Reklama.
Reklama.
Reklama.
Wybrani 4 czerwca 89 i aktywni do dziś
04 czerwca 2014, 10:29·15 minut czytania
Publikacja artykułu: 04 czerwca 2014, 10:29Wybrany 4 czerwca 1989 r. Sejm kontraktowy był trampoliną zarówno dla polityków opozycji, jak i tych związanych z PZPR. Ilu jego posłów jest aktywnych do dziś?
Reklama.
4 czerwca ordynacja premiowała stronę rządową. Większość mandatów do obsadzenia dostali koalicjanci władzy (PZPR, SD, ZSL i ugrupowania chadeckie), opozycja zdobyła wszystkie 161 miejsc (35 proc.), które były do wzięcia w wolnym głosowaniu. MamPrawoWiedziec.pl po 25 latach sprawdza posłów z dwóch stron barykady.
Z 15 posłów Sejmu kontraktowego, którzy do dziś są w parlamencie, dwóch było premierami. Sejm kontraktowy był trampoliną zarówno dla polityków opozycji, jak i tych związanych z PZPR. SLD, do którego trafiło wielu członków Partii, w każdych wyborach po 1989 r. konsekwentnie wprowadzał do Sejmu swoich posłów. Wierni jednemu ugrupowaniu przez 25 lat pozostali posłowie PSL. Żadna z centrowych i prawicowych partii nie zdołała utrzymać się po 1989 r. tak długo jak PSL i lewica.
Coraz mniej posłów Sejmu kontraktowego wygrywa wybory. Wielu nadal ciągnie do polityki, ale tylko garstka zasiada w Sejmie: w wyborach parlamentarnych w 2011 r. startowało 27 posłów Sejmu kontraktowego, w 2009 r. do Parlamentu Europejskiego - 12. Udało się nielicznym. Funkcje sprawuje obecnie 15 polityków: dwóch pełni mandat europosła, trzech zasiada w Senacie, a ośmiu w Sejmie, jeden jest prezydentem Łomży, jeden prawdopodobnie zastąpi posła, który w 2014 r. został wybrany do Parlamentu Europejskiego.
Z OPOZYCJI
Stefan Niesiołowski. Dla działacza opozycji demokratycznej, więźnia politycznego, członka ROPCiO, pomysłodawcy wysadzenia pomnika Lenina w Poroninie, pierwsze lata III RP to budowanie Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. W ZChN-ie działał do 2000 r. Niesiołowski jest biologiem. W 1990 r. habilitował się na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego. Na tej uczelni wykłada do dziś. Od 1995 r. jest profesorem w Katedrze Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii. Od 1989 r. pięciokrotnie pełnił mandat posła, raz (w l. 2005-2007) – mandat senatora. Od 2005 r. startuje z list PO. Obecnie pracuje w komisji regulaminowej i spraw poselskich, przewodniczy komisji obrony narodowej.
Z opozycyjnych posłów Sejmu kontraktowego w Senacie zasiadają Jan Wyrowiński i Mieczysław Gil. Obaj z opozycyjną przeszłością: w 1989 r. wybrani z ramienia Komitetu Obywatelskiego „S”. Wyrowiński w l. 1990-1994 związany z Unią Demokratyczną, następnie do 2001 członek Unii Wolności, w 2002 r. dołączył do Platformy Obywatelskiej. Z wykształcenia inżynier automatyk, do 1992 r. pracował w Resortowym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Automatyki „Chemoautomatyka” przy Zakładach Włókien Chemicznych „Elana” w Toruniu. Po 1989 r. skupił się na karierze politycznej, przez 25 lat tylko dwukrotnie nie uzyskał poparcia wyborców: w wyborach parlamentarnych w 2001 r. (startował z list Unii Wolności) oraz w wyborach samorządowych w 2002 r., kiedy jako kandydat Komitetu Obywatele Torunia przegrał rywalizację o urząd prezydenta Torunia z Michałem Zaleskim (Komitet Czas na Gospodarza). W czasie parlamentarnej przerwy w l. 2001-2005 pracował jako ekspert w komisji skarbu państwa, był też negocjatorem w firmie konsultingowej Karstans. Od 2007 r. senator pracuje w komisji gospodarki. Działa w licznych stowarzyszeniach m.in. Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim, Stowarzyszeniu Absolwentów Politechniki Gdańskiej, Stowarzyszeniu Wolnego Słowa. Obecnie jest wicemarszałkiem Senatu.
