ANALIZA: Seniorzy - wielcy nieobecni kampanii. O czym kandydaci nie mówią?

5-lecie Uniwersytetu Trzeciego Wieku SGH, wrzesień 2011 r. Fot. KPRM

Czy przyszły prezydent poprawi klimat dla seniorów? Co z infrastrukturą, pomocą innym krajom i środowiskiem? MamPrawoWiedziec.pl sprawdza przemilczane tematy kampanii.

Bezpieczeństwo, podatki, własne inicjatywy, ordynacja wyborcza, młodzi, wzmocnienie roli prezydenta – o tym wszystkim kandydaci mówią od miesięcy. W kampanii są także tematy nieobecne.

Po pierwsze – seniorzy

Mnóstwo uwagi poświęca się młodym, natomiast mało mówi się o seniorach. Zwraca na to uwagę Rafał Bakalarczyk, publicysta i działacz społeczny, ekspert od zagadnień polityki społecznej. Jego zdaniem największym problemem, który nie doczekał się rozwiązania, jest zapewnienie opieki nad niesamodzielnymi seniorami. – Od wielu lat istnieje projekt ustawy wprowadzającej czeki opiekuńcze dla niesamodzielnych, za które można by wykupywać różne usługi. Projekt nie wszedł w proces legislacyjny. Nie wiadomo, czy prezydent popiera ten kierunek, czy zamierza to poprzeć, czy by podpisał taką ustawę albo zaproponował inną. Nie wiadomo, co myślą o tym kontrkandydaci. W kampanii nie mówi się o pomysłach na instrumenty rozwoju geriatrii – komentuje Bakalarczyk.

Nie wiemy, jak kandydaci odnoszą się do postulatów grup opiekunów osób niesamodzielnych i co proponują, aby osoby te nie musiały wciąż protestować i domagać się zabezpieczeń bytowych. Bakalarczyk zwraca uwagę, że w prezydenckim programie „Dobry Klimat dla Rodziny” nie znalazły się rozwiązania, które odnosiłyby się do rodzin z osobą starszą: – Czy prezydent zamierza uwzględnić w swoich planach osoby starsze? Czy zajmie się „klimatem dla starszych”? – pyta.

Parlament Europejski zatwierdził, że kraje unijne mają przyjąć narodowe programy alzheimerowskie. Dotyczą one osób chorych oraz opiekunów. – Opieka nad chorymi na alzheimera jest wypalająca, jednak opiekunowie nie mają wsparcia. To sprawa obecna w europejskiej debacie od lat, jednak w Polsce jej nie prowadzimy – mówi Bakalarczyk.
Po drugie – infrastruktura, transport publiczny i polityka miejska

Kandydaci nie wypowiadają się i nie składają obietnic związanych z infrastrukturą czy transportem publicznym. – Infrastruktura transportowa wydaje się tematem stricte technicznym. Trudniej jest na nim budować wyraźne podziały na zwolenników takiej czy innej opcji. Tymczasem rozwój sieci komunikacyjnych ma wpływ na inne, częściej komentowane w kampanii obszary, np. rynek pracy. Zamykanie linii kolejowych w regionach czy likwidowanie PKS-ów w małych miastach zmniejszają mobilność mieszkających tam osób i tym samym ich atrakcyjność jako pracowników – mówi Adam Zając z warszawskiej organizacji Stowarzyszenie Integracji Stołecznej Komunikacji.

Zając zdaje sobie sprawę, że prezydent ma ograniczony wpływ na sferę transportu, niemniej zwraca uwagę, że „transport publiczny i dostępność do środków komunikacji są elementem strategii rozwoju kraju i z tego powodu mogłyby się pojawić w kampanii”.

– Podczas wystąpień w miastach kandydaci nie mówią o zagospodarowaniu przestrzennym i polityce miejskiej, mimo że większość Polaków mieszka w miastach. Ustawy o reprywatyzacji czy planowaniu przestrzennym są bardzo potrzebne i właśnie prezydent mógłby je zaproponować – dodaje Zając.
Po trzecie – pomoc rozwojowa

Polska jest zobowiązana do finansowego i organizacyjnego pomagania krajom słabiej rozwiniętym. Jednak pod względem wielkości pomocy rozwojowej mierzonej jako odsetek dochodu narodowego brutto nasz kraj jest na ostatnim miejscu wśród krajów członków Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD.

Temat pomocy humanitarnej pojawia się wyłącznie w kontekście konfliktu rosyjsko-ukraińskiego i jest odpowiedzią na szczególną sytuację w sąsiednim kraju. Decyzja o pomocy zbrojnej, wysyłaniu broni czy transportów humanitarnych do państwa objętego konfliktem jest dyktowana innymi względami niż podjęcie działań rozwojowych w krajach Afryki, Azji Środkowej czy Bliskiego Wschodu. Potrzebę podjęcia kwestii kierunków polskiej pomocy rozwojowej czy polskiego udziału w realizacji globalnych Celów Zrównoważonego Rozwoju widzi Jan Bazyl z Grupy Zagranica. Żaden kandydat, niezapytany wprost, nie porusza tych spraw.

MamPrawoWiedziec.pl zwróciło się do kandydatów z pytaniem o ich stosunek do polskiej pomocy rozwojowej. Zdaniem Grzegorza Brauna Polska wciąż jest za słabo rozwinięta, aby przeznaczać na ten cel duże środki. Marian Kowalski mówi, że „powinniśmy interesować się losem Polaków na Wschodzie, bo tam jest wojna i to jest podstawowa potrzeba”. Janusz Palikot widzi we współpracy rozwojowej określone korzyści dla Polski: – Przekazujmy pomoc rozwojową, jeżeli dzięki temu możemy wejść w relacje handlowe czy gospodarcze z krajami niżej rozwiniętymi i maksymalizować swoje korzyści ekonomiczne.
Po czwarte – środowisko

Sprawy środowiska są obecne rzadko, zarówno w kontekście zarządzania jego zasobami, jak i ekologii. Duda, Kowalski i Jarubas przywołali temat gospodarki lasami państwowymi – wszyscy są przeciwnikami ich prywatyzacji. Temat prywatyzacji lasów na razie pojawia się na marginesie debaty publicznej. Adamowi Zającowi brakuje w kampanii problemu zanieczyszczenia powietrza, który ma wyraźny wpływ na jakość życia w Polsce. Aż 6 polskich miast jest na liście najbardziej zanieczyszczonych w Unii. Według raportu Najwyższej Izby Kontroli z grudnia 2014 r. Polska jest daleka od spełnienia unijnych wymogów jakości powietrza. Ten wątek nie pojawił się do tej pory w kampanii prezydenckiej.

Porównaj obietnice wyborcze kandydatów na MamPrawoWiedziec.pl

Magdalena Wnuk

Na MamPrawoWiedziec.pl można znaleźć obietnice, deklaracje światopoglądowe i priorytety wszystkich kandydatów. Każdy cytat oprócz źródła otrzymuje tag tematyczny, np. „polityka rodzinna”, „ochrona zdrowia”, „integracja europejska”. Obietnice z oficjalnych materiałów wyborczych można ze sobą porównać, można na ich podstawie sprawdzić trendy kampanii i priorytety kandydatów.