Kto stoi za Drakulą?

MAGDALENA: Ten wyjazd to był pomysł Sergiusza, ale ja też byłam ciekawa czy to kraj wielkiej biedy i cygańskich osiedli czy może czają się tam wilkołaki, a od cmentarzy lepiej trzymać się z daleka.

SERGIUSZ: Magda nastawiła się na egzotykę. Na posiłki w lokalnych oberżach, w towarzystwie okrytych owczymi skórami ponurych pasterzy popijających w milczeniu śliwowicę. Na scenki rodzajowe rodem z „Nieustraszonych pogromców wampirów”. Czytała przewodniki i relacje w Internecie, w których ostrzegano potencjalnych turystów przed żebrakami, brakiem ciepłej wody i dziurawymi drogami. Obawiałem się, że będzie rozczarowana, a Rumunia okaże się zagłębiem turystycznym, w których straszy kiczowaty wampir rodem z Hollywood. Ale jednocześnie ciekawiło mnie jak wykorzystuje się tam popularność Vlada, XV-wiecznego wołoskiego hospodara, który zasłużenie dorobił się przydomka „Palownik”.

MAGDALENA: Zaczęliśmy od owianej złą sławą Transylwanii. Już sama nazwa regionu wywołuje gęsią skórkę. Akurat była pełnia, a przy drogach wałęsały się sfory dzikich, bezpańskich psów. Wtedy mnie to zmroziło, ale potem okazało się, że te psy to w Rumunii norma. W sercu Transylwanii, w Sighişoarze urodził się legendarny Drakula. Górne miasto, to wpisana na listę UNESCO prawdziwa średniowieczna perełka, a w domu, w którym mieszkał słynny Vlad mieści się restauracja i sklep z pamiątkami. Do wstąpienia zachęca wampir szczerzący zęby w hollywoodzkim uśmiechu.

MAGDALENA: Bo te kawałki słoniny pływające w śmietanie pokrytej centymetrową warstwą roztopionego tłuszczu to była naprawdę najstraszniejsza rzecz jaką widziałam w Transylwanii. Do obiadu (można wybierać pomiędzy gulaszem Drakuli, medalionami wieprzowymi Drakuli i kilkoma innymi zwyczajnymi daniami okraszonymi Drakulą w nazwie) serwują tu wino – a jakże – Vampire. Po obiedzie u Drakuli na turystów czekają sklepiki z pamiątkami, wśród których są różnej wielkości figurki Vlada III, popielniczki, kubki i koszulki z wampirami.

MAGDALENA: Największy wybór był na bazarku w Bran. Autokary jeden za drugim podjeżdżają na parking pod zamkiem, który, choć jest symbolem wampirycznego mitu, z prawdziwym Drakulą ma niewiele wspólnego. Vlad Ţepeş według niektórych historyków prawdopodobnie nigdy tu nie był. Rzesze turystów ściągają tu, bo zamek na wzgórzach wygląda wyniośle i groźnie, ma więc zadatki na mroczną siedzibę krwawego satrapy. Wewnątrz są tajemne przejścia i ukryte komnaty. Poza tym jest doskonale zachowany w przeciwieństwie do prawdziwej, ale trudno dostępnej i zrujnowanej twierdzy Palownika, Poienari. Turyści idą jak w dym i w zasadzie trudno im się dziwić. Nie sądzę, by choć 10 procent z nich przeczytało bardzo długą i szczegółową historię życia wołoskiego hospodara napisaną drobnym druczkiem w jednej z komnat. Zwłaszcza, że atrakcyjniejsze są historie o wampirach opowiadane przez przewodników poprzebieranych w czarne, podbite krwistoczerwonym materiałem płaszcze.

SERGIUSZ: Według zasady: klient płaci, klient wymaga. Ale tak to działa również u nas. W gronie przewodników górskich w Zakopanem głośna była kiedyś historia o jednym, znanym i szanowanym koledze, który na Gubałówce objaśniał grupie turystów panoramę Tatr: „Tamten szczyt, to Gerlach najwyższa góra Tatr, a obok widzicie państwo Rysy...”. Usłyszał to inny przewodnik, poczekał chwilę, a potem wziął na bok przewodnicki autorytet i pyta się go: „Józek! Co ty gadasz!? Przecież stąd nie widać ani Rysów, ani Gerlacha!”. Na co ten odrzekł ze spokojem: „Turyści chcą widzieć Rysy? No to widzą”. Płaszcze i wampirze akcesoria mnie w Bran nie rażą. Bardziej mnie zmartwiło to, że prawdziwe miejsca związane z Palownikiem są zapomniane.

SERGIUSZ: Kolejny mit upadł. Bo ani ten dojazd trudny, ani klasztor i grobowiec mroczne. Co najwyżej – puste.

SERGIUSZ: Ekshumacje, nie tylko na Wołoszczyźnie, to drażliwy temat. Jednak stojąc u skromnego grobu Vlada Ţepeşa (wolę wierzyć w to, że to jednak jego tam pochowali) czułem żal, że niezwykła postać historyczna przegrywa z bajką. Kuszenie turystów obdarzonym ostrymi kłami hrabią byłoby w porządku, jeśli wyjadą z Rumunii z poczuciem, że prawdziwy Vlad, zwany Draculem (z powodu orderu Smoka przyznanego jego ojcu przez cesarza Zygmunta Luksemburczyka) jest ciekawszy od papierowej postaci wymyślonej przez Brama Stokera, który w Transylwanii nigdy nie był. Ale obawiam się, że idzie to w odwrotnym kierunku. Ministerstwo Turystyki Rumunii przymierza się do wybudowania tematycznego parku rozrywki, poświęconego Drakuli. Za parę lat nieśmiertelny arystokrata, który nie rzuca cienia, nie odbija się w lustrze i dla wygody zamienia się w nietoperza, przyćmi zupełnie okrutnego obrońcę Chrześcijaństwa. W hrabiego Drakulę uwierzą nawet jego rodacy, a Vlad Palownik nie będzie już nikomu potrzebny. Umrze po raz drugi, tym razem na zawsze.