Mieczysław Gil, opozycjonista, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, mandat poselski pełnił tylko cztery lata - od 1989 do 1993 r. Przed i po 1989 r. zatrudniony w Hucie im. Lenina. Za działalność opozycyjną (uczestniczenie w strajku w hucie, przewodniczenie Regionalnemu Komitetowi Strajkowemu „Solidarność” Regiony Małopolska) został skazany na 4 lata więzienia. Do huty wrócił przed rozpoczęciem czerwcowych wyborów, pracował w niej do 2004 r. W l. 90 był członkiem redakcji „Czasu Krakowskiego” i „Nowej Gazety”. Działał w Partii Chrześcijańskich Demokratów, obecnie jest prezesem Zarządu Stowarzyszenia Polskich Chrześcijańskich Demokratów. W l. 1998-2002 zasiadał w sejmiku województwa małopolskiego. Był przewodniczącym Rady Nadzorczej krakowskiego Centrum Edukacji i Kształcenia; doradzał prezesowi Agencji Rozwoju Przemysłu. Z obu aktywności zrezygnował w 2011 r., kiedy został wybrany na senatora. Jest członkiem komisji kultury i środków przekazu oraz emigracji i łączności z Polakami za granicą.
W czerwcu do Sejmu wróci działacz opozycji, geolog, dr nauk humanistycznych, przewodnik tatrzański i beskidzki - Jan Rzymełka. Tak jak pozostałym opozycjonistom poparcia w wyborach do Sejmu w 1989 r. udzielił mu komitet obywatelski „S”. W l. 90. związał się z Kongresem Liberalno-Demokratycznym, należał do Unii Wolności, w 2002 r. wstąpił do PO. W Sejmie zasiadał w l. 1989-1993 a następnie 1997-2011. Był wieloletnim członkiem m.in. w komisji ochrony środowiska. Zaangażował się we wprowadzenie w Polsce Dnia Ziemi. Karierą parlamentarną łączył z działalnością samorządową. Przez wiele lat pełnił mandat radnego, w l. 1998-2000 był wicemarszałkiem województwa śląskiego. W 2004 r. bez powodzenia kandydował do PE. W wyborach w 2011 nie udało mu się wejść do Sejmu. Prawdopodobnie zostanie jednak posłem na miejsce Marka Plury, który zdobył mandat europosła.
W 2011 r. po ponad 20 latach przerwy do polityki wrócił Tadeusz Dziuba. W Sejmie kontraktowym znalazł się z listy Stronnictwa Demokratycznego, ale przy poparciu „S”. Do Sejmu VII kadencji wybrany z komitetu PiS. Z partią braci Kaczyńskich związał się w 2001 r., w tym samym roku bez powodzenia ubiegał się o mandat posła. Do 1993 r. wykładał na Akademii Rolniczej w Poznaniu, następnie, przez 12 lat pracował Najwyższej Izbie Kontroli, min. jako wicedyrektor bydgoskiej delegatury NIK. W 2005 r. Dziuba został mianowany na wojewodę wielkopolskiego, urząd pełnił do 2007 r. W wyborach samorządowych w 2010 r. był kandydatem PiS-u na prezydenta Poznania. Nie przeszedł do drugiej tury, został jednak radnym. W 2011 r. porzucił Samorząd i wszedł do Sejmu. W 2014 r. zdecydował się kandydować do PE. Tym razem mandat pozostał poza jego zasięgiem.
Z KOALICJI
Włodzimierz Cimoszewicz. Podobnie jak Janusz Zemke, Anna Bańkowska, Mieczysław Czerniawski i Marcin Święcicki do sejmu dostał się z ramienia PZPR. Cimoszewicz do 1990 r. działał w PZPR, w 1999 r. dołączył do SLD, jednak z biegiem czasu jego związki z lewicą uległy osłabieniu. W dwóch ostatnich wyborach do Senatu (2007 r. i 2011 r.) startował z własnego komitetu. W 2011 r. mandat uzyskał przy cichym poparciu Platformy Obywatelskiej, która na Podlasiu nie wystawiła własnego kandydata.
Kariera Cimoszewicza nabrała rozpędu w l. 90. Mandat zdobył w pierwszych wolnych wyborach do 1991 r., w Sejmie zasiadał nieprzerwanie do 2005 r. W 1993 r. został wicepremierem i ministrem sprawiedliwości oraz prokuratorem generalnym w drugim rządzie Waldemara Pawlaka. Te stanowiska umocniły jego pozycję. Dwa lata później objął funkcję premiera. Na okres jego urzędowania przypadły negocjacje akcesyjne Polski z Unią Europejską. Cimoszewicz występował w nich w podwójnej roli - jako premier polskiego rządu i przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej. Do rządu, jako minister powrócił w 2001 r., kiedy to Leszek Miller powierzył mu tekę ministra spraw zagranicznych. W 2003 r. razem z premierem sygnował traktat akcesyjny Polski do UE. Z ministerialnego stanowiska zrezygnował na początku 2005 r., po tym, jak został wybrany na marszałka Sejmu. Kilka miesięcy później zadeklarował start w wyborach prezydenckich. Tuż przed wyborami zrezygnował: oskarżenia wysuwane przez członków komisji śledczej ds. PKN Orlen skłoniły go podjęcia decyzji o wycofaniu się z życia publicznego. Odpoczynek od polityki nie trwał długo. Co prawda w 2006 r. objął kierownictwo nad Centrum Polityki Międzynarodowej na Uniwersytecie w Białymstoku, ale już w 2007 r. wystartował w wyborach do Senatu uzyskując najlepszy wynik w swoim okręgu, ponad 175 tys. głosów. W 2009 r. przegrał rywalizację o stanowisko sekretarza generalnego Rady Europy.
