – bandżysta Andrzej Zamenhof dodawał tylko kolorytu całości. Kapela funkcjonuje poza mainstreamem, ale ma na swoim koncie całkiem sporo płyt i nagród. Płyt niestety nie znam i – przynajmniej póki co – pozostaje mi zastanawiać się, czy ów łomot równie dobrze sprawdziłby się w domowych warunkach.

Tym, co podpowiada mi, że tak, jest jedno ewidentne skojarzenie. Która w dawnych czasach z rodzimych punkowych kapel umiała grać, miała dwóch wokalistów i stosowała chórki? Nieodżałowana Śmierć Kliniczna.

Gromkie brawa, jakie zebrała Hańba! na koniec występu, były w pełni zasłużone.

Od czego zacząć? Kłębowisko różnych myśli towarzyszyło mi w trakcie tego występu. Cóż, trochę już w życiu dane mi było zobaczyć i wysłuchać, ale nie jestem w stanie teraz przywołać podobnych wspomnień dotyczących pierwszego oglądanego koncertu wykonawcy - koncertu, który tak bardzo by mnie zaskoczył, tak bardzo odbiegał od tego, czego – jak mi się zdawało – mogę się spodziewać na podstawie nagrań płytowych.

Uderzyła w słuchaczy bezkompromisowa ściana dźwięku i decybeli. Szukając odniesień, ustaliłem, przynajmniej na własny użytek, że najbardziej podobna do tej, którą serwuje Queens of The Stone Age. Prócz bólu uszu miałem jeszcze jeden dyskomfort, bardziej chyba merytoryczny. Z pewnym zdziwieniem skonstatowałem mianowicie, że brakowało mi… swingu. Tego łagodnego, płynnego przechodzenia od jednej nuty do drugiej, od zwrotki do refrenu i z powrotem. Z dwóch powodów. Pierwszy to ten, że White z pełnym rozmysłem „łamał” linię melodyczną każdego niemal utworu, z jednej strony przypominając tutaj czarnych bluesmanów grających jakby cały czas tuż obok. Różnica, zasadnicza, tkwi w tym, że w Krakowie to wszystko odbywało się przy potencjometrach odkręconych na maksimum, i z rozkołysanym bluesem nie miało wiele wspólnego. Drugi powód to wokal White’a: na płytach tego nie ma, ale na żywo chyba nie do końca artysta panuje nad swoim głosem, który wielokrotnie wymykał się linii melodycznej. Jeśli w przypadku gitary był to zabieg zamierzony, o tyle w przypadku śpiewu mam już wątpliwości. Natomiast ta charakterystyczna chrypa nieodparcie – i dobrze - kojarzyła mi się z Janis Joplin.

Kiedy już przywykłem do gwałtownego ataku wymierzonego w mój aparat słuchowy, zacząłem zastanawiać się nad sposobem obsługi gitary przez lidera pięcioosobowego składu (poza nim dwóch czarnoskórych klawiszowców, basista i perkusistka). Na pewno White nie jest wirtuozem klasy Hendriksa czy Claptona, ale wiele potrafi – i zdecydowanie pierwszy z wymienionych jest dla niego jednym wielkim wzorem i punktem odniesienia. Właśnie poprzez to

łamanie faktury utworów, granie, zwłaszcza na koniec kolejnych utworów długimi dźwiękami, wybrzmieniami, obfite korzystanie – w starym stylu – z możliwości gitarowych przystawek.

Oswojony już z ciągłym dysonansem między wersjami płytowymi i tym, co słyszałem na żywo, coraz lepiej reagowałem na muzykę. O Jacku III myślałem raczej jako o chłodnym intelektualiście, który ukochał starą muzykę i metodycznie realizuje w tym stylu kolejne projekty. Tymczasem na scenie objawił się facet może z ADHD, ale na pewno temperamentny, którego gryf gitary wciąż gna z jednego końca sceny na drugi, który wciąż wchodzi w interakcje z pozostałymi muzykami, który dyryguje orkiestrą, raz po raz dając umówione znaki.

Facet jest „nasz”. Nie kadził zanadto publiczności – i dobrze, bo niespecjalnie to lubię, ale miał z publiką dobry kontakt. Okazał się prawdziwym artystą: gram dla was, bez was nie istnieję, to, że jesteście tu, słuchacie i skaczecie pod sceną, napędza mnie i jest istotą rokendrola. Część zasadniczą koncertu zagrał ubrany w granatowego tiszerta z białym orłem na piersiach – w końcu ma polskie korzenie. Gdy po długich chyba dziesięciu minutach przerwy band wyszedł na bis, White przebrany w inną koszulkę rzucił tę pierwszą niczym

– w bodaj pierwszy rząd pod sceną. (Ciągle nie wiem, czy gdyby to była moja zdobycz, wyprałbym ją, czy też zasuszył niczym najcenniejszą relikwię).

Zacząłem od jakichś przytyków i kręcenia nosem, ale koncert z każdą minutą podobał mi się bardziej, by zachwycić w swych końcowych fragmentach. No i jeszcze ten – bezlitosny, na drugi czy trzeci dzień – papierek lakmusowy: jak mi się słucha płyt JW po koncercie? Świetnie, jak nigdy dotąd.