Zakładasz koszulę i przestajesz TO widzieć. Zakrywasz TO rękawem i zapominasz. Odwracasz się od lustra i przestajesz zadawać sobie pytanie czy TO może być groźne. Nie pozostawiaj na swojej skórze znaków zapytania. CZERNIAK to może być TO. Sprawdź TO.
TO - nowy pieprzyk albo znamię, które zmieniło wygląd – TO może być czerniak. Oczywiście, nie musi. Ale czy warto ryzykować?
- 90 proc. Polaków wie, co to jest czerniak, ale tylko co 6 z nas pokazał TO dermatologowi lub onkologowi, a 85 proc. z nas nigdy nie odwiedziło lekarza by zbadać podejrzane znamię[ i].
- Wczesne wykrycie zmiany nowotworowej pozwala w 90 proc. przypadków wyleczyć czerniaka chirurgicznie[ii].
- W Polsce czerniaka rozpoznaje się zbyt późno, dlatego 1 na 3 pacjentów umiera[iii] z powodu tej choroby.
„Widzimy na skórze nowy pieprzyk albo zdaje nam się, że któreś ze znamion zmieniło wygląd. I co robimy? Niestety z reguły nic! A każda taka sytuacja powinna być dzwonkiem alarmowym. Impulsem do wizyty u dermatologa” – podkreśla Joanna Łojko z Fundacji Rak’n’Roll.
Celem kampanii „CZERNIAK to może być TO. Sprawdź TO.” jest zmiana podejścia i postaw, z których wynika zachorowalność na czerniaka – z pasywnych na aktywne. Jak zatem można chronić się przed czerniakiem? Przede wszystkim DZIAŁAĆ! Zaczynając od zabezpieczania się przed promieniami UV, przez regularnie oglądanie skóry, aż do najważniejszego punktu – wizyty u lekarza, gdy na skórze pojawi się niepokojące znamię. To w tym momencie Polacy często rezygnują, tym samym zaprzepaszczając szanse na zdrowie[iv].
„Wysoka świadomość dotycząca czerniaka nie wystarczy – jeśli nie zaczniemy działać. Wiedza o tym, że czerniak jest jednym z najgroźniejszych nowotworów nie pomoże - jeśli nadal będziemy pozostawiać na swojej skórze znaki zapytania. Czerniak nadal będzie wygrywał – jeśli nie zaczniemy regularnie badać skóry w profesjonalny sposób” – dodaje Joanna Łojko.
Kampania została przygotowana tak, by dostarczyć rzetelnych informacji nt. ochrony skóry, grupy ryzyka, wpływu promieni słonecznych i korzystania z solarium na skórę. Śledząc profil facebookowy oraz stronę internetową Fundacji Rak’n’Roll, a także informacje w mediach będzie można dowiedzieć się o tym jak szybko rozwija się czerniak, jak powinno wyglądać profesjonalne badanie znamion u dermatologa i kiedy należy zwrócić się do onkologa.
W ramach kampanii będzie można uzyskać informacje także o tym, kiedy wyciąć znamię, co zrobić z wynikiem badania histopatologicznego oraz o czym pamiętać i jakie badania wykonać, jeśli choroba przybierze postać zaawansowaną.
Zakres kampanii edukacyjnej został opracowany na podstawie wniosków z regionalnych debat eksperckich w ramach projektu „Miasta kontra Czerniak”.
Więcej informacji: www.raknroll.pl/czerniak
Patroni i partnerzy akcji CZERNIAK to może być TO. Sprawdź TO.
Organizatorem kampanii jest Fundacja Rak’n’Roll.
Partnerami merytorycznymi są: Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej
i Akademia Czerniaka, Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia, Instytut Praw Pacjenta
i Edukacji Zdrowotnej, Stowarzyszenie Chorych na Czerniaka, Fundacja Gwiazda Nadziei, Stowarzyszenie Polskie Amazonki Ruch Społeczny, Miasta kontra Czerniak, Sieć dla Zdrowia.
Patronami medialnymi są: Dziennik Gazeta Prawna, Cosmopolitan, Elle Man, Agencja Informacyjna Newseria, Cosmopolitan.pl, Medonet.pl.
Partnerem projektu jest firma Novartis Oncology.