Anna Bańkowska. Nieobecna na szczytach władzy, przez lata konsekwentne budowała pozycję ekspertki polityki społecznej. We wszystkich kadencjach Sejmu pracowała w komisji zajmującej się tą tematyką. W l. 1995-1997 była prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wybrana z list PZPR, przeszła do SLD i w 2004 r. dołączyła do Socjaldemokracji Polskiej Marka Borowskiego i nie weszła do Sejmu. W 2006 r. sięgnęła po mandat radnej. Przez rok zasiadała w sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego, by w 2007 r. powrócić na Wiejską, tym razem z listy koalicyjnego komitetu Lewicy i Demokratów. Przed wyborami parlamentarnymi w 2011 r. Bańkowska deklarowała, że w Sejmie zamierza kontynuować pracę w bliskich jej obszarach – polityki społecznej i rynku pracy.
Dawny klubowy kolega Anny Bieńkowskiej, obecny europoseł Janusz Zemke specjalizuje się w obronności. Mandat posła pełnił nieprzerwanie przez siedem kadencji od 1989 do 2009 r., kiedy został wybrany do Parlamentu Europejskiego. W tym samym czasie, gdy Włodzimierz Cimoszewicz kierował MSZ, Zemke był wiceministrem w Ministerstwie Obrony Narodowej. W l. 2005-2009 przewodniczył sejmowej komisji obrony narodowej, a w l. 2006-2009 komisji ds. służb specjalnych. Był reprezentantem Sejmu w komisji technologii wojskowych w Unii Zachodnioeuropejskiej. W Parlamencie Europejskim zasiada m.in. w podkomisji bezpieczeństwa i obrony. Jest zwolennikiem większej integracji obronnej w Unii. Popiera powołanie wspólnych sił zbrojnych w Europie i wspólnego dowództwa armii europejskich, uważa że UE powinna określić zalecany poziom wydatków na obronność dla państw członkowskich. Jednak wojskowe programy badawcze i rozwój przemysłu pozostawiłby w gestii państw członkowskich.
Mieczysław Czerniawski. Poseł od 1989 r. z parlamentem pożegnał się w 2005 r. po nieudanych wyborach do Senatu. Jako poseł, był m.in. przewodniczącym komisji finansów publicznych. W ostatniej kadencji dał się zapamiętać jako jeden z bohaterów afery głosowania „na cztery ręce”. Karą za złamanie zasad etyki poselskiej było wykluczenie z klubu SLD. Czerniawski równolegle do kariery poselskiej działał w biznesie. W l. 90. rozpoczął pracę dla firmy Polservice, kierował oddziałem spółki w Łomży. Do 2010 r. był pełnomocnikiem ds. rozwoju w Państwowej Wyższej Szkole Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży. Przez ponad rok zasiadał w radzie Białostockiej Fundacji Kształcenia Kadr. W 2010 r., w drugiej turze, wygrał wybory na prezydenta Łomży.
Marcin Święcicki przez lata kojarzony był głównie z warszawskim samorządem. Doktor nauk ekonomicznych, w 1989 r. został ministrem współpracy gospodarczej z zagranicą. W 1993 r. kandydował do Sejmu z listy Unii Demokratycznej. W kolejnych latach działał w Unii Wolności i Partii Demokratycznej. W latach 1994-1999 r. pełnił funkcję prezydenta Warszawy. W 1999 r. objął tekę wiceministra gospodarki. W 2000 r. pożegnał się z administracją rządową. Po serii przegranych wyborów (w 2001 r., 2004 r. 2005 r.) w 2006 r. zdobył mandat radnego z ramienia Lewicy i Demokratów. W sejmiku województwa mazowieckiego zasiadał sześć lat. Święcicki, w odróżnieniu od obecnych parlamentarzystów, którzy do Sejmu kontraktowego weszli z ramienia PZPR, nie przystąpił do SLD. Bliżej było mu do politycznego centrum. Formalnie nie należy do Platformy Obywatelskiej, w 2011 r. z jej list dostał się do Sejmu. W Sejmie pracuje w komisjach: finansów publicznych; gospodarki. W 2014 r. bez powodzenia ubiegał się o mandat posła do Parlamentu Europejskiego.
