Turystyka ma swoją ciemną stronę. Bywa, że celem podróży jest miejsce, gdzie kontakty seksualne z dziećmi są dla „turystów” łatwiejsze – gdzie prawo nie jest restrykcyjne, służby nie są czujne, a podaży usług seksualnych sprzyjają skumulowane problemy społeczne. Sexturyści na ogół spotykają się z dziećmi w hotelach. Generalnie - korzystanie z oferty dzieci lub nastolatków świadczących płatne usługi seksualne wymaga neutralnego, bezpiecznego schronienia. W celu ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym Grupa Hotelowa Orbis, jako pierwsza firma w Polsce podpisała w październiku ubiegłego roku Kodeks Postępowania. Przeszkolono personel hoteli, ustalono procedury postępowania w przypadkach podejrzeń. Już w grudniu zatrzymano niemal na gorącym uczynku sprawców wykorzystywania seksualnego dzieci w hotelach w Szczecinie i we Wrocławiu. To działa!
Podpisanie Kodeksu Postępowania (Code of Conduct), który dotychczas przyjęło ponad 1000 firm z 43 krajów na świecie, przez Grupę Orbis w zamierzeniu było początkiem systemowej współpracy w przeciwdziałaniu wykorzystywaniu seksualnemu dzieci w Polsce. Systemowej, bo partnerami współpracy jest Komenda Główna Policji oraz Fundacja Dzieci Niczyje – oficjalny reprezentant Code of Conduct w Polsce.
Zanim w październiku podpisano Kodeks, personel hoteli został przeszkolony przez FDN. Pracownicy dowiedzieli się, jakie sytuacje i zachowania dorosłych i towarzyszących im dzieci powinny wzbudzać ich niepokój, jak weryfikować podejrzenia, jak podejmować interwencję.
Na początku grudnia policja zatrzymała w Szczecinie 29-letniego mężczyznę, który przyprowadził do hotelowego pokoju dwóch chłopców 9- i 11-latka. Oskarżono go o czynności seksualne. Policję zawiadomiła managerka hotelu poinformowana przez zaniepokojoną recepcjonistkę.
Pod koniec grudnia w Hotelu Wrocław pracownicy recepcji odnotowali, że w hotelu zameldował się mężczyzna, który mieszkał tu już poprzednio, a towarzyszyli mu nastoletni chłopcy. Zareagowali, gdy również tym razem przyprowadził 13-latka. Po zatrzymaniu okazało się, że mężczyzna jest księdzem skazanym już za posiadanie pornografii dziecięcej.
Czy Kodeks Postepowania okaże się przełomowym dokumentem dla przeciwdziałania komercyjnemu wykorzystywaniu dzieci w Polsce? Kodeks dotyczy jedynie branży turystycznej, ma więc siłą rzeczy ograniczone oddziaływanie. Jednak oprócz inicjowania i wdrażania działań, które mają przeciwdziałać problemowi wykorzystywania seksualnego dzieci w turystyce, stawia sobie szerszy cel podnoszenia świadomości społeczeństwa na temat tej formy krzywdzenia małoletnich. Podpisując Kodeks Postępowania Orbis S.A. zobowiązał się m.in. do:
1. Ustanowienia wewnętrznej polityki mającej na celu przeciwdziałanie komercyjnemu wykorzystywaniu seksualnemu dzieci.
2. Przeszkolenia personelu na temat ustanowionej przez firmę polityki. Szkolenia obejmują personel pracujący w kraju pochodzenia oraz w krajach, do których turyści wyjeżdżają w celach turystyki seksualnej.
3. Wprowadzenia klauzuli w umowach z dostawcami, informującej o działaniach podejmowanych przeciwko turystyce seksualnej.
4. Informowania turystów za pomocą katalogów, broszur, ulotek, spotów czy strony internetowej o problemie wykorzystywania seksualnego dzieci i społecznym zaangażowaniu biznesu w działania mające na celu przeciwdziałanie problemowi.
5. Informowania „kluczowych osób” w wymiarze lokalnym o prowadzonej przez firmę polityce oraz współpraca z: Policją, taksówkarzami, właścicielami barów czy restauracji etc.
Co roku policja identyfikuje kilkadziesiąt do kilkuset przypadków małoletnich wykorzystywanych w prostytucji. Wyniki badań sugerują, ze skala komercyjnego wykorzystywania małoletnich jest znacznie większa, niż podają to oficjalne statystyki. Szacuje się, ze płatne usługi seksualne świadczyło od 1,4% do 2,7% nastolatków. Jedna trzecia Polaków uważa, że prostytucja nastolatków – seks za pieniądze prezenty, czy sponsoring to w Polsce realny problem, dotyczący wielu osób. Jest to głównie tzw. prostytucja aspiracyjna - przyczyną nie jest trudna sytuacja życiowa, ale chęć lepszego życia – modnych ubrań, kosmetyków i gadżetów, przeżycie przygody.
Ale motywacje i oferta dzieci czy nastolatków nie są kluczowe w procederze komercyjnego wykorzystywania. To dorośli są odpowiedzialni. Nie tylko za uwodzenie dzieci, ale również za decyzję skorzystania z oferowanych przez nie usług seksualnych. Nie jest to wprawdzie oczywiste dla polskiego ustawodawcy – komercyjne kontakty seksualne dorosłych z nastolatkami w wieku 15-18 lat nie generują odpowiedzialności karnej. Czas to zmienić. Litera prawa to podstawa działań profilaktycznych. Ale same regulacje prawne nie ochronią dzieci. Konieczna jest wrażliwość i wiedza wszystkich tych, którzy mogą zareagować, gdy podejrzewają, że dziecko jest krzywdzone. Im bardziej jasna, opisana krok po kroku jest to reakcja, tym większe prawdopodobieństwo, że podejmą ją zaniepokojone sytuacją dziecka postronne osoby.
Dlatego inicjatywa Grupy Hotelowej Orbis może być krokiem milowym w podnoszeniu świadomości branży turystycznej i generalnie – społeczeństwa na temat przeciwdziałania komercyjnemu wykorzystywaniu seksualnemu dzieci. W anonimowych badaniach poprzedzających podpisanie Kodeksu Postępowania zdecydowana większość (80%) 600 badanych przez FDN pracowników hoteli tej grupy uznała, że polityka ochrony dzieci w hotelach jest potrzebna. Są gotowi postępować zgodnie z procedurami kodeksu, choć jest to dodatkowy i często trudny obowiązek ingerowania w prywatność hotelowych gości, gdy sytuacja rodzi podejrzenia. Oby okazało się słuszne założenie, że goście, docenią, że hotel dba o ochronę dzieci i podejdą ze zrozumieniem do proceduralnych działań, nawet jeśli ich one dotkną. I oby, w ślad za Orbisem, inne firmy z branży turystycznej wprowadziły politykę ochrony dzieci.