Porąb i spal

Dlaczego książkę, której docelowym czytelnikiem jest mieszkaniec Skandynawii powinna być przeczytana przez każdego mężczyznę? Książka, która spełnia zarówno walor edukacyjny, walor poradnika dla początkującego drwala i walor rozrywkowy? Wszak nikt z nas nie chwyci wczesną wiosną za piłę mechaniczną i siekierę, nie pójdzie do lasu, by samodzielnie zwalić pień, pozbawić go gałęzi, zwieźć do domu, porąbać, wysuszyć i ogrzewać się nim całą zimę. W polskich domach kominek pełni funkcję dekoracyjną, ogień w nim ma stworzyć odpowiedni nastrój w czasie spotkań towarzyskich. Każdy z nas ma jednak świadomość, że rozpalając ogień mężczyzna staje się ponownie władcą ognia, kimś, kto zapewnia rodzinie ciepło i bezpieczeństwo. W tej właśnie chwili budzi się w nim atawistyczna duma z zapewnienia bezpieczeństwa sobie i najbliższym. Bowiem, jak przypomniał Lars Mytting, nieszczęśliwy jest ten, kto rąbie drewno tylko dla siebie.

W każdym mężczyźnie tkwi chłopiec. Lubimy zabawki, dlatego z dumą eksponujemy nasz zegarki, samochody, breloki do kluczy, potrafimy pieczołowicie wybierać zapaliczki, obcinacze do cygar, papierośnice czy fajki. Niczym kilkuletni chłopcy dumni jesteśmy z rzeczy samodzielnie wykonanych. Nieprzypadkowo jedna z reklam porównuje domowego majsterkowicza do bohatera na miarę własnego domu. Mytting dowodzi, że takim samym gadżetem może być solidna siekiera, piła do drewna a nawet pieniek do rąbania, a dumę właściwą do tej pochodzącej z malowania pokoju i skręcenia mebli, osiągnąć można z przygotowanego w drewutni stosu drewna na opał. Jednak sama dziecięca duma nie jest jedynym wytłumaczeniem pasji drwala. Wśród ludów północy zapewnienie ciepła sobie i najbliższym było sprawą najważniejszą. Odpowiednia ilość drewna opałowego oznaczała życie lub śmierć, ciepło oznaczało życie w równym stopniu jak pożywienie. Ta atawistyczna prawda wyłania się z każdej strony tej książki, w której obok wielu porad znajdziemy historię Norwegii pisaną przez pryzmat historii domowego kominka. Obok informacji o kaloryczności drewna, sposobów jego suszenia znajdziemy też porady dotyczące wyboru sprzętu do jego ścięcia i obróbki, ułożenia w fantazyjne stosy czy choćby widowiskowego sprawdzenia czy polano dobrze zostało wysuszone.

Mytting napisał więc książkę dla prawdziwego mężczyzny, ale też książkę o życiu uporządkowanym porami roku. Proces przygotowania opału rozpoczęty wczesną wiosną od ścięcia drzewa, wstępnego suszenia, następnie pocięcia i porąbania, poprzez wysuszenie i ustawienie w drewutni. Książka o życiu spokojnym, o ucieczce do typowo męskiej rozrywki wymagającej siły i oderwania się od trosk dnia codziennego, wreszcie to książka o dumie z własnej historii i tradycji, najbardziej norweska książka jaką przeczytałem.

A po zakończeniu lektury uświadomiłem sobie z jaką niedbałością potraktowałem polana ściętej gruszy i postanowiłem już nigdy nie popełnić tego samego błędu.