Eugeniusz Czykwin do Sojuszu Lewicy Demokratycznej dołączył dopiero w 2001 r. Działacz społeczności prawosławnej i mniejszości białoruskiej przez 25 lat, od 1982 r. do 2007 r. był związany z Unią Chrześcijańsko-Społeczną Z list UCh-S trafił do Sejmu PRL IX kadencji, a następnie do Sejmu kontraktowego. W 1991 r. startował z Komitetu Wyborczego Prawosławnych. W drugiej połowie l. 90 Czykwin rozpoczął pracę w samorządzie. W l. 1998-2001 pełnił mandat radnego sejmiku woj. podlaskiego. W wyborach w 2001 r. zdobył mandat z list SLD i wrócił na Wiejską. Od początku działalności parlamentarnej Czykwin jest związany z komisją mniejszości narodowych i etnicznych.
Waldemar Pawlak. W Sejmie obecny nieprzerwanie od 1989 r. Zaledwie 3 lata po politycznym debiucie, w czerwcu 1992 r., został powołany na urząd premiera. Pawlak miał wtedy 33 lata. Nie udało mu się utworzyć rządu i po 33 dniach podał się do dymisji. Zaledwie rok później, w 1993 r. ponownie został prezesem rady ministrów, a Koalicja SLD-PSL utrzymała go u władzy do 1995 r. W tym samym roku Pawlak po raz pierwszy rywalizował o urząd głowy państwa. Nie przeszedł do drugiej tury. Do rządu powrócił w 2007. PSL-owi, jako koalicjantowi PO, przypadły trzy teki ministerialne, a Pawlakowi, jako szefowi PSL, stanowisko wicepremiera i ministra gospodarki. W 2012 r. Pawlak przegrał wybory na szefa partii. Obecnie pozostaje posłem, jest wiceprzewodniczącym komisji nadzwyczajnej ds. energetyki i surowców energetycznych. Od 1992 r. jest przewodniczącym Zarządu Ochotniczych Straży Pożarnych. Od 2013 r. przewodniczy zarządowi fundacji Polski Kongres Gospodarczy, prowadzi firmę zajmującą się doradztwem gospodarczym.
Franciszek Stefaniuk, podobnie jak jego partyjny kolega Pawlak, mandat poselski pełni od 25 lat. Dwukrotnie: w 2004 i w 2009 r. bez powodzenia próbował zamienić Sejm na miejsce w Parlamencie Europejskim, w 2014 r. zrezygnował z kandydowania. Od 2001 r. angażuje się w pracę dwóch sejmowych komisji: etyki poselskiej oraz łączności z Polakami za granicą. Pełni funkcję krajowego rzecznika dyscyplinarnego PSL-u. Stefaniuk jest autorem czterech zbiorów poezji, ostatni, wydany w 2013 r. nosi tytuł Dobrym słowem można uleczyć.
Józef Zych, wieloletni marszałek i wicemarszałek Sejmu, dziś najstarszy poseł, honorowy prezes PSL-u. Przed 1989 r. pracował jako radca prawny w zielonogórskich przedsiębiorstwach, do 1991 r. był prezesem Krajowej Rady Radców Prawnych. Po 1989 r. poświęcił się pracy parlamentarnej, za każdym razem kandydując z Zielonej Góry. W Sejmie zasiada w komisji odpowiedzialności konstytucyjnej, pełni funkcję wiceprzewodniczącego tej komisji. Od V kadencji bierze udział w pracach komisji nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach, obecnie jest jej wiceprzewodniczącym.
Andrzej Grzyb spędził w Sejmie 14 lat. Przerwy w pełnieniu mandatu wypełniała mu praca w samorządzie. Grzyb był radnym miasta i gminy Ostrzeszów, a następnie radnym powiatu ostrzeszowskiego, w l. 1990-2001 został jego starostą. Dodatkowo w latach 90. kierował urzędem rejonowym w Ostrzeszowie. W 2003 r. był obserwatorem w Parlamencie Europejskim, w 2004 r. nie udało mu zdobyć mandatu, posłem do PE został w 2009 r., w 2014 uzyskał reelekcję. Obecnie jest wiceprzewodniczącym podkomisji praw człowieka. Funkcję eurodeputowanego łączy z członkostwem w naczelnym komitecie wykonawczym PSL-u.
Elżbieta Morawska, MamPrawoWiedziec.pl
Współpraca: Barbara Góraj
Współpraca: Barbara Góraj
Reklama.
Więcej:
Historia