‘Inny, nie znaczy gorszy…’- intrygująca relacja osoby autystycznej-cz.2

Faktycznie, umysł osoby autystycznej jest inny, ale niewielu z nas zdaje sobie sprawę, jak genialny potrafi to być umysł. Jak już wielokrotnie było zaznaczane w moich artykułach, wiele osób ze spektrum autystycznym jest upośledzona umysłowo i prawdopodobnie nigdy nie będzie w stanie osiągnąć podobnego sukcesu jak Temple Grandin, ale jest też grupa osób lepiej funkcjonujących, którzy mogliby z powodzeniem funkcjonować w społeczeństwie i przyczynić się dla świata nauki dzięki swoim wyjątkowym zdolnościom.

‘…W samej ekipie filmowej było pełno ludzi z Aspergerem i autystyków. Ale martwi mnie bardzo gdzie podzieją się w przyszłości takie osoby, które teraz są dziećmi. Bo nie kończą wcale w Dolinie Krzemowej jak powinny. Ponieważ nie radziłam sobie z relacjami społecznymi, zaczęłam sprzedawać swoje dzieło, nie siebie’. Dostawałam zlecenia w zootechnice, bo pokazywałam swoje szkice i obrazy…’

Temple zaznacza jednak, że nie każde dziecko autystyczne myśli wzrokowo. Skłonna jestem jednak zaryzykować hipotezę, że większość. Dziewczynka autystyczna, z którą ja osobiście pracowałam, mimo wyraźnego upośledzenia umysłowego, również wykazywała nietypowe zdolności wizualne. Jest to kolejny dowód na plastyczność mózgu. Uszkodzenie w jednym rejonie mózgu ma swoje odzwierciedlenie w wybitnym funkcjonowaniu w innym obszarze (rodzaj rekompensaty).

‘…Umysł autystyczny jest zwykle umysłem wyspecjalizowanym. W czymś wybitnym, ale słabym w czymś innym… Inny rodzaj umysłu to umysł ‘wzorca’. Bardziej abstrakcyjny- inżynierowie, programiści…’

Podział typów umysłów wg Temple Grandin:

Temple Grandin wskazuje również, jakie problemy mogą mieć ludzie autystyczni- m.in. problem sensoryczny (sama zaznacza jak bardzo stresowała ją konieczność przymocowania mikrofonu do twarzy).

‘…Niektóre dzieci męczy światło jarzeniówek, inne są wrażliwe na dźwięk…’

Może się to wydać niewiarygodne, ale Temple porównuje swój umysł do umysłu zwierzęcego, przynajmniej jeśli chodzi o odbiór zmysłowy:

‘…Myslenie obrazowe dało mi ogromny wgląd w umysł zwierzęcy. Zastanówcie się- myślenie zwierząt opiera się na zmysłach. Nie jest werbalne, tylko obrazowe. Ich myśli opierają się na dźwiękach, zapachach. Ileż informacji znajduje się na hydrancie przy chodniku. Pies wie, kto tam był, kiedy tam był, czy to wróg, przyjaciel, czy potencjalny partner do rozrodu…Na takim hydrancie jest mnóstwo informacji. Umysł zwierzęcy, tak jak mój umysł układa informacje zmysłowe w kategorie …’

Temple zaznacza, że autystycy myślą szczegółowo. Podaje też przykład konia, którego rozpraszał ciemny kapelusz kowboja. Zwierzęta również koncentrują się na szczegółach, przeciętnie nieistotnych dla ludzi. Powtarza, że światu potrzeba współpracujących ze sobą różnych umysłów. I trudno się z nią nie zgodzić. Podkreśla też, że nie rozwija się zainteresowań dzieci autystycznych, np. naukowych. Podaje siebie za przykład. Nauczyciel fizyki rzucił jej w szkole wyzwanie- ‘opracuj salę złudzeń optycznych’. Udało się. Temple zaznacza, jak ważne jest, aby zaciekawiać czymś dzieci i rozwijać ich nietypowe umysły, poddawać nowe pomysły dzieciom autystycznym z reguły sfiksowanym w jednym temacie. Temple podejmuje również inny problem- nauczycieli, którym brakuje pomysłów na to jak pracować z nietypowym umysłem. Nauczyciel fizyki, który tak bardzo ją zmotywował nie był nauczycielem z wykształcenia, był zafascynowany swoim przedmiotem naukowcem z NASA… ‘bo tu chodzi o rozpalenie iskry…’

‘…Obecne badania nad mózgiem wskazują, że genialny mózg może mieć więcej pewnych ‘układów’, a mniej układów społecznych. Więcej myślenia, kosztem zdolności międzyludzkich. Taka nierównowaga bywa tak głęboka, że dana osoba jest niekomunikatywna ’

Inny, nie znaczy gorszy…