Reklama.
Reklama.
Reklama.
Czy jesteś uzależniony od internetu?
Kwartalnik “Dziecko krzywdzone” opublikował najnowsze badania na temat zagrożeń wynikających z korzystania przez młodzi ludzi z internetu oraz funkcjonowania dzieci i młodzieży online. Większość prezentowanych w tomie artykułów spłaszcza opisywane problemy, mimo to warto przyjrzeć się jeszcze raz takim zjawiskom jak nadużywanie sieci czy ryzykowane zachowania online.
Reklama.
Nie jestem w stanie w jednym wpisie omówić wszystkich prezentowanych w kwartalniku studiów i analiz, dlatego skupię się najpierw na problematyce nadużywania i dysfunkcyjnego korzystania z internetu. W kolejnych tekstach odniosę się do pozostałych artykułów i podyskutuję z autorami badań na temat kwestii metodologicznych.
Nadużywanie internetu to wciąż problematyczna kwestia. Wątpliwości, jakie pojawiają się wraz z podejmowaniem tematu patologicznego korzystania z sieci wiążą się między innymi z brakiem zgody, co do zakwalifikowania tego zjawiska jako schorzenia psychicznego - co miałoby mieć odzwierciedlenie w zapisach DSM IV czy ICD 10 (klasyfikacje chorób i problemów zdrowotnych). Innymi słowy, nie wiadomo czy opisywać zjawisko nadużywania internetu w kategoriach uzależnień fizjologicznych (np. alkoholizm), czy też przyjmować szerszą perspektywę uzależnień od czynności (np. uzależnienie od hazardu).
Jak podają Katarzyna Makaruk i Szymon Wójcik (za: Shapira i in., 2003) o problemie z nadużywaniem internetu można mówić wtedy, kiedy zachodzą łącznie dwie okoliczności. Po pierwsze: czas i intensywność korzystania z internetu wymyka się spod kontroli, co może oznaczać, że użytkownik spędza w sieci więcej czasu niż planował oraz odczuwa trudną do odparcia potrzebę korzystania z sieci. Po drugie: korzystanie z internetu prowadzi do zaniedbywania innych sfer życia, przysparza problemów, powoduje subiektywnie odczuwane cierpienie.
Mark Griffiths wyróżnił sześć symptomów, z których spełnienie przynajmniej trzech może wskazywać na problem z nadużywaniem internetu (za: Kaliszewska, 2007) - podaję za Makaruk i Wójcik:
1) dominacja - występuje, gdy korzystanie z internetu staje się najważniejszą czynnością w życiu. Objawia się m.in. zaabsorbowaniem emocjonalnym i myślowym, także wtedy, gdy osoba nie może korzystać z sieci;
2) zmiana nastroju - występuje, gdy użytkownik korzysta z internetu po to, aby poprawić sobie nastrój albo zapomnieć o problemach;
3) zwiększona tolerancja - rozumiana jako proces zwiększającego się zapotrzebowania na korzystanie z internetu (pojawienie się poprawy nastroju spowodowanej korzystaniem z internetu wymaga coraz dłuższego czasu spędzonego online);
4) zespół abstynencyjny - ograniczenie lub brak możliwości korzystania z internetu powoduje nieprzyjemne stany psychiczne, takie jak: rozdrażnienie, poirytowanie, niepokój;
5) konflikt - rozumiany zarówno jako konflikt pomiędzy użytkownikiem a jego otoczeniem (rodziną, znajomymi), jak i jako konflikt pomiędzy spędzaniem czasu w internecie a innymi typami aktywności
(nauką, sportem);
6) nawroty - intensywne, niekontrolowane korzystanie z internetu pojawiające się po okresach ograniczonego lub kontrolowanego użytkowania.
1) dominacja - występuje, gdy korzystanie z internetu staje się najważniejszą czynnością w życiu. Objawia się m.in. zaabsorbowaniem emocjonalnym i myślowym, także wtedy, gdy osoba nie może korzystać z sieci;
2) zmiana nastroju - występuje, gdy użytkownik korzysta z internetu po to, aby poprawić sobie nastrój albo zapomnieć o problemach;
3) zwiększona tolerancja - rozumiana jako proces zwiększającego się zapotrzebowania na korzystanie z internetu (pojawienie się poprawy nastroju spowodowanej korzystaniem z internetu wymaga coraz dłuższego czasu spędzonego online);
4) zespół abstynencyjny - ograniczenie lub brak możliwości korzystania z internetu powoduje nieprzyjemne stany psychiczne, takie jak: rozdrażnienie, poirytowanie, niepokój;
5) konflikt - rozumiany zarówno jako konflikt pomiędzy użytkownikiem a jego otoczeniem (rodziną, znajomymi), jak i jako konflikt pomiędzy spędzaniem czasu w internecie a innymi typami aktywności
(nauką, sportem);
6) nawroty - intensywne, niekontrolowane korzystanie z internetu pojawiające się po okresach ograniczonego lub kontrolowanego użytkowania.
U podłoża nadużywania internetu może leżeć wiele problemów. Wśród zasadniczych wyróżnia się: niekonstruktywne radzenie sobie ze stresem, niepowodzenia szkolne, konflikty w rodzinie, ale także czynniki osobowościowe (nadmierna wrażliwość, niska samoocena, introwersja). Można patrzeć na kwestię nadużywania internetu czy dysfunkcyjnego korzystania z sieci również z perspektywy psychologii behawioralnej i aktywności dostarczającej pozytywnych wzmocnień (oczekiwanie na maile czy fejsbukowe wiadomości).
Chcesz dostawać info o nowych wpisach?
Reklama.