Informacje o czerniaku skóry
Czerniak to nowotwór rozwijający się w komórkach wytwarzających melaninę – barwnik odpowiadający głównie za kolor skóry[v]. Nowotwór może występować także na błonach śluzowych, np. przełyku lub ucha wewnętrznego oraz w oku. Jeśli nie zostanie wykryty dość wcześnie, to szybko rozprzestrzenia się na inne części ciała, np. płuca lub ośrodkowy układ nerwowy, jest więc bardzo groźnym typem raka skóry[vi].
Czerniaka w Polsce rozpoznaje się co roku u około 3000 osób[vii]. Zachorowalność na czerniaka skóry u obu płci wykazuje tendencję rosnącą – współczynnik zachorowalności w ciągu ostatnich trzech dekad wzrósł prawie 3-krotnie. Umieralność z powodu czerniaka skóry w Polsce jest o 20 proc. wyższa niż przeciętna dla Unii Europejskiej[viii].
Najistotniejszymi czynnikami zwiększającym ryzyko zachorowania są: ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez słońce lub sztuczne źródła promieniowania, np. łóżka opalające, stałe drażnienie znamion (mechaniczne lub chemiczne), niska zawartość barwnika w skórze oraz predyspozycje genetyczne, np. rodzinny zespół znamion atypowych[ix]. Również przebyte w okresie dziecięcym i młodzieńczym poparzenia słoneczne znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy skóry w późniejszym wieku[x].
Przypisy:
[i] Znamy, ale nie badamy – co Polacy wiedzą o czerniaku? – IV Tydzień Świadomości Czerniaka, Akademia Czerniaka, sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, dostęp 13.06.2016: http://www.akademiaczerniaka.pl/artykuly/pokaz-artykul,znamy-ale-nie-badamy-co-polacy-wiedza-o-czerniaku-iv-tydzien-swiadomosci-czerniaka
[ii] Rutkowski P, Wielka nadzieja dla chorych na raka, „Super Express”, 20.07.2015.
[iii] Rutkowski P, Czerniak jest do wyleczenia, puls. Miesięcznik Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza, 5/2014, Okręgowa Izba Lekarska, Warszawa 2014, s. 24.
[iv] Znamy, ale nie badamy – co Polacy wiedzą o czerniaku? – IV Tydzień Świadomości Czerniaka, Akademia Czerniaka, sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, dostęp 13.06.2016: http://www.akademiaczerniaka.pl/artykuly/pokaz-artykul,znamy-ale-nie-badamy-co-polacy-wiedza-o-czerniaku-iv-tydzien-swiadomosci-czerniaka
[v] Co wiesz o czerniaku? Akademia Czerniaka, sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, dostęp 13.06.2016: http://www.akademiaczerniaka.pl/dla-pacjentow/czerniak-co-to-jest/
[vi] Rutkowski P, Rak, który lubi słońce, „Super Express”, 28.08.2015, dostęp 17.06.2016: http://www.se.pl/wiadomosci/polska/rak-ktory-lubi-slonce_664744.html
[vii] Rutkowski P, Ważny krok w leczeniu czerniaka, „Głos Pacjenta Onkologicznego” wydanie specjalne nr 3, 2014, s. 2 oraz Tydzień Świadomości Czerniaka, 17-23 maja 2016 r. Akademia Czerniaka, sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, dostęp 17.06.2016: http://www.akademiaczerniaka.pl/artykuly/pokaz-artykul,tydzien-swiadomosci-czerniaka-17-23-maja-2016-r
[viii] Wojciechowska U, Didkowska J, Zachorowania i zgodny na nowotwory złośliwe w Polsce, Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, dostęp 17.06.2016: http://onkologia.org.pl/czerniak-skory-c43/
[ix] Rutkowski P, Wysocki PJ et al., Czerniaki skóry [w:] Krzakowski M, Warzocha K. et al. Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych — 2013 r., VM Media Sp z o.o. VM Group sp. k. (Grupa Via Medica), 2013, tom 1, s. 435.
[x] World Health Organization, Artificial tanning sunbeds. Risks and guidance, World Health Organization, 2003, s. 4, 6. http://www.who.int/uv/publications/sunbedpubl/en/ oraz Rutkowski P, Nowecki ZI, Diagnostyka i leczenie miejscowe czerniaków skóry, „eOnkologia News”, supl. 3 2015, s. 11-12 [za:] „Przegląd Dermatologiczny”, supl. 1/2014, s. 1-7.