Czy Europa potrzebuje nowego Roberta Schumana? O kłopotach z europejskim przywództwem

Robert Schuman urodził się w 1886 roku w Luksemburgu z ojca Lotaryńczyka i matki Luksemburki. Z racji swojego pochodzenia i miejsca dorastania władał luksemburskim, francuskim i niemieckim. Po ojcu odziedziczył miłość do Lotaryngii (przyłączonej do Cesarstwa Niemieckiego w 1871 roku) - w tym regionie Schuman działa i pracuje jako adwokat już przed I wojną światową). A po matce głęboką religijność. Schuman czuł się Francuzem, ale dobrze znał Niemców (choćby z czasów studiów). Był człowiekiem pogranicza, który na własnej skórze doświadczył zmian granic i wojen światowych. Wpłynęło to na jego poglądy w kwestii pokoju i pojednania. Szczęśliwie dla przyszłych losów Europy komisja poborowa nie wysłała Schumana na front I wojny światowej, gdzie mógłby stracić życie w jednym z okopów. Dzięki temu po wojnie wraca do przyłączonej do Francji Lotaryngii i w 1919 roku zostaje deputowanym do niższej izby parlamentu. Jest parlamentarzystą do 1962 (z wyjątkiem okresu w trakcie II wojny światowej). W międzywojniu jako deputowany angażuje się w proces integracji Lotaryngii i Alzacji z francuskim systemem prawnym, podatkowym, systemem edukacji oraz uregulowanie kwestii wyznaniowych (we Francji od 1905 roku obowiązuje rozdział Kościoła od państwa, a w tych dwóch regionach nadal obowiązywał i obowiązuje konkordat z Watykanem). Podczas II wojny światowej Schuman jest prześladowany przez nazistów (m.in. kilka miesięcy siedzi w więzieniu). W 1946 roku zostaje po raz pierwszy ministrem – ministrem finansów. Następnie przez kilka miesięcy był premierem (1947-1948). Ale w świadomości Europejczyków Schuman zapisał się przede wszystkimi jako francuski minister spraw zagranicznych (1948-1952). To właśnie pełniąc to stanowisko ogłasza 9 maja 1950 roku słynny plan Schumana. Prawdziwy autor planu to jednak Jean Monnet, który przyszedł ze swoim pomysłem do ówczesnego ministra spraw zagranicznych Francji. Zasługa Schumana polegała na tym, że odważył się firmować i zrealizować ten plan, jako minister wziął odpowiedzialność za idee zawarte w tej propozycji – nawiązanie współpracy z Niemcami zaledwie kilka lat od zakończenia krwawego konfliktu. Schuman był zresztą zwolennikiem francusko-niemieckiego pojednania już w okresie międzywojennym. Plan Schumana/Monneta stał się fundamentem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Rozpoczął proces integracji europejskiej i pojednanie europejskich narodów po II wojnie.

Schuman był człowiekiem uczciwym, niezwykle skromnym, życzliwym wobec ludzi i ufnym, ale jednocześnie miał silną wolę, był wytrwały i stanowczy, umiał osiągać cele, które sobie wyznaczył. Jako parlamentarzysta rzadko występował na sesjach plenarnych, preferując merytoryczną pracę w mniejszym gronie z dala od dziennikarzy. Uważał dekolonizację za konieczność dziejową, a dogmatyczny antyamerykanizm za szkodliwy. Kiedy kierował francuskim MSZ-tem, Francja odgrywała wiodącą rolę na scenie europejskiej i miała dobrą opinię. Jego wiara katolicka znajdowała odzwierciedlenie w jego działalności politycznej. Faza diecezjalna procesu beatyfikacji Schumana rozpoczęła się w 1990 r. i zakończyła w 2004. Zebrane dokumenty studiowane są w Rzymie.