Dzielnica rozpościerająca się między lasem a parkiem, od śródmieścia oddalona o zaledwie kilka przystanków. Charakteryzuje ją ogromna liczba „ptasich” nazw ulic i niska zabudowa domów jednorodzinnych. Dla niektórych Brynów to najbardziej przyjazna część miasta – idealne miejsce do mieszkania.
REKLAMA
Nazwa Brynów odnosi się do części Katowic dawniej stanowiącej osobną wieś o nazwie Brwinów. W wyniku podziałów administracyjnych obecnie na Brynów składają się dwie dzielnice – Załęska Hałda-Brynów (tereny w pobliżu kopalni Wujek) oraz Brynów-Osiedle Zgrzebnioka. Ta druga, bardziej kojarzona dziś z nazwą Brynów, to jedna z nielicznych dzielnic miasta pozbawionych charakteru przemysłowego.
Pierwsze wzmianki o Brynowie pojawiają się w dokumentach z XV wieku. Wówczas tereny obecnych dzielnic należały do księstwa pszczyńskiego. Do XVI wieku Brynów pozostawał niezamieszkany, a pierwsi osadnicy pojawili się dopiero na początku XVII wieku.
Brynów wchodził w skład gminy Katowice, ale wraz z nadaniem miastu praw miejskich stał się osobną, samodzielną gminą. Włodarzom ówczesnych Katowic nie odpowiadał bowiem polski charakter dzielnicy. Zabudowa wsi ukształtowała się na przełomie XVIII i XIX wieku. W XIX wieku na terenach przylegających zaczęły powstawać kopalnie, a wraz z nimi charakter tej części osady (dzisiejsza Załęska Hałda) zmienił się z rolniczego w robotniczy. Dworska część Brynowa w 1914 roku została przyłączona do Katowic. Tutejsi mieszkańcy brali aktywny udział w powstaniach śląskich, a w 1921 roku większość opowiedziała się w plebiscycie po stronie polskiej. W 1924 roku Brynów został w całości włączony do Katowic.
Brynów wchodził w skład gminy Katowice, ale wraz z nadaniem miastu praw miejskich stał się osobną, samodzielną gminą. Włodarzom ówczesnych Katowic nie odpowiadał bowiem polski charakter dzielnicy. Zabudowa wsi ukształtowała się na przełomie XVIII i XIX wieku. W XIX wieku na terenach przylegających zaczęły powstawać kopalnie, a wraz z nimi charakter tej części osady (dzisiejsza Załęska Hałda) zmienił się z rolniczego w robotniczy. Dworska część Brynowa w 1914 roku została przyłączona do Katowic. Tutejsi mieszkańcy brali aktywny udział w powstaniach śląskich, a w 1921 roku większość opowiedziała się w plebiscycie po stronie polskiej. W 1924 roku Brynów został w całości włączony do Katowic.
Lata międzywojenne to w Brynowie czas strajków. Protesty w przemysłowej części dzielnicy wpierali pozostali mieszkańcy osady. Do szczególnie intensywnych strajków doszło w odpowiedzi na kryzys gospodarczy w latach trzydziestych. Okres okupacji to dla Brynowa kolejne ciężkie lata – część lokalnych działaczy poniosła śmierć, a w obrębie gminy znajdował się obóz pracy przymusowej.
Nowym etapem dla dzielnicy były czasy powojenne. W latach sześćdziesiątych powstawało Ptasie Osiedle – zespół budynków ulokowanych przy ulicach: Drozdów, Kukułek, Słowików, Szpaków i innych. Zabudowa tej części Brynowa to głównie domy jednorodzinne z ogródkami. Otoczenie osiedla stanowią także domy czterorodzinne, budowane w latach pięćdziesiątych dla pracowników Głównego Instytutu Górnictwa, oraz domy zwane profesorskimi, przy ul. Drozdów.
Brynów-Osiedle Zgrzebnioka to zielona dzielnica przypominająca małe miasteczka – nie czuje się tutaj pośpiechu ani zgiełku charakterystycznych dla większych miast. Szczególny klimat współtworzy nie tylko niska zabudowa, ale też Park Kościuszki z zabytkowym drewnianym kościołem św. Michała, wieżą spadochronową i galerią rzeźby plenerowej, w której prezentowane są prace lokalnych twórców.
Oprac. Hanna Kostrzewska
Nie przegap żadnej ważnej wiadomości i obserwuj nas w Google News!